Năm 2019 là thời điểm hợp lý tăng thuế

Ông Phạm Đình Thi.

PV:Xin ông cho biết, tại sao Bộ Tài chính lại đề xuất sửa thuế giá trị gia tăng?

Ông Phạm Đình Thi: Tỷ lệ thuế trên GDP của Việt Nam đã giảm trong những năm gần đây và làm thâm hụt ngân sách, dẫn đến tăng nợ công.

Nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế, Bộ Tài chính nhận thấy, khi nợ công tăng cao, các nước có xu hướng cơ cấu lại thu ngân sách nhà nước theo hướng mở rộng nguồn thu từ thuế gián thu; tăng thuế tiêu dùng để tăng nguồn thu bù đắp cho nguồn thu sụt giảm do giảm thuế thu nhập.

Do vậy, để thực hiện tái cơ cấu NSNN theo Nghị quyết của Bộ Chính trị, Quốc hội và Chiến lược cải cách thuế giai đoạn 2016 - 2020 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, phù hợp với thông lệ và xu hướng cải cách thuế GTGT quốc tế, đề nghị nâng mức thuế suất 10% lên 12% là cần thiết.

Việc Bộ Tài chính đề nghị tăng thuế VAT từ 10% lên 12% đã có nhiều ý kiến cho rằng trong bối cảnh hiện nay khiến người nghèo thu nhập chịu gánh nặng nhiều hơn người giàu?

- Theo quy định của Luật thuế GTGT thì hiện có 25 nhóm hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng không chịu thuế trong đó có nhóm hàng hóa, dịch vụ thết yếu phục vụ cho nhu cầu của người dân như lương thực, thực phẩm trực tiếp sản xuất và bán ra, y tế, giáo dục... và 15 nhóm hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng chịu thuế GTGT ở mức thuế suất ưu đãi 5%.

Các hàng hóa, dịch vụ này đều thuộc đối tượng không chịu thuế GTGT nên việc điều chỉnh sẽ không ảnh hưởng đến chi tiêu của nhóm hàng hóa, dịch vụ này.

Như vậy, việc tăng thuế suất thuế GTGT từ mức 10% lên mức 12% tác động không lớn đến chi tiêu của hộ gia đình có thu nhập thấp.

Vậy khi tăng thuế giá trị gia tăng sẽ tác động tới lạm phát?

- Về vấn đề này, Ngân hàng thế giới cũng đã có đánh giá như sau: Kinh nghiệm quốc tế cho thấy tác động của việc tăng thuế suất thuế GTGT đối với lạm phát là tương đối hạn chế. Đề xuất tăng thuế GTGT hiện nay sẽ dẫn đến tăng chỉ số CPI “một lần” trong khoảng 0,06-0,39%.

Như vậy, trừ khi Chính phủ nới lỏng chính sách tiền tệ hoặc tăng lương bất thường trùng với giai đoạn tăng thuế GTGT thì mới phát sinh tăng lạm phát. Lạm phát của Việt Nam hiện nay dự báo trong tương lai vẫn ở mức thấp, do vậy năm 2019 là thời điểm tốt để thực hiện cải cách thuế.

Thời điểm tăng thuế VAT vào năm 2019 có phù hợp hay không, thưa ông?

- Việt Nam cũng như một số nước đang trong quá trình hội nhập sâu, xu hướng chung của các nước là sẽ tái cơ cấu nguồn thu và tăng dần tỷ trọng thuế gián thu khi thuế nhập khẩu bị cắt giảm mạnh.

Đối với VIệt Nam, thuế nhập khẩu đã và đang giảm mạnh khi thực hiện 11 cam kết thương mại tự do FTA nên cần thiết phải tái cơ cấu nền kinh tế, tái cơ cấu NSNN ở cả lĩnh vực thu và chi ngân sách. Do vậy năm 2019 là thời điểm để tăng thuế suất thuế giá trị gia tăng.

Trân trọng cảm ơn ông!