Đoàn kết làm nên sức mạnh vô địch

GS Hoàng Chí Bảo.

PV: Thưa GS, rất nhiều bài học được rút ra từ thành công của Cách mạng tháng Tám. Theo ông, bài học sâu sắc nhất mà Cách mạng tháng Tám để lại cho hậu thế là gì?

GS Hoàng Chí Bảo: Sự thành công của Cách mạng tháng Tám để lại cho chúng ta nhiều bài học như bài học chớp thời cơ, bài học về sự lãnh đạo, chỉ đạo đúng đắn kịp thời của Đảng…; nhưng bài học lớn nhất, có giá trị với mọi thời đại đó là tinh thần đại đoàn kết. Chỉ có đoàn kết, đồng lòng mới làm nên sức mạnh vô địch. Có thể nói, sức mạnh này không chỉ có ở Cách mạng Tháng Tám. Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng răn dạy rằng, lúc nào dân ta đoàn kết muôn người như một, nước ta độc lập, tự do. Trái lại lúc nào dân ta không đoàn kết thì bị nước ngoài xâm lấn…

Không đoàn kết, không thể có chuyện một Đảng mới 15 tuổi với lực lượng rất mỏng, chưa đến 5.000 đảng viên mà đã lãnh đạo thành công cuộc cách mạng vĩ đại, giải phóng dân tộc- lúc đó là 20 triệu người - ra khỏi ách thực dân phong kiến, ra khỏi ách nô lệ, và làm chủ vận mệnh của đất nước. Không có lòng dân, sức dân dưới sự tập hợp của Mặt trận Việt Minh và sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, không có thắng lợi vang dội đến như vậy.

Ý ông là bài học về đại đoàn kết toàn dân tộc phải được coi trọng trong công cuộc xây dựng đất nước hiện nay?

- Đúng vậy. Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đề cập rất nhiều đến bài học đại đoàn kết. Trong Di chúc, Người cũng nhấn mạnh đến vấn đề này. Bác nói rằng, “trong Đảng, từ Trung ương tới chi bộ phải giữ gìn sự đoàn kết và thống nhất như giữ gìn con ngươi của mắt mình”. Bác cũng nhấn mạnh, đoàn kết không chỉ là truyền thống quý báu của Đảng mà còn của cả dân tộc Việt Nam. Nhờ đoàn kết mà có sức mạnh, chia rẽ thì sẽ thất bại, suy yếu. Điều Bác bận tâm và lo lắng là khi Đảng cầm quyền thì có giữ được đoàn kết không, cơ quan lãnh đạo có phạm phải sai lầm về đường lối, chủ trương, chính sách hay không? Tất cả điều này không chỉ liên quan đến Đảng mà còn ảnh hưởng đến cuộc sống của nhân dân và cả dân tộc.

Vậy điều mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng lo lắng “liệu Đảng cầm quyền có giữ được đoàn kết không, cơ quan lãnh đạo có phạm sai lầm về đường lối, chủ trương chính sách hay không”, theo cá nhân ông có xảy ra hay không?

- Nhìn một cách tổng thể, dưới sự lãnh đạo của Đảng, đất nước ta ngày một tiến lên. Có thể nói, từ một nước nông nghiệp lạc hậu, bị tàn phá nặng nề trong chiến tranh, Việt Nam đã và đang từng bước vươn lên, vị thế của Việt Nam ngày càng được nâng cao trên trường quốc tế. Điều đáng mừng nhất là đời sống của nhân dân đã dần dần được cải thiện.

Đạt được những thành tích nổi bật như vậy, nhưng ở một góc độ nào đó, còn nhiều điều chưa được như chúng ta mong muốn. Để xảy ra tình trạng này là bởi trong Đảng đã xuất hiện một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên thoái hóa, biến chất. Về vấn đề này, Nghị quyết Trung ương 4 khoá XI Những vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng đã chỉ ra, “có một bộ phận không nhỏ cán bộ đảng viên suy thoái về đạo đức lối sống”. Trong sự suy thoái này, đương nhiên không thể không có sự mất đoàn kết.

