Thái độ phục vụ

Nếu coi dân là chủ thì thái độ và chất lượng phục vụ của cán bộ chính là thước đo đánh giá sự làm chủ của người dân. Hay nói cách khác là sự hài lòng của người dân là thước đo phẩm chất của người cán bộ công quyền. Đề cập đến công tác cán bộ tại cuộc tiếp xúc cử tri mới đây, đặt vấn đề vì sao nói giảm sút lòng tin, nguyên nhân tại đâu? Tổng Bí thư Nguyễn Phú trọng đã chỉ rõ chính là do tham nhũng, lãng phí, hư hỏng của một bộ phận cán bộ, đảng viên làm mất niềm tin.

“Ngày xưa cán bộ sẵn sàng ra mặt trận, che đạn cho đồng chí mình thì người ta mới tin, phục, yêu. Còn giờ khó khăn lại đẩy cho người khác, lợi ích nhóm. Vì thế phải đẩy mạnh xây dựng Đảng, hệ thống chính trị trong sạch và phải làm thường xuyên”- Tổng Bí thư nói. Công tác cán bộ là việc của Đảng, và Đảng đã nhìn ra hạn chế đó nhưng làm sao để bộ máy chính quyền thực sự lắng nghe dân, gần dân, dựa vào dân mà hành động là việc làm bức thiết cần được đặt ra một cách nghiêm túc.

Trở lại câu chuyện phường Văn Miếu, sẽ là một cái “like” cho Chủ tịch UBND TP Hà Nội, một dấu “cộng” cho Chủ tịch UBND Quận Đống Đa khi việc làm đầu tiên được người đứng đầu thành phố đưa ra là yêu cầu Giám đốc Sở Nội vụ chủ trì, phối hợp với UBND quận Đống Đa kiểm tra, làm rõ thông tin vụ người dân tố cán bộ phường gây khó khăn khi làm giấy chứng tử; Kiểm điểm, xử lý nghiêm trách nhiệm tập thể, cá nhân có sai phạm (nếu có) theo quy định pháp luật.

Kết quả thực hiện phải báo cáo lên Thành ủy, UBND Thành phố. Cái kết của câu chuyện đáng phiền lòng đã rõ, người gây chuyện đã bị xử lý. Các quyết định được đưa ra nhanh chóng, kịp thời nhận được sự hoan nghênh của người dân. Một sự chuyển động đã được lay động tới các cấp chính quyền từ khi Chính phủ yêu cầu bộ máy công quyền cần nhanh chóng vào cuộc xử lý những điểm nghẽn.

Đó cũng là điều mà Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình đặt ra tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc sơ kết công tác phòng chống tội phạm 6 tháng đầu năm 2017 khi ông yêu cầu khi xảy ra tình huống ở địa phương nào thì chính quyền nơi đó phải tập trung chỉ đạo xử lý, giải quyết dứt điểm. Và kiên quyết xử lý nghiêm những cán bộ vi phạm pháp luật, vi phạm kỷ luật, sau khi ông thẳng thắn chỉ ra “vẫn còn tình trạng người đứng đầu một số cơ quan, đơn vị chưa thực sự quan tâm chỉ đạo, chưa dành thời gian thích đáng cho việc đối thoại, giải quyết những yêu cầu chính đáng của người dân; có trường hợp cán bộ còn làm trái pháp luật, tiêu cực, tham nhũng gây bức xúc trong nhân dân”.

Nhưng thẳng băng mà nói, những chỉ đạo mang tính kịp thời cũng chỉ như biện pháp mang tính thời vụ, là nhất thời. Mà quan trọng căn cơ phải xử lý được gốc của vấn đề hay nói cách khác “bắt đúng bệnh mới chữa được bệnh”. Tại sao cấp xã phường là nơi gần dân nhất nhưng lại xảy ra tình trạng vô cảm xa dân?. Một xã hội sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật, tinh thần thượng tôn pháp luật phải được đặt lên hàng đầu nhưng cán bộ cơ sở vẫn nhũng nhiễu dân? Một quan hệ “có đi, có lại” vẫn diễn ra trong bộ máy được định nghĩa trong hai chữ “phục vụ”?

