Chính trường Ukraine rúng động

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky.

Bằng chứng

Theo Washington Post, các đoạn thu âm giữa hai ông Biden và Poroshenko được công bố lần đầu tại một cuộc họp báo hôm thứ ba (19/5) - hầu như không hé lộ thêm gì về vai trò của cựu Tổng thống Mỹ trong việc lật đổ Công tố viên trưởng Ukraine 4 năm về trước.

Một trong những bằng chứng là cuộc đối thoại được ghi lại trong thời gian năm 2015 đến năm 2016 lgiữa ông Poroshenko và cựu Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden. Nội dung nói về lời hứa của ông Biden khi đang giữ chức cam kết cung cấp cho Ukraine khoản vay trị giá 1 tỷ USD để đổi lấy sự ra đi của Victor Shokin-Tổng chưởng lý Ukraine, nhằm ngăn ông này tiến hành điều tra Công ty Khí đốt Burisma nơi con trai của Biden là Hunter làm việc.

Trong ghi âm đầu tiên này, các nhà điều tra của Ukraine đang chú ý đến một người được cho là Ngoại trưởng Kerry khi đó đã yêu cầu ông Poroshenko “giải quyết vấn đề thay thế Shokin”. Trong đoạn ghi âm thứ hai, người có giọng nói được cho là của ông Biden: “Trong trường hợp các ngài có một chính phủ mới và một tổng chưởng lý mới, tôi sẽ sẵn sàng ký một cam kết trị giá 1 tỷ USD”. Đáp lại, người được cho là Poroshenko đề xuất cha đỡ đầu của con gái ông là Yuriy Lutsenko, làm Tổng chưởng lý thay thế ông Victor Shokin.

Trong khi đó, ông Derkach – một Nghị sỹ độc lập của Quốc hội Ukraine lại đưa ra thêm một loạt cáo buộc chưa thể được chứng minh thông qua các đoạn ghi âm. Đáng lưu ý, ông Derkach từng được cho là thân Moscow và có liên hệ với tình báo Nga trong quá khứ. Ông Derkach tiết lộ, ông nhận được các đoạn băng từ “các nhà báo điều tra có bề dày kinh nghiệm”.

Trong một thông cáo ngày 20/5, ông Poroshenko tuyên bố, cựu Phó Tổng thống Biden “là một người bạn và một đồng minh của Ukraine”; và “điện Kremlin đã khởi xướng một chiến dịch toàn diện đặc biệt chống lại Ukraine”. Ông cũng gọi các đoạn ghi âm là “không có thực”. “Bằng cách lôi kéo Ukraine vào cuộc tranh đấu bầu cử tại Mỹ, họ đang cố gắng phá hoại sự ủng hộ hai đảng của Mỹ dành cho Ukraine”- ông Poroshenko nói.

Rắc rối và “phản đòn”

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã kêu gọi cơ quan hành pháp điều tra vụ việc nói trên trong buổi phát biểu tại một cuộc họp báo tại thủ đổ Kiev nhân dịp kỷ niệm một năm ngày nhậm chức.

“Các đoạn băng ghi âm Biden-Poroshenko gần như chắc chắn sẽ đem tới ảnh hưởng rất lớn cho chính trị” – Theo tờ tin Phương Đông. Văn phòng Trưởng Công tố viên Ukraine hôm thứ tư thông báo, họ đã mở một cuộc điều tra liên quan tới tội danh mưu phản và lạm dụng quyền lực hoặc dựa trên các cáo buộc của ông Derkach về những ảnh hưởng của ông Biden lên cựu Tổng thống Poroshenko.

Cũng trong ngày 20/5, ông Oleksandr Kachura, một thành viên trong đảng Người đầy tớ của nhân dân của Tổng thống Zelensky hé lộ, ông dự định thành lập một “ủy ban điều tra tạm thời” tại Quốc hội để xem xét các tuyên bố của ông Derkach.

“Về vấn đề các ông Poroshenko và Biden, đúng là tôi đã biết tới và tôi sẽ bình luận. Tôi nghĩ đó không phải là tín hiệu cuối cùng mà người dân Ukraine sẽ chứng kiến. Các công tố viên, cơ quan hành pháp nên phản ứng. Trưởng Công tố viên của Ukraine đã đăng ký quy trình hình sự theo yêu cầu của nghị sỹ Andriy Derkach vào ngày hôm qua. Họ sẽ tiến hành điều tra” – ông Zelensky nhấn mạnh.

Theo người đứng đầu Ukraine, sự việc khiến sự chú ý của người Mỹ và quốc tế xoay chuyển khỏi những vấn đề quan trọng nhất đối với Ukraine và “biến đất nước của chúng tôi trở thành một câu chuyện về Tổng thống Trump”.

Tuy nhiên, các nhà quan sát chính trị vùng Đông Âu cho rằng đang có một cuộc chiến pháp lý “đối đầu” giữa người đương nhiệm và người cũ trên chính trường Ukaraine. Quan hệ Poroshenko - Zelensky căng thẳng từ cuộc bầu cử Tổng thống Ukraine năm 2019, với phần thắng thuộc về ông Zelensky.

Sau thất bại, ông Poroshenko cáo buộc đối thủ của mình là một công cụ phục vụ cho các lợi ích của Moscow. Ngược lại, ông Zelensky nói cựu Tổng thống cùng chính quyền của ông ta lúc đó tham nhũng và không có năng lực quản lý. Trong thời gian gần đây, ông Poroshenko đã bị thẩm vấn như một nhân chứng trong một loạt các vụ điều tra hình sự. Theo truyền thông Nga, hồi đầu năm, các công tố viên nước này thậm chí còn đe dọa sẽ bắt giữ ông nếu ông từ chối trả lời các câu hỏi của họ.

Các rắc rối sẽ ập đến với ông Zelensky nếu các cuộc điều tra tiến hành không thuận lợi. Lúc đó, sẽ là cơ hội phản đòn cho các đối thủ chính trị của ông, bao gồm cả cựu Tổng thống Poroshenko.