Người khuyết tật khởi nghiệp: Cần có nguồn vốn hỗ trợ riêng

Quang cảnh hội thảo.

Nhiều trở ngại

Phát triển kinh tế gắn với xóa đói, giảm nghèo, tạo việc làm và bảo đảm an sinh xã hội cho hàng triệu người khuyết tật (NKT) là đối tượng yếu thế, thiệt thòi, dễ bị tổn thương, thiếu việc làm, thu nhập thấp... luôn được Đảng, Nhà nước quan tâm, dành nhiều chính sách ưu đãi đối với người khuyết tật, trong đó có chính sách ưu đãi về tín dụng đối với người khuyết tật và các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh sử dụng lao động là người khuyết tật, giúp họ có thu nhập ổn định, vươn lên tạo dựng cuộc sống độc lập, bớt gánh nặng cho gia đình và xã hội.

Tuy nhiên thống kê của Bộ LĐTB&XH cho biết, hiện có 60% NKT đang trong độ tuổi lao động và 75% trong số này tham gia hoạt động kinh tế, trên 70% hoạt động kinh tế trong lĩnh vực nông nghiệp, khoảng 80% hoạt động kinh tế dưới hình thức tự làm hoặc lao động hộ gia đình; khoảng 15% là lao động làm công ăn lương. Như vậy tại Việt Nam còn hàng triệu NKT trong độ tuổi lao động còn khả năng lao động cần được hỗ trợ dậy nghề và vay vốn tạo việc song hiện nay nguồn vốn ưu đãi dành riêng cho người khuyết tật còn rất hạn chế.

Đánh giá về việc triển khai vốn cho NKT ông Nguyễn Văn Lý Phó Tổng giám đốc Ngân hàng chính sách xã hội cho biết, đến ngày 28/2/2018, dư nợ cho vay đối doanh nghiệp sử dụng lao động là NKT, NKT tự phát triển sản xuất tại NHCSXH đạt 118 tỷ đồng, với 5.838 khách hàng còn dư nợ, chiếm tỷ lệ 0,07% trên tổng dư nợ và 0,07% trên tổng số hộ còn dư nợ các chương trình tín dụng của NHCSXH (dự nợ cho vay của NHCSXH là 170.775 tỷ đồng, với trên 6,7 triệu khách hàng còn dư nợ ).

Dù vậy theo ông Lý hiện nay, NHCSXH cho vay đối với NKT và doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh sử dụng lao động là NKT chủ yếu thông qua nguồn vốn từ Quỹ quốc gia về việc làm, nguồn vốn từ nhà tài trợ Nippon, chưa có nguồn vốn dành riêng để cho vay đối với NKT và doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh sử dụng lao động là NKT để phát triển kinh tế.

Tuy nhiên, từ năm 2014 đến nay, nguồn vốn Quỹ quốc gia về việc làm chưa được bổ sung thêm để NHCSXH mở rộng cho vay giải quyết việc làm đến các đối tượng chính sách trong đó có người khuyết tật, mà chỉ thực hiện cho vay bằng nguồn vốn quay vòng. Do vậy người lao động khuyết tật cũng chưa có điều kiện tiếp cận nhiều hơn các nguồn vốn ưu đãi tạo việc làm, mặt khác cũng chưa có cơ chế và chưa phân bổ nguồn vốn vay cho đối tượng này, dẫn đến tỷ lệ người khuyết tật được tiếp cận với nguồn vốn vay ưu đãi thấp.

Tăng hỗ trợ vốn ưu đãi cho NKT

Là doanh nghiệp đang có tới 70% lao động là NKT nhưng theo ông Lê Trọng Trung giám đốc Công ty TNHH Điện tử UPMAS việc vay vốn để NKT vươn lên cuộc sống còn nhiều hạn chế. Mặc dù thủ tục cho vay đã thông thoáng nhưng hiện nay hạn mức cho vay quá thấp không đủ để mở rộng sản xuất.

"Với lĩnh vực điện tử tổng nguồn vốn để tôi mở rộng sản xuất cần ít nhất 10 tỷ đồng thế nhưng số tiền tôi vay được chỉ được 500 triệu đồng. Số vốn này quá ít ỏi, không thể giúp công ty mở rộng sản xuất. NKT họ vốn rất thiệt thòi chính vì vậy cần có những chính sách riêng để họ vươn lên trong cuộc sống, từ đó cũng góp phần giảm chi phí về trợ giúp xã hội cho Nhà nước.” – ông Lê Trọng Trung nói.

Để người khuyết tật, doanh nghiệp sản xuất kinh doanh sử dụng người lao động là người khuyết tật phát triển kinh tế, tạo việc làm, ổn định cuộc sống, Giám đốc Hợp tác xã thủ công mỹ nghệ trái tim hồng Sóc Sơn – Đinh Thị Quỳnh Nga cũng cho rằng, các cơ quan cần có chính sách hỗ trợ cho những người khuyết tật vay vốn ưu đãi khi họ là thành viên của hợp tác xã để khẳng định vị thế của họ trong các tổ chức kinh tế.

Đồng thời, tạo điều kiện thuận lợi cho hợp tác xã được vay vốn ưu đãi về lãi suất, thời gian để có vốn tiếp tục phát triển đầu tư xây dựng nhà xưởng, máy móc, thiết bị sản xuất.

Về vấn đề này ông Nguyễn Văn Lý cũng cho rằng, Chính phủ cần tiếp tục rà soát, hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật về người khuyết tật; tạo điều kiện để họ được hưởng các chính sách của Nhà nước. Đồng thời, quan tâm hơn nữa công tác đào tạo nghề, cân đối, bố trí đủ nguồn lực để thực hiện các chương trình tín dụng chính sách.

“Hàng năm, tăng cấp bổ sung vốn cho Quỹ quốc gia về việc làm; xem xét bố trí nguồn vốn dành riêng cho vay ưu đãi đối với người khuyết tật và các doanh nghiệp sử dụng lao động là người khuyết tật. Ở địa phương chính quyền các cấp tiếp tục có sự quan tâm bố trí nguồn lực từ ngân sách và các nguồn vốn hợp pháp khác ủy thác sang Ngân hàng Chính sách Xã hội để cho vay đối NKT trên địa bàn” – ông Lý nhấn mạnh.