Không còn đào tạo chất lượng cao, trường đại học có bị ảnh hưởng?

Vì sao bỏ đào tạo chất lượng cao?

Thông tin về việc Bộ GDĐT ban hành Thông tư 11/2023/TT-BGDĐT (Thông tư 11) về việc bãi bỏ Thông tư 23/2014/TT-BGDĐT ngày 18/7/2014 (Thông tư 23) quy định về đào tạo chất lượng cao trình độ đại học thu hút sự quan tâm của dư luận những ngày gần đây.

Thông tư 11 có hiệu lực từ ngày 1/12/2023. Các khóa đã tuyển sinh trước ngày này được tiếp tục thực hiện việc tổ chức đào tạo cho đến hết khóa học theo các quy định tại Thông tư 23.

Lý giải về quy định mới, Bộ GDĐT cho biết, việc bãi bỏ Thông tư 23 là cần thiết và phù hợp với quy định của Luật Giáo dục đại học 2018.

Khoản 6 Điều 65 Luật Giáo dục đại học 2012 quy định: “Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định tiêu chí xác định chương trình đào tạo chất lượng cao; có trách nhiệm quản lý, giám sát mức thu học phí tương xứng với chất lượng đào tạo”.

Tuy nhiên, theo quy định của Luật Giáo dục đại học 2018, khái niệm chương trình đào tạo chất lượng cao đã không còn tồn tại, việc phát triển các loại chương trình đào tạo khác nhau thuộc quyền tự chủ của các cơ sở giáo dục đại học, đảm bảo tuân thủ các quy định về chuẩn chương trình đào tạo các trình độ của giáo dục đại học quy định tại Thông tư số 17/2021/TT-BGDĐT ngày 22/6/2021 của Bộ GDĐT.

Bộ GDĐT khuyến khích các cơ sở giáo dục đại học xây dựng và phát triển các chương trình đào tạo có các yêu cầu về chuẩn đầu vào, chuẩn đầu ra cao hơn so với chuẩn do Bộ GDĐT quy định.

Các cơ sở giáo dục đại học có trách nhiệm công khai, minh bạch thông tin đối với các chương trình đào tạo do trường cung cấp, cam kết với người học về tuyên bố chất lượng đầu ra của các chương trình đào tạo này, đồng thời thực hiện trách nhiệm giải trình đối với các bên liên quan cũng như toàn xã hội.

Chỉ thay đổi tên gọi

Theo Bộ GDĐT, việc bãi bỏ Thông tư 23 không có nghĩa là các cơ sở giáo dục đại học không còn hay không được triển khai các chương trình chất lượng cao.

Bộ GDĐT khẳng định, điều này cũng không ảnh hưởng tới việc tuyển sinh và đào tạo các chương trình đào tạo khác nhau của các cơ sở giáo dục đại học.

Các cơ sở giáo dục đại học thực hiện quyền tự chủ trong việc xây dựng và phát triển các chương trình đào tạo, nhưng dù với tên gọi là gì cũng cần đảm bảo tuân thủ các quy định về chuẩn chương trình đào tạo, về việc đảm bảo chất lượng từ đầu vào, các điều kiện dạy và học, quá trình đào tạo cho đến đầu ra, cũng như các các quy định khác liên quan đến đào tạo.

Như vậy, thực chất của việc bỏ đào tạo chương trình chất lượng cao ở đại học chỉ là thay tên gọi. PGS.TS Nguyễn Thanh Chương – Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Giao thông Vận tải cho rằng Luật Giáo dục đại học 2018 không còn khái niệm chương trình đào tạo chất lượng cao, trong khi đó, Thông tư thì vẫn còn nên việc Bộ GDĐT ban hành Thông tư 11 về việc bãi bỏ Thông tư 23 là phù hợp.

Tuy nhiên, theo ông Chương, ít nhiều các trường sẽ bị xáo trộn trong đào tạo. “Trường Đại học Giao thông vận tải hiện có 7 chương trình đào tạo theo Thông tư 23. Các chương trình này vẫn sẽ tiếp tục thực hiện. Nhà trường đang họp bàn lên phương án sao cho việc tuyển sinh và đào tạo ổn định vào năm sau khi Thông tư 11 có hiệu lực”, ông Chương cho biết.

Tại Đại học Bách Khoa Hà Nội có gần 30 chương trình liên quan tới công nghệ mũi nhọn. Đây là các chương trình có những đặc thù, chuẩn đầu ra cao hơn chương trình đại trà.

PGS.TS Nguyễn Phong Điền – Phó Giám đốc Đại học Bách Khoa Hà Nội cho biết, tên gọi của các chương trình này được nhà trường xây dựng từ khi Luật Giáo dục đại học 2018 được ban hành, bảo đảm các điều kiện về mở ngành, tuyển sinh, thực hiện chương trình đào tạo theo quy định.

Thế nên, ông Điền khẳng định, quy định mới theo Thông tư 11 của Bộ GDĐT không ảnh hưởng gì tới việc tuyển sinh và đào tạo của nhà trường.

Nhưng ông Điền cho rằng, lẽ ra Bộ GDĐT nên ban hành thông tư về việc bãi bỏ Thông tư 23 ngay sau khi có luật và yêu cầu các trường xây dựng quy định nội bộ về định nghĩa chương trình chất lượng cao.

Theo ông Điền, nếu các trường chủ động trong việc tiếp nhận quyền được tự chủ trong học thuật và chuyên môn thì Thông tư 11 sẽ không ảnh hưởng tới việc tuyển sinh và đào tạo.

“Các trường nên có quy định nội bộ về việc này bao gồm: quy định chuẩn đầu vào, đầu ra cao hơn các chương trình đại trà, kèm theo đó là một đề án liên quan tới định mức kỹ thuật, chi phí đào tạo để xác định học phí theo Nghị định 81. Như vậy sẽ không ảnh hưởng gì”, PGS.TS Nguyễn Phong Điền nêu quan điểm.

Bộ GDĐT cho biết, việc xây dựng và thực hiện các chương trình chất lượng cao (có yêu cầu cao hơn về chuẩn đầu ra, về các điều kiện đảm bảo chất lượng…) thuộc quyền tự chủ của các cơ sở giáo dục đại học.

Về học phí, các cơ sở giáo dục đại học xác định và thực hiện theo các quy định của Chính phủ tại Nghị định số 81/2021/NĐ-CP.