Vậy cần làm gì để lấy lại niềm tin của dân với Đảng, thưa ông?

- Đảng là một cơ thể sống nên phải tiếp thu tinh hoa vào và thải loại những gì không xứng đáng ra để cho Đảng trong sạch, vững mạnh. Phải học Bác dựa vào lòng dân, sức dân để xây dựng Đảng chứ không phải chỉ dựa vào một mình đảng viên. Muốn làm được điều này, lại càng phải vận dụng bài học tập hợp sức mạnh của nhân dân của Cách mạng tháng Tám. Nhưng trước hết cán bộ phải làm gương thì dân mới tin.

Bác Hồ cũng từng dạy rằng, cách mạng lấy sức mạnh trong lòng dân. Đó là sức mạnh tự bảo vệ tốt nhất đối với đảng cách mạng, người cách mạng. Xây dựng Đảng, nhất là khi Đảng đã cầm quyền, không nên và không thể chỉ là việc nội bộ của Đảng.

Quan hệ giữa Đảng với dân, Nhà nước với dân, Mặt trận và các đoàn thể với dân là những huyết mạch duy trì sức sống của Đảng, sự bền vững của chế độ, của chính thể. Nhận thức đúng và giải quyết tốt các mối quan hệ này, trong điều kiện Đảng lãnh đạo và cầm quyền trước muôn vàn diễn biến phức tạp của tình hình thời cuộc bởi toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế là không dễ, đòi hỏi Đảng phải đổi mới nội dung và phương thức hoạt động, đổi mới tổ chức bộ máy (thiết chế) và hoàn thiện thể chế. Tất cả điều này đều có sự tham gia của dân, sự đánh giá của dân, hoạt động trực tiếp của dân trong đời sống chính trị...

Nghĩa là hơn lúc nào hết phải nêu cao tinh thần, trách nhiệm của mỗi đảng viên, nhất là người đứng đầu?

- Mỗi đảng viên phải học được Bác ở việc nêu cao tinh thần trách nhiệm. Nếu không có trách nhiệm thì sẽ không bao giờ có ý nghĩ thường trực là phục vụ nhân dân, làm lợi cho nhân dân. Ngoài ra, cần giữ được kỷ luật, kỷ cương theo nguyên tắc tập trung dân chủ bởi nếu phá vỡ nó thì sẽ ảnh hưởng ngay đến vấn đề đoàn kết. Trong thực hành đoàn kết, không chỉ là vấn đề nâng cao tri thức trong Đảng mà đoàn kết còn có nền tảng quan trọng là đạo đức. Nếu không có đạo đức thì đoàn kết chỉ tạm bợ. Nên giáo dục đạo đức cách mạng, cần kiệm liêm chính, luôn thực hành triết lý sống vì dân chứ không vì mình.

Về phía người dân, cần phát huy tinh thần Cách mạng tháng Tám như thế nào, theo ông?

- Trước hết, mỗi người dân với tư cách là một công dân phải ý thức được về quyền làm chủ, cũng như tự giác nhận rõ trách nhiệm của một người chủ. Ý thức tự giác của người chủ chính là chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật của Nhà nước pháp quyền. Hai là đem tất cả khả năng, năng lực của mình để góp phần phát triển kinh tế, xây dựng chế độ chính trị, xây dựng con người mới, đạo đức mới. Đặc biệt, nhân dân cũng phải chủ động xây dựng Đảng, xây dựng Nhà nước như Bác Hồ đã căn dặn: Nhân dân phải kiểm soát quyền lực mà mình đã ủy thác cho Nhà nước, không để cho quyền lực bị thoái hóa, tha hóa. Nếu phát huy được những tinh thần lớn lao ấy, chắc chắn công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc sẽ phát triển mạnh mẽ.

Trân trọng cảm ơn GS!