Vụ sổ đỏ ở huyện Chợ Đồn, Bắc Kạn: Cần một phán quyết công tâm

4 bị cáo Cường, Chinh, Diên và Vui một mực kêu oan.

Cấp sổ đỏ cho dân, 4 cán bộ bị khởi tố

Theo cáo trạng của VKSND huyện Chợ Đồn, từ tháng 12/2005, đến tháng 7/2006, Mai Bắc Cường (cán bộ địa chính xã Bằng Lãng) và Hoàng Nam Chinh (Phó Chủ tịch UBND xã Bằng Lãng) đã lợi dụng chức vụ quyền hạn lập 8 hồ sơ xin cấp sổ đỏ sai quy định cho 8 hộ dân. Sau đó, Cường chuyển toàn bộ hồ sơ lên Phòng TN&MT huyện Chợ Đồn.

Khi đó, bà La Thị Diên là cán bộ phòng TN&MT huyện kiểm tra hồ sơ. Tuy nhiên, bà Diên không thực hiện đầy đủ các bước theo quy định mà chỉ xem qua hồ sơ, sau đó viết tay vào phần “Ý kiến của cơ quan TN&MT” của các đơn trong 8 hồ sơ nêu trên là “Qua kiểm tra hồ sơ- đủ điều kiện cấp sổ đỏ”.

Sau đó, bà Diên lập tờ trình của Phòng TN&MT cùng với danh sách các hộ để trình lãnh đạo Phòng TN&MT là bà Triệu Thị Vui thẩm tra lại. Vì tin tưởng vào cán bộ cấp dưới, bà Vui ký duyệt vào các đơn xin cấp sổ đỏ của các cá nhân và tờ trình của bà Diên đã soạn thảo từ trước. Sau đó bàn giao toàn bộ hồ sơ cho bà Diên để trình Phó Chủ tịch UBND huyện Chợ Đồn là ông Ngô Văn Vấn ký quyết định cấp sổ đỏ.

Hậu quả của việc làm sai quy định đã gây thất thoát tiền thuế cho nhà nước hơn 158 triệu đồng. Theo đó, VKSND huyện Chợ Đồn truy tố Mai Bắc Cường và Hoàng Nam Chinh cùng về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” theo Điều 281- Bộ luật Hình sự. Còn bà La Thị Diên và Triệu Thị Vui bị truy tố về tội “Thiếu trách nhiệm, gây hậu quả nghiêm trọng” theo Điều 285- Bộ luật Hình sự.

Nhiều bất thường chưa được làm rõ

Vụ án xảy ra từ cuối năm 2005 nhưng mãi đến năm 2014, Công an huyện Chợ Đồn mới lần lượt ra quyết định khởi tố các bị can. Trong quá trình điều tra, cơ quan chức năng đã điều tra sơ sài, không làm rõ được những tình tiết liên quan đến vụ án nên nhiều lần TAND huyện Chợ Đồn đã phải quyết định hoãn phiên tòa xét xử và trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung.

Trong phiên tòa xét xử ngày 8 và 9/9/2016, cả 4 bị cáo Cường, Chinh, Diên và Vui đều phản cung, kêu oan và khẳng định lời khai tại phiên tòa xét xử mới là đúng sự thật.

Theo đại diện VKS giữ quyền công tố tại tòa cho rằng, tại cơ quan điều tra, các bị cáo đã thành khẩn thừa nhận hành vi phạm tội của mình, tuy nhiên tại phiên tòa các bị cáo lại quanh co, chối tội. Nhưng căn cứ vào quá trình điều tra, tài liệu liên quan có trong hồ sơ đủ cơ sở để kết tội các bị cáo.

VKS đề nghị HĐXX tuyên phạt bị cáo Mai Bắc Cường từ 5 năm 6 tháng tù đến 6 năm tù; bị cáo Hoàng Nam Chinh từ 5 năm đến 5 năm 6 tháng tù; bị cáo La Thị Diên 6 tháng đến 9 tháng tù. Bị cáo Triệu Thị Vui từ 6 tháng đến 9 tháng tù.

Về vấn đề trên, Luật sư Nguyễn Huy Xanh (Đoàn Luật sư Hà Nội) cho rằng, trong hành vi “lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ” các cơ quan tiến hành tố tụng phải chứng minh được động cơ, mục đích vụ lợi cá nhân mới cấu thành tội của bị cáo.

Tại phiên tòa xét xử, mặc dù có ý kiến cho rằng đã có sự hứa hẹn của bị cáo nhưng không có căn cứ để chứng minh điều đó. Cũng theo luật sư Xanh, trình tự thu thập hồ sơ vụ án không đúng quy định của pháp luật và căn cứ khởi tố vụ án không rõ. Diện tích liên quan đến các hộ cấp đất mà cho rằng các bị cáo vi phạm chưa được sáng tỏ trong phiên tòa.

“Các mâu thuẫn trong lời khai của bị cáo, người làm chứng, đặc biệt các chứng cứ quan trọng để chứng minh các bị cáo phạm tội, liên quan đến vụ án chưa được làm rõ. Cụ thể, việc thu thập chứng cứ để chứng minh hành vi phạm tội đã quy định rõ ràng đó là cơ quan điều tra, tòa án, VKS áp dụng mọi biện pháp để xác định sự thật khách quan, toàn diện và đầy đủ của vụ án nhưng qua những lời khai của người làm chứng, các bị cáo đồng loạt phản cung, không thừa nhận trong lời khai tại cơ quan điều tra mà khẳng định lời khai tại phiên tòa xét xử công khai mới là sự thật. Từ đó, cho thấy nhiều điều chưa được làm sáng tỏ. Đồng thời Cơ quan CSĐT đã căn cứ vào hồ sơ mà chưa có sự thẩm định của các cơ quan chức năng của Nhà nước để chứng minh hành vi phạm tội của các bị cáo” Luật sư Xanh nhấn mạnh.

Đồng thời luật sư cũng chỉ một số thiếu sót nghiêm trọng khác của cơ quan điều tra trong quá trình điều tra vụ án.

Trong phần tranh tụng tại tòa, các bị cáo Cường, Chinh, Diên, Vui đều cho rằng mình bị oan đồng thời đưa ra nhiều tài liệu, căn cứ có giá trị để chứng minh các bị cáo đã làm việc đúng theo quy định. Ngoài ra, các bị cáo cũng đề nghị vị đại diện VKS đưa ra những căn cứ cụ thể để chứng minh hành vi phạm tội của các bị cáo và bản đồ lâm nghiệp không có dấu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền mà cơ quan điều tra làm căn cứ để xác minh…

Lẽ ra ngày 9/9, HĐXX chính thức đưa ra phán quyết cuối cùng nhưng sau khi nghị án, TAND huyện Chợ Đồn đã cho rằng, vụ án có nhiều tình tiết phức tạp cần phải xem xét và hẹn đến chiều 14-9 mới đưa ra phán quyết cuối cùng.