Chất vấn và hậu chất vấn

Hôm qua, ngày 6/6, hai trong số 4 bộ trưởng đã thực hiện phần việc của mình trước Quốc hội. Đó là Bộ trưởng Lao động-Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung và Bộ trưởng - Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh. Dư luận chung cho rằng các ĐBQH đã hỏi thẳng và hai bộ trưởng cũng đã trả lời trúng. Tiếp đó, sau khi Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt; Bộ trưởng Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng “đăng đàn”, hoạt động chất vấn tại kỳ họp này sẽ kết thúc vào buổi trưa ngày 8/6.

Tới nay, trải qua 76 năm hoạt động, phát triển, Quốc hội đã nhiều lần thực hiện chất vấn. Dấu ấn đặc biệt chính là cuộc chất vấn đầu tiên trong lịch sử Quốc hội Việt Nam, kéo dài từ chiều ngày 31/10 đến 1 giờ sáng ngày 1/11/1946. Trong diễn văn bế mạc kỳ họp, Trưởng đoàn Chủ tịch Quốc hội Tôn Đức Thắng nhấn mạnh, đó là một cuộc chất vấn sôi nổi, dân chủ với tất cả các vấn đề liên quan đến đời sống của nhân dân, đến chính sách đối nội và đối ngoại của Chính phủ. Thông qua những người đại biểu đại diện cho mình, cử tri Việt Nam lần đầu tiên có quyền đòi hỏi Chính phủ phải trả lời về các công việc mà Chính phủ đã làm.

Tiếp sau này, các hoạt động của Quốc hội nước ta ngày càng phong phú, ĐBQH ngày càng tham gia sâu sắc hơn vào hoạt động của Quốc hội.

Trở lại với hoạt động chất vấn tại kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV đang diễn ra, vấn đề không chỉ ĐBQH mà cử tri và nhân dân rất quan tâm, kỳ vọng là các giải pháp, các cam kết và thực hiện lời hứa của các thành viên Chính phủ. Đó cũng chính là hoạt động giám sát. Về vấn đề này, Trưởng ban Công tác đại biểu (thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội) Nguyễn Thị Thanh cho rằng, công tác giám sát ngày càng đi vào thực chất, tuy nhiên cũng cần lưu ý các ý kiến của ĐBQH, kiến nghị của Quốc hội được Chính phủ, các bộ, ngành, cơ quan, đơn vị thực hiện như thế nào và yêu cầu phải báo cáo trở lại.

Về hoạt động chất vấn, giải trình, bà Thanh cho rằng đã được thực hiện rất đúng, rất hay. Tuy nhiên cần xem xét những lời hứa, những cam kết được thực hiện ra sao, sự chuyển biến trong lĩnh vực đó như thế nào. “Phải kiểm đếm kết quả thực hiện chất vấn, giải trình” - Trưởng ban Công tác đại biểu nêu rõ.

Trong khi đó, riêng đối với “hậu giám sát”, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cho rằng đây là vấn đề rất quan trọng, cần phải đôn đốc thực hiện các kiến nghị, đặc biệt là các Nghị quyết giám sát tối cao của Quốc hội và giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Nói như Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tại phiên họp thứ 22 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, chiều 11/4/2023 thì “Giám sát không có tính phản biện thì làm làm gì. Phản biện trên tinh thần xây dựng, động cơ trong sáng thì càng tạo điều kiện phát triển lâu dài”.

Theo ĐB Nguyễn Thị Việt Nga (đoàn Hải Dương), qua các kỳ họp, nội dung các phiên chất vấn càng ngày càng được đông đảo cử tri theo dõi với sự quan tâm đặc biệt. “Vì vậy, tôi kỳ vọng, các bộ trưởng, trưởng ngành sẽ trả lời chất vấn thẳng thắn, đúng trọng tâm và có trách nhiệm với những cam kết, lời hứa được đưa ra để đáp ứng sự tin tưởng, mong mỏi của nhân dân và cử tri cả nước” - bà Nga nói.

Còn với ĐBQH Nguyễn Hải Anh (đoàn Đồng Tháp), hy vọng các bộ trưởng sẽ làm rõ giải pháp, tháo gỡ kịp thời những vấn đề sát sườn liên quan đến đời sống người dân. Cùng đó, dư luận cũng rất quan tâm, hiểu rõ nguyên nhân của những vấn đề còn đang chậm trễ, chưa được như những lời hứa, cam kết, lộ trình của các vị bộ trưởng, tư lệnh ngành.

Hoạt động chất vấn tại các kỳ họp Quốc hội luôn nhận được sự quan tâm, theo dõi của toàn xã hội. Ở đó, người dân hiểu rõ hơn người đại diện cho mình, hiểu rõ hơn các bộ trưởng, tư lệnh ngành, cũng như trông chờ vào những giải pháp được đưa ra. Nhất là năm nay, nhiều khó khăn bủa vây thì sự trông đợi ấy càng lớn hơn.