Thực sự vì học sinh

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam phát biểu tại Hội nghị.

Còn nhiều hạn chế cần khắc phục

Chia sẻ với những khó khăn của ngành Giáo dục, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho biết, đây là năm thứ 2 thực hiện Nghị quyết Trung ương, nhưng là năm đầu tiên làm những công việc sâu để đổi mới căn bản toàn diện giáo dục. Đương nhiên còn điểm này khác chưa hoàn toàn hài lòng, nhưng thẳng thắn và công tâm mà nói thì ngành giáo dục trong năm vừa qua đã chung tay và có kết quả đáng mừng. Điều quan trọng là chúng ta thấy đổi mới không chỉ cần thiết, mà phương hướng đặt ra là đúng hướng.

Phó Thủ tướng tập trung nói về 4 điểm hạn chế quan trọng, điển hình nhất mà ngành giáo dục đang cần tháo gỡ.

Thứ nhất là cơ sở vật chất: Vai trò của cấp ủy chính quyền địa phương rất quan trọng. Về phía Trung ương đã có các chương trình kiên cố hóa trường, lớp học… đã chi hơn 36 nghìn tỉ đồng nhưng chưa làm hết được. Nếu để kiên cố hóa được hết như ý tưởng trong đề án ngành giáo dục đưa ra 2 năm trước đây thì cần trên 54 nghìn tỉ đồng nữa. Đây là mong muốn của ngành giáo dục, nhưng cũng cần tính tới khả năng đáp ứng và nhu cầu của xã hội.

Hạn chế thứ hai là về Thông tư 30: “Tôi không bình luận về nhận xét của Bộ cho rằng dư luận xã hội, phụ huynh chưa chịu đổi. Tôi chỉ nói rằng chúng ta đang theo đúng xu thế của thời đại, cũng phù hợp truyền thống lâu nay: nhận xét để các cháu vượt lên chính mình chứ không phải để ganh tị”.

“Cách đây vài tháng tôi có dự một buổi mít tinh do Bộ LĐ, TB&XH tổ chức tại Hải Dương nhân Tháng hành động vì trẻ em. Trong hội trường có 700 HS. Chủ đề của Tháng hành động năm nay là “Lắng nghe trẻ em nói”, vì vậy tôi có đặt các câu hỏi cho HS trả lời. Ví dụ như hỏi “bố mẹ đi ngoài đường vượt đèn đỏ có tốt không?”, các em đồng thanh trả lời “không”. Tới khi hỏi “ông bà, bố mẹ bắt học giỏi hơn bạn hàng xóm có đúng không?”, thì một nửa hội trường trả lời “có”, một nửa nói “không”. Hỏi lại lần thứ hai vẫn thế. Điều này chứng tỏ tâm lý đua tranh đã từ người lớn ăn sâu vào đầu các em” - Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam chia sẻ.

Hạn chế thứ ba là vấn đề dạy thêm học thêm, tự quản, vệ sinh. Tuy nhiên Phó Thủ tướng vui mừng là Bộ GD&ĐT đã nhận ra được điều này. Bởi vì còn liên quan tới điểm hạn chế thứ tư là giáo dục đạo đức lối sống cho HS, SV: Xã hội có rất nhiều vấn đề bức xúc, chẳng hạn như việc bạo lực học đường, không tôn trọng luật lệ giao thông, vệ sinh bừa bãi… Đương nhiên có trách nhiệm của toàn xã hội, nhưng nếu nhà giáo không noi gương thì việc tuyên truyền thế nào cũng bằng “không”.

Ví dụ dạy HS gọn gàng sạch sẽ, bản thân trong trường không sạch, mạng nhện giăng đầy thì làm sao HS nghe được? Đó là chưa kể đến những tiêu cực khác. Hay trong câu chuyện dạy thêm học thêm, Bộ cấm nhưng giáo viên cứ làm, sao dạy được HS coi trọng pháp luật? Cán bộ giáo viên không thi đua làm theo lời Bác Hồ dạy, làm sao dạy đạo đức cho các em?

Nên chọn 1 ngày khai giảng

Nói về các nhiệm vụ trọng tâm của ngành giáo dục năm học 2015 - 2016, Phó Thủ tướng cho rằng ngành giáo dục nên vạch riêng ra những biện pháp khắc phục những hạn chế đã nêu. Trong 4 vấn đề đó, trừ vấn đề có liên quan tới ngân sách, 3 điều còn lại phụ thuộc rất nhiều vào ngành giáo dục.

Về việc việc tổ chức ngày khai giảng, theo Phó Thủ tướng, đây được coi là ngày hội đưa các cháu đến trường. Bộ GD&ĐT nên kiên định chọn một ngày khai giảng thống nhất trong cả nước, vào ngày 4 hoặc 5/9. Nếu có thể, vào cùng một thời điểm, tất cả các trường trong toàn quốc thực hiện nghi lễ chào cờ, đọc thư của Chủ tịch nước, sau đó hiệu trưởng phát biểu ngắn gọn rồi kết thúc phần lễ. Phần sau là ngày hội cho HS. Đó là những thứ rất cụ thể phải làm, để thực sự vì học sinh.

Vấn đề cuối cùng mà Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đề cập tới, đó là kỳ thi THPT quốc gia: Trong kỳ thi vừa qua, học sinh các lớp giáo dục thường xuyên đỗ tốt nghiệp thấp, trong đó một tỉ lệ lớn bị điểm liệt. Điều đó chứng tỏ chất lượng giáo dục có vấn đề. Dư luận cũng quan tâm và bức xúc về xét tuyển. Điều này có thể hiểu được vì là việc mới. Bộ cần tiếp tục lắng nghe, trên tinh thần cầu thị, sẵn sàng chịu vất vả, điều chỉnh nếu cần thiết để tất cả vì thí sinh. Mục tiêu lớn nhất là không có thí sinh điểm cao trượt ĐH...