Giảm áp lực bảo hiểm y tế

Y tế học đường cần được đẩy mạnh.

Gần như không dùng đến

Chị Hằng Nga (Vĩnh Tuy, Hà Nội) cho biết: “Cả chục năm nay tôi đóng bảo hiểm y tế cho các con mình nhưng chưa một lần tôi sử dụng đến nó. Thật ra mỗi lần ốm đau nhẹ như ho hắng thì ra phòng khám tư cho nhanh, còn nặng hơn thì vào thẳng những bệnh viện lớn chứ khám theo bảo hiểm thì mất thời gian chờ đợi và loại thuốc thang lại không hiệu quả”.

Mặc dù phải mua bảo hiểm y tế bắt buộc cho con tại trường học nhưng chị Minh Hằng (Lĩnh Nam, Hà Nội) chia sẻ: Ở cuộc họp phụ huynh đầu năm, tôi nghe thông báo chỉ những học sinh có bố mẹ công tác trong lực lượng vũ trang là không phải tham gia BHYT ở trường học còn với các học sinh khác là vì bắt buộc. Năm nào tôi cũng chấp hành mua nhưng không dùng đến, vì tôi mua BHYT cho cả gia đình qua công ty bảo hiểm tư nhân rồi. Dù biết lãng phí nhưng không đóng thì sợ phiền phức. Thực ra, mua thẻ BHYT không ai mong muốn phải dùng tới nó, tâm lý chung là để chung sức san sẻ với cộng đồng.

Nhiều bậc phụ huynh khác cũng chung tâm trạng này, chị Phương Hà (Thanh Xuân) phân tích: "Tôi có hai con đi học, đã nhiều năm tham gia BHYT học sinh nhưng tôi chưa dùng đến thẻ bảo hiểm bao giờ. Một phần vì các cơ sở khám chữa bệnh theo hình thức bảo hiểm tôi thấy không yên tâm. Một phần, mỗi khi con ốm, tôi đều phải tranh thủ thời gian ngoài giờ đi khám tại các phòng khám tư, nơi có các bác sĩ có uy tín.

Tôi nghĩ, nếu nhà nước yêu cầu thực hiện bảo hiểm toàn dân thì các cơ sở khám chữa bệnh ban đầu phải được nâng cấp về mọi mặt từ cơ sở vật chất,thiết bị khám chữa bệnh đến thái độ đội ngũ nhân viên y tế thì người dân mới tin tưởng và yên tâm đóng. Chứ việc đóng BHYT hiện nay giống như bị ép buộc, đóng cho đỡ phiền phức chứ không có cảm giác yên tâm".

BHYT là hình thức bắt buộc

Được biết, việc thực hiện BHYT học sinh, sinh viên đã được quy định, luật hóa một cách thống nhất, nằm trong chủ trương thực hiện BHYT toàn dân và mang tính bắt buộc. Để hoàn thành mục tiêu bảo hiểm y tế toàn dân, bên cạnh quy định BHYT là hình thức bắt buộc, Luật BHYT có quy định cụ thể trách nhiệm của từng cấp, từng ngành trong quá trình triển khai. Trách nhiệm của Bộ GDĐT là chỉ đạo, hướng dẫn tổ chức thực hiện việc xác định, quản lý đối tượng do Bộ quản lý, trong đó có học sinh, sinh viên. Tuy nhiên, theo nhiều phụ huynh, nhà trường với vai trò cầu nối cần phải giải thích rõ ràng để không thể đánh đồng khoản thu BHYT với bảo hiểm thương mại như nhận thức của một số phụ huynh, gây nên tâm lý miễn cưỡng, không đóng tiền BHYT.

Được biết, các cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân có đủ điều kiện theo quy định của Bộ Y tế được trích 7% tổng thu để mua thuốc, vật tư y tế tiêu hao, trang thiết bị và dụng cụ y tế thông thường để tổ chức khám, chữa bệnh trong công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu cho học sinh, sinh viên. Do vậy, ngoài trách nhiệm phải thu BHYT, các nhà trường còn có trách nhiệm bảo đảm sử dụng 7% tổng thu Quỹ BHYT để tổ chức thực hiện công tác y tế học đường.

