Made in Việt Nam hiểu thế nào cho đúng?

Cho đến thời điểm này dư luận vẫn đang rất quan tâm đến việc doanh nghiệp trong lĩnh vực điện tử, điện máy Asanzo nhập linh kiện nước ngoài về dán nhãn hàng made in Việt Nam.

Tại Hội nghị sơ kết ngành tài chính 6 tháng đầu năm 2019, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nhắc tới tình trạng hàng hóa nước khác được nhập khẩu rồi lấy xuất xứ Việt Nam xuất đi. Phó Thủ tướng đã yêu cầu Bộ Tài chính cần quản lý sát sao, nếu phát hiện xử lý nghiêm để răn đe.

Vậy như thế nào là Made in Việt Nam?

Bà Trần Thị Thu Hương - Giám đốc Trung tâm xác nhận chứng từ thương mại (VCCI) cho biết, chưa có khái niệm cụ thể thế nào là “Made in Vietnam”. Khái niệm “made in” gắn kết chặt chẽ với quy tắc xuất xứ của sản phẩm nhưng cũng được áp dụng khá linh hoạt. Tại mỗi quốc gia đều có quy định riêng về từng mặt hàng cụ thể bắt buộc phải dán nhãn lên hàng hóa.

Cụ thể, thị trường Mỹ quy định tất cả hàng hóa (hoặc bao bì đóng gói hàng hóa) có xuất xứ ngoài Mỹ đều phải dán nhãn, ngoại trừ một số trường hợp như hàng hóa không có khả năng được đánh dấu như trái cây (có thể áp dụng đánh dấu trên bao bì đóng gói hàng hóa này).

Thị trường Liên minh châu Âu (EU) yêu cầu dán nhãn xuất xứ lên thực phẩm và mỹ phẩm nhập khẩu. Trong khi đó, Trung Quốc và Nhật Bản yêu cầu bắt buộc phải dán nhãn lên thực phẩm nhập khẩu. Nga cũng có quy định riêng khi yêu cầu dán nhãn xuất xứ lên tất cả hàng hóa tiêu dùng.

Vị đại diện VCCI cũng chia sẻ tình trạng gian lận thương mại giờ đã không còn như trước, doanh nghiệp đã sử dụng những phương thức tinh vi hơn, mua bán lòng vòng để việc truy suất nguồn gốc trở nên khó khăn hơn.

Trong khi đó, luật sư Trần Ngọc Trung - Cố vấn cao cấp Công ty Luật Baker & McKenzie, cho biết pháp luật Việt Nam quy định, nhà sản xuất và nhà nhập khẩu có quyền, trách nhiệm tự xác định nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm nhưng phải đảm bảo đáp ứng đúng các quy định của pháp luật cũng như theo các hiệp định quốc tế mà chúng ta tham gia.

Hiện việc ghi “made in” trên thế giới rất đa dạng và có độ tùy biến cao. Việt Nam cũng như vậy. Trong bối cảnh Việt Nam đang hội nhập sâu rộng, quy định dán nhãn “Made in Vietnam” chặt quá sẽ khiến rất nhiều sản phẩm không xác định có đủ điều kiện hay không, nhưng nếu lỏng quá thì chất lượng lại là một vấn đề quan trọng. Chính sách quản lý cần cân nhắc giữa 2 yếu tố này.