Bến Tre, vùng đất được mệnh danh xứ dừa chỉ cách TP Hồ Chí Minh hơn 80km. Giờ đang là thời điểm lý tưởng để ngao du miền sông nước, miệt vườn hấp dẫn này.
Du lịch Bến Tre phát triển nhất ở khu vực cồn, một người bạn quê Bến Tre chỉ cho chúng tôi huyện Châu Thành hiện là điểm sáng của du lịch xứ dừa. Quả thực, Châu Thành sở hữu thiên nhiên nên thơ, hữu tình với những hàng dừa xanh mướt, vườn cây trĩu quả, loại hình du lịch sinh thái, miệt vườn, sông nước, ở các xã nằm ven bờ sông Tiền (Tân Phú, Phú Túc, Phú Đức, An Khánh, Tân Thạch, Quới Sơn) ven sông Ba Lai (Phú An Hòa, An Phước, An Hóa), ven sông Hàm Luông (Tân Phú) và trên các cồn nổi giữa sông Tiền: Cồn Phụng, Cồn Qui, Cồn Tiên.
Đến Châu Thành, du khách còn được tìm hiểu về công nghệ làm kẹo dừa, dệt chiếu, dệt thảm từ sơ dừa cũng như thưởng thức các món ăn đặc trưng vùng đồng bằng sông Cửu Long. Cồn Phụng- còn được gọi là cù lao Đạo Dừa nổi giữa sông Tiền, thuộc xã Tân Thạch đặc biệt ấn tượng với du khách bởi các sản phẩm từ cây dừa như hội tụ tại đây. Cồn có diện tích khoảng 50 ha, được hình thành do phù sa của sông Tiền bồi đắp.
Với vị trí địa lý đặc biệt nên thổ nhưỡng ở Cồn Phụng rất thích hợp để các loại cây ăn trái, nhất là dừa sinh sôi, phát triển. Nhờ ưu thế này mà cuộc sống của người dân sống trên cồn cũng gắn liền với nghề trồng dừa, nuôi ong lấy mật, đặc biệt là nghề sản xuất các sản phẩm từ dừa như: sản xuất kẹo dừa; dệt lưới từ xơ dừa; chế tác đồ lưu niệm như giỏ, đũa, thìa, chén, bát, lục bình, chân đèn, mặt nạ, khung ảnh, xe ba gác, tranh... từ gáo, cọng, lá dừa…
Tới Cồn Phụng, ngoài việc chiêm ngưỡng vẻ đẹp thiên nhiên sông nước miệt vườn đậm chất Nam Bộ, du khách có thể cùng trải nghiệm làm bất kỳ một sản phẩm nào cũng như thưởng thức các món ăn dân dã cùng người dân địa phương; tham quan di tích Đạo Dừa (gồm khoảng sân có 9 cột chạm rồng, tháp Hòa Bình) để tìm hiểu về giáo phái Đạo Dừa (sinh sống chủ yếu bằng dừa), với chủ trương mang lại hoà bình do ông Nguyễn Thành Nam (1909-1990) sáng lập…
Cồn Phụng.
Châu Thành còn có Hội Tôn cổ tự để thờ những vị thần trong tín ngưỡng dân gian. Đến đây, du khách còn bắt gặp những miếu thờ Thủy thần, Sơn thần, Ngọc Hoàng thượng đế, Nam Tào, Bắc Đâu… vốn là những vị thần trong tín ngưỡng dân gian và trong Đạo giáo cũng được đưa vào nơi thờ Phật, tạo nên sự dung dị và hòa hợp giữa tín ngưỡng dân gian với tôn giáo trong đời sống của người dân Bến Tre.
Tại đây, du khách sẽ bắt gặp một cây dương đã ngoài 200 tuổi mà người ta cho rằng do vị hòa thượng trụ trì đời thứ 2 của Hội Tôn cô tự là cụ Tô Khánh Hưng trồng, hay môt cây khế đã hơn 150 tuổi cùng hai cây sala song trụ, trổ hoa đầy quanh thân.
Miền Nam được coi là vùng đất lành chim đậu, sở hữu nhiều sân chim, vườn chim rộng lớn, trong đó có sân chim Vàm Hồ nằm trên địa bàn xã Tân Mỹ, huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre. Từ thành phố Bến Tre theo đường tỉnh 885, đến thị trấn Ba Tri rồi rẽ về ngã Tân Xuân là đến Vàm Hồ, đoạn đường dài khoảng 52 km. Vườn chim Vàm Hồ là hệ sinh thái đặc sắc, tiêu biểu cho rừng ngập mặn ven biển cửa sông Cửu Long.
