Cấm ôtô trên 16 chỗ ở phố cổ và quanh hồ Hoàn Kiếm vào giờ cao điểm: Liệu có khả thi?

Mới đây, UBND TP Hà Nội đã chấp thuận đề nghị của Sở Giao thông vận tải (GTVT) về phương án thí điểm hạn chế xe ôtô trên 16 hoạt động (trừ xe buýt, xe đưa đón học sinh) trong khu vực phố cổ và khu vực xung quanh hồ Hoàn Kiếm. Theo phương án, thời gian thí điểm bắt đầu từ ngày 1/3, theo khung giờ từ 6 giờ 30 - 8 giờ 30 và từ 16 giờ 30 - 18 giờ 30. Sau 6 tháng thí điểm, các cơ quan sẽ đánh giá hiệu quả, báo cáo thành phố xem xét quyết định.

Tuyến đường hạn chế xe ôtô trên 16 chỗ gồm: trục Hàng Giấy - Đồng Xuân - Hàng Đường - Hàng Ngang - Hàng Đào - Đinh Tiên Hoàng; trục Hàng Đậu - Trần Nhật Duật - Nguyễn Hữu Huân trở vào trong khu vực phố cổ Hà Nội và các tuyến phố Lý Quốc Sư, Nhà Thờ, Nhà Chung, Quang Trung (đoạn Tràng Thi tới Nhà Chung), Ấu Triệu, Bảo Khánh, Hàng Trống, ngõ Hàng Hành, ngõ Bảo Khánh.

Quá trình thí điểm, Hà Nội sẽ bố trí 4 điểm trung chuyển theo các hướng của khu vực hạn chế trên các tuyến phố Bà Triệu, Trần Nhật Duật, Phùng Hưng và khu vực chợ Đồng Xuân. Phương tiện trung chuyển không sử dụng nhiên liệu hóa thạch.

Theo Sở GTVT Hà Nội, việc cấm ô tô trên 16 chỗ hoạt động ở các khu vực trên sẽ góp phần giảm ùn tắc giao thông trong khu phố cổ, đặc biệt là vào giờ cao điểm, góp phần cải thiện môi trường, giảm lượng phát thải, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và giữ gìn không gian sống trong lành hơn. Đồng thời, việc hạn chế xe ô tô lớn hoạt động trong khu phố cổ sẽ giúp du khách tham quan, trải nghiệm khu phố cổ bằng các hình thức, phương tiện giao thông sạch…

Đề xuất này nhận được sự chú ý của dư luận. Nhiều người hàng ngày phải “chịu trận” với cảnh tắc đường và ô nhiễm trong khu phố cổ Hà Nội thì rất đồng tình với phương án này. Theo số liệu thống kê, quận Hoàn Kiếm chỉ rộng 5,34 km2, dân số trên 215.000, mật độ 39.870 người/km2. Trong khi đó quận có tới 12 trụ sở cơ quan Trung ương, 233 trụ sở cơ quan thuộc bộ, 346 trụ sở cơ quan thành phố, 20 trụ sở sứ quán, cơ quan ngoại giao, 234 văn phòng đại diện nước ngoài. Ngoài ra, còn có 4 bệnh viện Trung ương, 3 bệnh viện của thành phố đóng trên địa bàn.

Quận Hoàn Kiếm có tới 190 di tích, trong đó có 2 di tích lịch sử văn hóa quốc gia đặc biệt là danh lam thắng cảnh hồ Hoàn Kiếm - Ngọc Sơn và đền Bạch Mã. Không gian văn hóa phố cổ đặc biệt thu hút khách du lịch. Vì thế quận có tới 685 cơ sở kinh doanh lưu trú, nhiều nhất Thủ đô. Tính riêng tại tuyến phố thí điểm cấm ôtô trên 16 chỗ có 138 khách sạn (phường Đồng Xuân 10 khách sạn; phường Hàng Buồm 66; phường Hàng Bạc 47; phường Hàng Trống 15).

Đông dân, nhiều công sở, lắm cơ sở lưu trú, nhưng do những yếu tố lịch sử nên đường phố của quận Hoàn Kiếm thường ngắn và nhỏ hẹp. Theo Chủ tịch phường Hàng Bạc Nguyễn Hồng Dũng - một phường nằm trong “vùng lõi” của khu phố cổ, phường hầu hết là đường một chiều cho ôtô, nhưng chỉ cần một xe dừng đỗ là ùn ứ lập tức. Giờ cao điểm, chỉ cần một số xe du lịch trên 16 chỗ vào đón trả khách trong phố cổ là xảy ra ùn tắc, đặc biệt là ngày có các sự kiện lớn. Trong khi đó, Phó Chủ tịch quận Hoàn Kiếm Trịnh Hoàng Tùng cho biết, do những yếu tố khách quan và chủ quan nên hiện việc đầu tư xây dựng các bãi đỗ xe tĩnh chưa được triển khai đầy đủ theo quy hoạch. Hoàn Kiếm được quy hoạch 15 bãi đỗ xe, trong đó 5 bãi đỗ xe ngầm, 2 bãi đỗ xe cao tầng và 8 bãi đỗ xe trên mặt đất (khu vực ngoài đê sông Hồng). Tuy nhiên, đến nay quận chưa có bãi xe ngầm nào, mới có một điểm đỗ xe cao tầng ở phố Trần Nhật Duật, 8 bãi đỗ xe trên mặt bằng còn chưa được xác định vị trí cụ thể tại đồ án quy hoạch.

Đề xuất cấm xe trên 16 chỗ vào giờ cao điểm còn xuất phát từ việc khu vực hồ Hoàn Kiếm và phố cổ được chọn thí điểm vùng phát thải thấp (LEZ). Những vùng LEZ sẽ phải áp dụng các biện pháp nhằm đảm bảo môi trường như: Cấm lưu thông các xe tải hạng nặng chạy bằng dầu diesel; hạn chế hoặc cấm ôtô không đáp ứng tiêu chuẩn khí thải mức 4 và môtô, xe gắn máy không đáp ứng tiêu chuẩn mức 2 đi vào vùng LEZ theo thời điểm hoặc khu vực.

Tuy nhiên, việc thí điểm cấm ôtô trên 16 chỗ hoạt động vào giờ cao điểm ở một số khu vực đã gây ra lo ngại ảnh hưởng tới hoạt động du lịch. Theo Sở GTVT Hà Nội, nếu phương án cấm xe ô tô trên 16 chỗ hoạt động trong giờ cao điểm được thực hiện, sẽ có một phần ảnh hưởng nhất định đối với các cơ sở khách sạn. Thống kê của UBND quận Hoàn Kiếm cho biết, địa bàn có 138 cơ sở kinh doanh khách sạn, khi thực hiện phương án thí điểm các cơ sở kinh doanh này sẽ phải trung chuyển và điều chỉnh thời gian đưa, đón khách cho phù hợp.

Một số chuyên gia giao thông cho rằng, để phương án thí điểm hạn chế xe ôtô trên 16 hoạt động (trừ xe buýt, xe đưa đón học sinh) có tính khả thi và có thể áp dụng lâu dài, Hà Nội cần tăng cường các phương tiện vận tải hành khách thân thiện với môi trường. Có như vậy, sẽ hài hòa giữa việc giảm ùn tắc, tránh ô nhiễm không khí, mà vẫn có thể “hài hòa” với phát triển du lịch.