Tập trung xử lý ô nhiễm môi trường làng nghề

Đến năm 2020, thành phố sẽ triển khai xây dựng hệ thống
xử lý môi trường tại 50 làng nghề trọng điểm.

Ô nhiễm làng nghề ở mức báo động

Với hơn 1.300 làng nghề và làng có nghề, chiếm 40% làng nghề trong cả nước, thu hút gần 750.000 lao động, đồng thời góp phần phát triển kinh tế địa phương. Tuy nhiên với sự phát triển nóng của các làng nghề vấn đề ô nhiễm môi trường đang gây nhức nhối, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống, sức khỏe của người dân.

Theo kết quả khảo sát tại 40 làng nghề của Trung tâm Quan trắc và phân tích tài nguyên môi trường Hà Nội cho thấy hầu hết môi trường nước, không khí, đất đai các làng nghề đều bị ô nhiễm và nhiều nơi ô nhiễm nặng tới mức báo động.

Tại hầu hết các làng nghề mới chỉ tổ chức thu gom rác thải sinh hoạt, chưa có hệ thống xử lý nước thải, khí thải, thu gom và xử lý chất thải rắn mà thải thẳng ra môi trường. Đáng báo động nhất là tại 100% làng nghề được quan trắc chất lượng nước thải đều có ít nhất 3 chỉ tiêu phân tích nước thải vượt tiêu chuẩn cho phép. Các làng nghề chế biến nông sản thực phẩm có chỉ tiêu quan trắc vượt tiêu chuẩn cho phép cao nhất đến 9.200 lần so với quy chuẩn.

Điển hình là các làng nghề chế biến nông sản thực phẩm ở Thanh Lương, Cự Đà, Bích Hòa (huyện Thanh Oai), Minh Khai, Cát Quế, Dương Liễu (huyện Hoài Đức), Phú Đô (huyện Từ Liêm) việc ô nhiễm môi trường đang diễn ra nghiêm trọng.

Tại làng nghề bún Phú Đô (huyện Từ Liêm) cứ trong 10.000 tấn sản phẩm mỗi năm đã thải các chất ô nhiễm đạt hơn 70 tấn COD và hơn 53 tấn BOD5 khiến môi trường nước bị ô nhiễm nghiêm trọng. Kết quả khảo sát của Viện Khoa học và Công nghệ môi trường - Đại học Bách khoa Hà Nội, thì mẫu nước thải tại hệ thống cống chung cuối làng Phú Đô có chứa hàm lượng BOD vượt tiêu chuẩn cho phép từ 3-4 lần, cặn lơ lửng, chất hữu cơ, nitơ, phốt pho trong nước thải rất cao gây ô nhiễm môi trường nước nghiêm trọng.

Còn tại làng mỹ nghệ Sơn Đồng, huyện Hoài Đức kết quả quan trắc chất lượng nước thải và không khí xung quanh tại làng nghề của Sở TN&MT Hà Nội thì nước thải ở đây có thông số COD vượt 1,07 lần, BOD5 vượt 1,38 lần so với Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước thải công nghiệp. COD vượt 5,3 lần và BOD5 vượt 4,6 lần so với Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước mặt.

Đây thực sự là những con số đáng báo động, đã và đang ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân. Hiện số người dân mắc các bệnh tiêu hóa, bệnh ngoài da, mắt chiếm hơn 30%, bệnh hô hấp 20% và các bệnh khác như các bệnh tai, mũi họng, thần kinh...

Hơn 1.300 tỷ đồng giải quyết ô nhiễm

Theo Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội Nguyễn Trọng Đông, trong những năm qua nguồn lực tài chính cho công tác bảo vệ môi trường của thành phố ngày càng được ưu tiên với tổng kinh phí dành cho sự nghiệp môi trường tăng đều các năm và đến nay đạt trên 3,8% tổng chi ngân sách của Thành phố.

Đại diện Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội cho biết, đến nay thành phố đã hoàn thành việc xử lý 25 cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng theo Quyết định 64 của Thủ tướng chính phủ. Cùng với đó đã có 8/8 khu công nghiệp xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung. Các dự án xây dựng hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt, làng nghề đã và đang từng bước được triển khai nhằm góp phần giảm thiểu ô nhiễm môi trường tại đô thị.

Trong giai đoạn 2010-2015, TP Hà Nội tập trung triển khai đầu tư một số dự án xử lý nước thải tại các làng nghề như Sơn Đồng, Vân Canh, Cát Quế, Dương Liễu, Minh Khai (huyện Hoài Đức), Tân Hòa (huyện Quốc Oai), Thanh Thùy (huyện Thanh Oai). Cùng với đó triển khai thử nghiệm mô hình xử lý bụi gỗ tại làng nghề gỗ mỹ nghệ xã Vân Hà (huyện Đông Anh), thí điểm sử dụng chế phẩm sinh học để giảm thiểu ô nhiễm môi trường nước thải tại xã Bích Hòa (huyện Thanh Oai), triển khai dự án 5S (sàng lọc, sắp xếp, sạch sẽ, săn sóc và sẵn sàng) tại xã Thanh Thùy (huyện Thanh Oai).

Và để giải quyết vấn đề ô nhiễm tại các làng nghề trên địa bàn thành phố, Sở Công thương Hà Nội đang phối hợp với các ngành chức năng, các địa phương có kế hoạch xử lý ô nhiễm môi các làng nghề với khoản kinh phí 1.350 tỷ đồng.

Theo Sở Công thương Hà Nội, giải pháp căn cơ để xử lý ô nhiễm môi trường làng nghề là quy hoạch cụm, khu làng nghề, trong đó di dời các cơ sở gây ô nhiễm ra khỏi khu vực dân cư và phải xây dựng hạ tầng kỹ thuật xử lý chất thải. Từ nay đến năm 2020, thành phố sẽ triển khai xây dựng hệ thống xử lý môi trường tại 50 làng nghề trọng điểm với kinh phí 750 tỷ đồng.

Trong giai đoạn 2020 – 2030, sẽ triển khai xây dựng hệ thống xử lý môi trường tại 30 làng nghề khác với kinh phí khoảng 600 tỷ đồng. Bên cạnh việc đầu tư bằng kinh phí Nhà nước, thành phố cũng khuyến khích xã hội hóa công tác bảo vệ môi trường, khoanh vùng quản lý về thu gom rác thải sinh hoạt nông thôn.