Tàu thuyền gặp khó vì luồng lạch bị bồi lắng

Lạch Vạn (xã Diễn Châu) là một trong những cảng cá lớn nhất của tỉnh Nghệ An. Nhiều năm qua, tại đây xảy ra tình trạng bồi lắng, gây khó khăn trong hoạt động khai thác hải sản của ngư dân. Ông Hồ Bá Hiệp (chủ tàu cá NA 73115 TS, công suất 45CV) cho biết, tình trạng tàu bị mắc cạn ở cảng Lạch Vạn thường xảy ra từ tháng 4 đến tháng 7.

“Nhiều khi không thể làm thủ tục xuất cảng được vì cửa lạch bị cạn, phải chờ đến hôm sau. Cũng có lúc gặp áp thấp nhiệt đới, biển động nhưng không thể vào cảng được, đành phải neo ở ngoài hoặc chạy đến địa phương khác tìm chỗ neo đậu, tránh trú” - ông Hiệp nói.

Cũng có khi đánh bắt về, những chiếc tàu công suất lớn không thể cập cảng, phải neo đậu ở ngoài và thuê thuyền nhỏ chuyển hải sản vào bờ. Ông Nguyễn Văn Minh - một chủ tàu chia sẻ: “Mỗi chuyến như vậy vừa tốn thời gian, vừa thêm chi phí, cá lại kém tươi, ảnh hưởng đến giá bán”.

Tại các cảng Lạch Quèn, Lạch Thơi ở xã Quỳnh Phú (tỉnh Nghệ An) cũng xảy ra tình trạng tương tự. Ông Trần Văn Đồng (thuyền viên tàu cá NA 90145 TS) cho biết, tùy theo con nước, mỗi tháng các loại tàu công suất từ 450CV trở lên chỉ vào cảng được khoảng 10 ngày. “Nếu tính sai thời điểm là mắc cạn. Sóng lớn đập vào tàu, có khi va vào đá, hư hỏng nặng, thậm chí chìm. Với những lần biển động, sóng to nhưng tàu không vào cửa lạch được, phải chạy ra neo đậu ngoài đảo Mê ở Thanh Hóa” - ông Đồng nói.

Thực tế, từng có nhiều lần tàu cá gặp sự cố tại các cảng nói trên, như: mắc cạn, chìm, gãy trục, kẹt chân vịt… Các sự cố gây ra thiệt hại về vật chất và phải huy động hàng trăm con người, máy móc, công cụ để giải cứu.

Ông Nguyễn Văn Lợi - Chủ tịch UBND xã Diễn Châu bày tỏ lo ngại: “Nghề cá là nguồn sống của gần 400 tàu thuyền. Cửa lạch bị bồi khiến tàu lớn không thể ra vào, do vậy ngư dân ngại đầu tư tàu mới”.

Còn theo ông Cao Xuân Diệp - Phó Chủ tịch UBND xã Quỳnh Phú, địa phương đang quản lý 2 cảng với hơn 600 tàu cá nhưng việc bồi lắng kéo dài đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến nghề cá và dịch vụ hậu cần.

Xã Quỳnh Phú đã nhiều lần kiến nghị cơ quan chức năng sớm tiến hành nạo vét, gia cố, kè luồng, tuy nhiên do đây là khu vực bãi ngang, thường xuyên bị bồi lắng và kinh phí hạn chế nên khó thực hiện.

Từ những năm 2017, tỉnh Nghệ An đã bố trí vốn nâng cấp một số cảng và khu neo đậu tàu thuyền. Trong đó, năm 2017, cảng Lạch Thơi từng được bố trí gần 100 tỷ đồng để thực hiện việc nạo vét, xây dựng, lắp đặt biển báo tín hiệu, đê bao bãi thải và sửa chữa bến neo đậu tàu. Thế nhưng, chỉ khoảng tám tháng sau, cửa lạch tái bồi lắng, đến nay, tình trạng bồi lắng ở mức độ báo động.

Năm 2019, tỉnh Nghệ An cũng đầu tư khoảng 20 tỷ đồng nạo vét cửa Lạch Vạn, nhưng bồi lắng vẫn tái diễn do thủy triều, biến đổi dòng chảy và tác động tự nhiên.

Ông Trần Xuân Học - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường cho rằng, việc nạo vét luồng lạch chỉ mang tính tạm thời, sau vài năm sẽ bị bồi lắng trở lại. Để xử lý căn cơ cần kết hợp giải pháp kỹ thuật như kè bờ, xây dựng mỏ hàn, ổn định dòng chảy. Tuy nhiên, các hạng mục này đòi hỏi chi phí rất lớn. “Sở đã kiến nghị ngành giao thông, Trung ương quan tâm, bố trí vốn để đầu tư nâng cấp cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão, hướng tới phát triển nghề cá bền vững” - ông Học cho biết thêm.