Hạn chế tình trạng tảo hôn ở Sơn La

Với đặc thù là tỉnh có đông đồng bào DTTS sinh sống, dân trí của bà con thấp nên các hủ tục lạc hậu vẫn còn tồn tại; trong đó có nạn tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Vợ chồng em Giàng Thị Mai và Vàng A Tông, xã Hồng Ngài, huyện Bắc Yên mới 16 tuổi nhưng đã về ở chung với nhau được 2 năm. Cả hai quen nhau khi đang học ở Trường PTDT nội trú rồi sau đó cùng nghỉ học khi mới hết lớp 9. Vì chưa đủ tuổi kết hôn theo quy định nên 2 em chưa thể làm đám cưới.

Chỉ vài tháng nữa, Mai sẽ đến kỳ sinh nở nhưng cả hai vợ chồng đều phân vân chưa biết nuôi con như thế nào khi vẫn phụ thuộc vào bố mẹ. Em Vàng A Tông cho biết, hiện tại em đi làm nương để trồng sắn, trồng ngô nên cuộc sống rất khó khăn còn bố mẹ em đang đi làm thuê dưới xuôi, hàng tháng cũng gửi tiền về để trang trải cuộc sống. Dù tằn tiện chi tiêu nhưng số tiền đó cũng không đủ để vợ chồng Tông sinh hoạt nên vẫn thiếu trước hụt sau.

Biết việc lập gia đình sớm sẽ gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống nhưng nhiều em đang ở trong tuổi ăn, tuổi lớn vẫn bỏ học. Đã 2 năm trôi qua kể từ ngày bỏ học để về nhà lấy chồng, em Vàng Thị Sang, xã Hua Nhàn, huyện Bắc Yên cũng dần quen với việc làm nương, làm rẫy. Đến nay, hai vợ chồng cũng chưa biết bao giờ mới có thể làm đám cưới và được đăng ký kết hôn.

Em Vàng Thị Sang cho biết, mình cứ về sống chung với nhau, còn việc tổ chức đám cưới khi nào nhà có điều kiện thì làm, nếu không có điều kiện thì thôi. Hồi đi học, các thầy cô giáo cũng bảo em là còn nhỏ lắm, đi học chứ đừng bỏ học, cố gắng đến trường để học cùng các bạn. Cô giáo còn bảo em, nhà nghèo rồi cố gắng học đi để sau này thoát khỏi nghèo nhưng khi về đến nhà bố em bảo bỏ học để đi lấy chồng nên em nghe theo.

Còn tại huyện Vân Hồ, những năm qua, nạn tảo hôn diễn biến phức tạp. Theo số liệu thống kê, tính riêng 6 tháng đầu năm nay, toàn huyện có tới 53 trường hợp tảo hôn và con số này chưa có dấu hiệu dừng lại. Thực trạng đáng báo động này đã để lại nhiều hệ lụy, cần những giải pháp đồng bộ, quyết liệt để hạn chế, ngăn ngừa.

Ông Sồng A Phư, Phó giám đốc Trung tâm Y tế huyện Vân Hồ cho biết: “Năm 2022, số vụ tảo hôn ở Vân Hồ tăng 6,25% so với năm 2021. 6 tháng đầu năm 2023, số vụ tảo hôn cũng đã tăng 12,6% so với cùng kỳ năm 2022. Theo số liệu thống kê, cứ 4 cặp kết hôn lại có 1 cặp tảo hôn. Độ tuổi tảo hôn đối với nam là 15-16, nữ 12-14 tuổi, chủ yếu tập trung ở nhóm người Mông.

Để ngăn chặn, tiến tới chấm dứt tình trạng này, Ban Dân tộc tỉnh Sơn La đã triển khai thực hiện Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng DTTS, giai đoạn 2015-2025” theo Quyết định số 498/QĐ-TTg ngày 14/4/2015 của Thủ tướng Chính phủ.

Ông Thào Xuân Nếnh, Phó Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Sơn La cho biết: “Thực hiện đề án, các địa phương đã vào cuộc triển khai bằng nhiều hình thức phong phú, đa dạng. Trong đó, nhiều huyện, thành phố tập trung vào truyền thông trong đối tượng là các em học sinh Trung học Phổ thông, Trung học Cơ sở để các em sớm nhận biết tác hại của tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Ngoài ra, MTTQ và các tổ chức đoàn thể như Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ ở thôn, bản cũng sẽ là cầu nối, cánh tay đắc lực góp phần hạn chế tình trạng tảo hôn”.

Hiện nay, Đảng, Nhà nước ta đã có nhiều chính sách hỗ trợ đồng bào DTTS vươn lên, qua đó thu hẹp khoảng cách giữa miền núi và miền xuôi. Bên cạnh đó, cấp ủy, chính quyền cùng các tổ chức đoàn thể địa phương cần đẩy mạnh tuyên truyền, vận động, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, thường xuyên bám, nắm cơ sở, bám sát thực tiễn để kịp thời phát hiện, xử lý, ngăn chặn, đẩy lùi nạn tảo hôn.