Luật quản lý và sử dụng tài sản công: Chưa giải quyết được 'gốc rễ'

“Thả rông” tiền, quỹ tài chính, quỹ ngoại tệ

Nhiều ĐB bày tỏ băn khoăn khi luật không điều chỉnh đối với tiền, quỹ tài chính nhà nước, quỹ ngoại tệ. ĐB Lê Thanh Vân (Cà Mau) cho rằng, luật loại bỏ tiền và quỹ tài chính nhà nước, quỹ ngoại tệ ra khỏi luật là không thỏa đáng và phải đưa vào luật.

Theo ông Vân, tiền là công cụ định giá, phương tiện thanh toán, công cụ thống kê tài sản quốc gia. Nếu đặt câu hỏi tổng tài sản quốc gia là bao nhiêu tiền thì Bộ Tài chính cũng không trả lời được vì chưa đưa vào luật cho nên cần được luật hóa cùng với những sản phẩm mới tạo ra từ sản phẩm trí tuệ và khoa học công nghệ, giấy tờ có giá như tín phiếu, ngân phiếu và cổ phiếu của nhà nước trong doanh nghiệp nhà nước.

Cho rằng việc sử dụng tài sản công còn lãng phí, ĐB Nguyễn Văn Cảnh (Bình Định) cho rằng, cần đưa số xe đẹp và số điện thoại đẹp là tài sản công. Theo ông Cảnh, ước tính việc đấu giá số xe, số điện thoại trong vài năm tới có thể lên tới vài triệu tỷ đồng, và có thể vài trăm triệu tỷ đồng trong tương lai.

“Năm 2009 Chính phủ đã có công văn hướng dẫn bán đấu giá biển số xe nhưng vì chưa có luật nên không thực hiện được. Đơn cử năm 2008 tỉnh Nghệ An đã bán đấu giá biển số xe ô tô đẹp được 700 triệu xây được hàng chục căn nhà cho người nghèo. Chúng ta có 1,8 triệu xe ô tô, nếu thu 25 triệu/1 biển thì có thể thu được 45 ngàn tỷ trong năm 2020. Còn xe máy còn có thể thu cao hơn xe ô tô” - ông Cảnh dẫn chứng đồng thời đề nghị cần cụ thể hóa nội dung này trong luật để thực hiện và số tiền thu đấu giá từ biển số xe đẹp, số điện thoại đẹp có thể để lại cho địa phương sử dụng.

Quy rõ trách nhiệm

Theo nhiều ĐB để quản lý chặt chẽ sử dụng tài sản công hiệu quả thì việc tối ưu nhất chính là quy rõ trách nhiệm. Phân tích của ĐB Hoàng Quang Hàm (Phú Thọ) cho thấy, tài sản công Việt Nam bằng 6 lần GDP, nếu khai khác tài sản công tốt thì đây sẽ là yếu tố quan trọng để góp phần phát triển đất nước.

Tuy nhiên để quản lý sử dụng hiệu quả tài sản công cần đưa ra nhiều cách phân loại đảm bảo lợi ích của nhà nước theo chủ thể quản lý để xác định trách nhiệm. Tài sản nhà nước được đem kinh doanh phải đảm bảo lợi ích nhà nước, vì bản chất là tài sản của nhà nước giao cho kinh doanh, hiệu quả sử dụng phải góp phần tăng thu, cơ cấu lại ngân sách để tạo nguồn lực cơ cấu lại nền kinh tế.

Tổng kiểm toán nhà nước Hồ Đức Phớc cũng đề nghị, tài sản nhà nước không được liên doanh liên kết vì hiện có thực trạng nhiều nơi xây trụ sở hoành tráng với mục đích sử dụng một phần còn một phần cho thuê, kinh doanh. Như vậy sẽ làm tăng gánh nặng cho ngân sách nhà nước khi phải bỏ tiền cho việc xây dựng trụ sở.

Cho rằng nguyên tắc tài sản phải được sử dụng đúng mục đích, nhưng nhiều nơi cho thuê hội trường, xe ô tô để kinh doanh, thu lợi nhuận, ĐB Vũ Thị Lưu Mai (Hà Nội) đề nghị, tài sản được giao là phục vụ cho công việc, nếu không sử dụng hết có thể chuyển cho cơ quan khác sử dụng chứ không nên cho thuê.

Theo bà Mai, xe công là vấn đề được dư luận và cử tri quan tâm tuy nhiên, hiện mới dừng ở mức nêu vấn đề còn cơ chế khoán xe chưa nêu một cách thấu đáo.

Để việc quản lý, sử dụng tài sản công có hiệu quả ĐB Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị) cho rằng, giám sát của cộng đồng là vô cùng quan trọng. Tuy nhiên quy định về giám sát trong luật quá sơ xài, không có cơ chế cụ thể, khả thi. “Vậy quản lý tài sản công với cơ chế thành phần nào? thời gian giám sát ra sao? kết quả giám sát thì được xử lý như thế nào? hay có nhiều cơ quan tham gia giám sát vậy sẽ được xem xét như thế nào?” - ông Đồng đặt vấn đề, và cho rằng “nếu không sẽ không tạo được niềm tin của cộng đồng với tài sản công”.