Cũng là bởi thiếu đi cái đức của người cán bộ, nói chẻ hoe cắt nghĩa trong: “thái độ phục vụ”, hay “dân cần nhưng quan không vội” của một “Hà Nội không vội được đâu”. Một sự “nóng trên, lạnh dưới” khi cấp trên chuyển động với những chỉ đạo mạnh mẽ thì sự lay động ở cấp dưới vẫn còn nguội lạnh. Một sự lạnh lùng, thờ ơ, đang cho thấy căn bệnh trầm kha tồn tại trong xã hội là sự vô cảm.

Nhìn từ vụ việc tại phường Văn Miếu, trao đổi với ĐĐK, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Tiến Dĩnh nhìn nhận, đánh giá sự hài lòng của người dân đã được đặt ra nhưng cần sự đánh giá một cách kịp thời. Bởi cán bộ cơ sở vẫn đang là khâu yếu nhất trong bộ máy dù đã nâng lên một bước. Và theo ông, cấp cơ sở là gần dân nhất, sát dân nhất, giải quyết ở cơ sở trực tiếp các giao dịch giữa cơ quan nhà nước với dân nên nâng cao chất lượng đội ngũ tại cơ sở là quan trọng nhất. Phải xác định tuyển dụng từ đội ngũ cán bộ chuyên môn và chuyên trách ở xã phường, tuyển dụng phải chọn được người tốt và tăng cường đào tạo bồi dưỡng.

Và riêng công chức xã, phường phải điều động chứ hiện điều động giữa phường nọ phường kia là không, có chăng chỉ cán bộ chuyên trách như Chủ tịch hay Phó Chủ tịch thì có thể điều động đưa lên Quận, Huyện chứ chưa điều động đối với công chức giữa phường xã này với phường xã kia. Nâng cao ý thức trách nhiệm quan trọng nhưng cần đào tạo bồi dưỡng. Phải nghiêm túc đánh giá cán bộ, nếu không đáp ứng được thì phải có thái độ luôn. Luật Cán bộ, Công chức; Luật viên chức đã quy định chế tài cho nên phải thực hiện nghiêm. Quy định không thiếu nhưng thực hiện lại có vấn đề là việc cần tiếp tục củng cố lại. Nếu không đáp ứng được thì điều động người khác về.

Suy cho cùng đạo đức công vụ chỉ được hình thành từ việc nâng cao trình độ, năng lực cho đội ngũ cán bộ công chức cấp cơ sở. Nhưng nếu không đẩy mạnh việc dân chấm điểm trực tiếp đối với từng cán bộ, công chức e rằng khó có thể lay chuyển được bộ máy. Bởi đánh giá của dân là thước đo chuẩn nhất để mỗi cán bộ, công chức phải tự “soi lại mình” khi tiếp xúc với dân. Khi thước đo được định lượng, được chuẩn mực hóa, cán bộ sẽ tu dưỡng sửa mình để được dân đánh giá cao hơn, phục vụ dân được tốt hơn.

Đã đến lúc cần chấm dứt tình trạng “trên nóng, dưới lạnh” mà căn nguyên vẫn là “chữ đức” của người cán bộ trong phục vụ nhân dân. Rõ ràng, những người đóng thuế trả lương cho các công bộc làm nhiệm vụ giải quyết việc công không phải để phải chịu một cách vô cớ thái độ “nắng mưa thất thường” của cán bộ, một sự vòi vĩnh ấu trĩ khi chữ “công” đặt trong chữ “tư”. Và cũng đã đến lúc đưa ra khỏi bộ máy những “ông vua con” đang đứng trên nhân dân.