Theo Phó trưởng ban Thu (BHXH Việt Nam) Vũ Mạnh Chữ, những năm gần đây, công tác y tế học đường cũng từng bước phát triển với việc tích cực tham gia BHYT của học sinh, sinh viên. Kinh phí chăm sóc sức khỏe ban đầu cho học sinh, sinh viên trích từ Quỹ BHYT liên tục tăng (từ 200 tỷ đồng năm 2010, tăng lên khoảng 600 tỷ đồng hiện nay). Quyền lợi khám, chữa bệnh của nhân dân nói chung và học sinh, sinh viên cũng được mở rộng. Nhiều bệnh nhân là học sinh đã được Quỹ BHYT chi trả chi phí điều trị lên đến hàng trăm triệu đồng như các trường hợp điều trị ung thư, chạy thận nhân tạo, phẫu thuật tim mạch.

Chính vì vậy, trong những năm qua, số lượng học sinh, sinh viên tham gia BHYT đã tăng đáng kể; từ khoảng 85% năm học 2013-2014, lên 93,5% năm học 2017-2018. Tuy nhiên, vẫn còn 6,5% các em chưa tham gia, tương đương khoảng 1 triệu học sinh, sinh viên. Cá biệt, có một số tỉnh, thành phố tỷ lệ học sinh, sinh viên tham gia BHYT mới đạt từ 70% đến 80% và việc cấp, đổi thẻ BHYT vẫn còn để xảy ra sai sót thông tin.

Linh hoạt để giảm áp lực

Chuẩn bị cho năm học mới, để khắc phục những tồn tại, BHXH Việt Nam đã yêu cầu BHXH các tỉnh, thành phố báo cáo, tham mưu UBND tỉnh, thành phố có văn bản chỉ đạo thực hiện BHYT học sinh, sinh viên đối với các cơ sở giáo dục - đào tạo. Trong đó, yêu cầu các cơ sở giáo dục đại học, cao đẳng và trung cấp trên địa bàn đẩy mạnh việc thực hiện BHYT cho sinh viên, nhất là sinh viên từ năm thứ hai trở đi; đưa tỷ lệ tham gia BHYT học sinh, sinh viên là một trong các tiêu chí đánh giá, phân loại tổ chức cơ sở Đảng, đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ.

BHXH Việt Nam cho biết, theo quy định, học sinh sinh viên đang theo học tại các cơ sở giáo dục, nhà trường, trừ trường hợp đã tham gia BHYT theo các nhóm đối tượng khác, mức đóng BHYT bằng 4,5% mức lương cơ sở. Trong đó, ngân sách nhà nước hỗ trợ 30% mức đóng, đối tượng đóng 70% còn lại. Theo ông Vũ Mạnh Chữ, nhằm giảm áp lực về tài chính cho phụ huynh vào đầu năm học, BHXH Việt Nam tiếp tục thực hiện phương thức thu phí BHYT linh hoạt.

Đối với sinh viên mới nhập học, học sinh chuyển cấp, mới vào lớp 1, thực hiện thu phí của những tháng còn lại năm trước đó. Đối với trường hợp đã thực hiện thu theo năm tài chính, thì tiếp tục thực hiện thu vào cuối năm 2018. Học sinh, sinh viên có thể đóng theo thời hạn 6 tháng hoặc 1 năm/lần, chỉ thực hiện thu phí BHYT một lần nếu học sinh, sinh viên có nguyện vọng và tự nguyện đóng.

Theo quy định, học sinh, sinh viên được đăng ký khám chữa bệnh ban đầu tại các cơ sở y tế tuyến xã, huyện và tương đương không phân biệt địa giới hành chính, phù hợp với nơi học tập, cư trú và khả năng đáp ứng của cơ sở y tế. Cơ quan bảo hiểm cũng thực hiện rà soát, bổ sung đầy đủ quá trình tham gia, quyền lợi hưởng, thời điểm đủ 5 năm liên tục và thực hiện cấp thẻ BHYT theo mã số BHXH.

Đối với trường hợp đã được cấp thẻ BHYT theo mã số BHXH khi tiếp tục tham gia, cơ quan BHXH thực hiện ghi giá trị sử dụng mới của thẻ BHYT vào cơ sở dữ liệu và in danh sách cấp thẻ BHYT gửi cho các trường học, thẻ BHYT đã cấp theo mã số BHXH tiếp tục được sử dụng…