Phòng vệ thương mại: Tạo môi trường cạnh tranh công bằng

Gia tăng biện pháp bảo hộ sản xuất trong nước

Thông tin nói trên được đưa ra tại Hội nghị Phổ biến thông tin về phòng vệ thương mại do Ban Tuyên giáo Trung ương phối hợp với Bộ Công thương tổ chức sáng 19/11.

Con số thống kê của Bộ Công thương cho biết, kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam đã đạt con số ngoạn mục kể từ năm 2001 đến nay. Cụ thể, nếu như kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam năm 2001 mới đạt hơn 30 tỷ USD thì 6 năm sau, năm 2007 đã là 100 tỷ USD; năm 2011 đạt 200 tỷ USD và năm 2019, con số này đã là 517 tỷ USD.

Trong cùng giai đoạn, xuất khẩu đã tăng từ mức 15 tỷ USD vào năm 2001 lên gần 50 tỷ USD năm 2007, gần 100 tỷ USD năm 2011 và đạt hơn 280 tỷ USD vào năm 2020. Với những kết quả nói trên, Việt Nam đã trở thành nền kinh tế có quy mô xuất khẩu đứng thứ 22 trên thế giới.

Thứ trưởng Bộ Công thương Trần Quốc Khánh cho biết, tiến trình hội nhập kinh tế đang góp phần thay đổi căn bản thể chế kinh tế nói riêng và nền kinh tế Việt Nam nói chung, thể hiện qua hoạt động ngoại thương.

Tuy nhiên, cùng với đó hàng hóa nhập khẩu cũng vào nước ta nhiều hơn và cạnh tranh khá quyết liệt với hàng hóa trong nước. Theo Thứ trưởng Khánh, đây là hệ quả tất yếu của việc mở cửa nền kinh tế và hội nhập với thế giới. Và PVTM là một trong những công cụ để chúng ta có thể cạnh tranh sòng phẳng.

“PVTM cũng là một trong những công cụ nhằm bảo đảm môi trường cạnh tranh bình đẳng giữa hàng hóa nhập khẩu và hàng hóa sản xuất trong nước trong bối cảnh mở cửa nền kinh tế và đưa ra các cam kết về xóa bỏ hàng rào thuế, hàng rào phi thuế quan. Bao gồm các biện pháp: Tự vệ, chống bán phá giá, chống trợ cấp” – ông Khánh nói.

Trên thực tế, trong thời gian qua, số lượng các vụ việc PVTM của nước ngoài đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam gia tăng nhanh chóng. Nếu giai đoạn trước năm 2005, tổng số vụ việc là khoảng 22 vụ, nay đã tăng lên mức 208 vụ việc.

Tạo môi trường cạnh tranh công bằng

Những diễn biến nói trên cho thấy, hàng hóa xuất khẩu ngày càng gặp nhiều rào cản khi các nước đã và đang sử dụng nhiều biện pháp bảo hộ sản xuất trong nước.

Ở chiều ngược lại, Bộ Công thương cho biết, tính đến tháng 11/2021, Bộ Công thương đã khởi xướng điều tra 23 vụ việc PVTM, gồm 13 vụ việc chống bán phá giá, 1 vụ việc chống trợ cấp, 6 vụ việc tự vệ và 1 vụ việc chống lẩn tránh biện pháp tự vệ. “Các biện pháp PVTM đã góp phần lập lại môi trường cạnh tranh công bằng, bảo vệ được lợi ích chính đáng của nhiều ngành sản xuất trong bối cảnh nền kinh tế đang hội nhập sâu rộng vào kinh tế khu vực và thế giới” – Bộ Công thương nhận định.

Theo ông Lê Triệu Dũng, Cục trưởng Cục PVTM, Bộ Công Thương, thời gian qua, nhằm hỗ trợ doanh nghiệp (DN) sử dụng và ứng phó với các vụ việc PVTM, Bộ Công thương đã nỗ lực hoàn thiện chính sách pháp luật về PVTM; cùng với đó Bộ Công thương đã đẩy mạnh các hoạt động tuyền truyền nâng cao nhận thức về lĩnh vực PVTM cho DN; xây dựng hệ thống cảnh báo sớm cho nhiều ngành hàng, sản phẩm có nguy cơ bị kiện PVTM tại nhiều thị trường… đảm bảo môi trường thương mại công bằng cho các ngành sản xuất trong nước.

Sau những va vấp ban đầu, nhiều DN và một số hiệp hội DN đã có kinh nghiệm trong công tác ứng phó với các vụ việc PVTM. Tuy nhiên, theo bà Nguyễn Thị Thu Trang - Giám đốc Trung tâm WTO và Hội nhập, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, vẫn còn rất nhiều khó khăn đặt ra đối với DN, ngành hàng trong quá trình tham gia, tiếp nhận các vụ việc về PVTM, do đó cần nhiều hơn sự hỗ trợ, truyền thông, thông tin về các biện pháp ứng phó từ Bộ Công thương cùng các cơ quan liên quan.