Người ta biết đến vùng đất này từ hơn 100 năm nay với tên gọi là cù lao Lá. Lúc đầu, nơi đây là một con rạch nhỏ, đổ ra sông Ba Lai, dần dần do phù sa bồi đắp mà nên. Với độ cao trung bình khoảng 1,2 m so với mặt nước biển, Vàm Hồ là địa điểm lý tưởng cho các loài thực vật phát triển tạo thành một dãy rừng ngập mặn rộng hàng chục ha xuôi theo dòng Ba Lai. Đó chính là nơi trú ngụ của hơn nửa triệu con chim các loại.
Theo thống kê, sân chim Vàm Hồ có khoảng 84 loài thuộc 35 họ và 12 bộ khác nhau; đông đảo nhất phải kể đến cò trắng, cò ngang nhỏ, vạc, diệc xám…; các bụi cây thấp hơn là thế giới của các loài cuốc, bìm bịp, chèo bẻo….; dưới cùng là nơi sinh sống của các loài thú hoang dã như dơi, chồn, rắn, sóc, trăn….Từ tháng 4 đến tháng 7, mùa chim quần cư và sinh sản, rất nhiều nhiếp ảnh gia và khách du lịch tìm đến để thưởng lãm vẻ đẹp của các loài chim.
Sân chim Vàm Hồ.
Cũng ở huyện Ba Tri, chúng tôi ghé thăm Khu tưởng niệm Nguyễn Đình Chiểu. Nguyễn Đình Chiểu sau khi bị mù hai mắt, mở trường dạy học, bốc thuốc chữa bệnh ở Bình Vi, Gia Định. Khi quân Pháp chiếm thành Gia Định, ông chạy về quê vợ ở làng Thanh Ba, huyện Cần Giuộc. Khi 3 tỉnh miền Đông Nam Kỳ rơi vào tay giặc, Nguyễn Đình Chiểu rời Cần Giuộc về Ba Tri (1862).
Tại đây, ông tiếp tục mở trường dạy học, bốc thuốc chữa bệnh cho dân và sáng tác thơ văn chống Pháp cho đến cuối đời. Những tác phẩm có giá trị nhất của ông đều được viết từ nơi đây.
Hiện nay, khu mộ được mở rộng thành khu di tích Nguyễn Đình Chiểu, có quy mô lớn hơn, gồm đền thờ, nhà lưu niệm tại xã An Đức, huyện Ba Tri, cách trung tâm thị trấn 2km về phía nam, nhằm tỏ lòng kính yêu một nhà thơ yêu nước của dân tộc ở nửa sau thế kỷ XIX, vừa để phục vụ cho việc tham quan, nghiên cứu, giáo dục truyền thống yêu nước đối với các thế hệ hôm nay. Di tích được Bộ Văn hóa - Thông tin công nhận là di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia ngày 27/4/1990.
Nhắc đến Bến Tre Việt Nam là người ta nghĩ ngay đến miền quê thanh bình với món kẹo dừa ngon tuyệt vời. Nhưng nơi đây còn có một món ăn độc đáo mà không phải ai cũng dám thưởng thức, đó là món đuông dừa. Đuông dừa ở Bến Tre ngày xưa là một trong những món ăn dân dã và rất giàu chất dinh dưỡng.
Người ta có thể tìm đuông dừa trong thân cây dừa. Những con đuông béo tròn này dưới bàn tay khéo léo của người Bến Tre đã trở thành món lạ miệng. Đuông nướng dừa hoặc nướng than hoa là những món ăn được nhiều người ưa thích. Ngoài ra, đuông ăn sống sẽ giữ nguyên được những chất dinh dưỡng.
Để dễ ăn hơn, người ta có thể tẩm đuông với bột rồi chiên giòn lên ăn cũng béo ngậy và dễ ăn hơn, có thể ăn kèm với rau thơm, ớt cũng rất đậm đà. Đuông hấp xôi vừa dẻo vừa thơm vừa bùi, cháo đuông nấu cùng nước cốt dừa thơm ngon ngầy ngậy cũng là các món ăn đậm chất địa phương. Không chỉ thế, hè đến cũng là thời điểm các loại trái cây đặc sản của Bến Tre như: dừa, măng cụt, sầu riêng, chôm chôm…chất đầy ăm ắp trên những chiếc ghe xuồng tỏa đi khắp các nơi.