Lắng nghe ý dân trước khi sáp nhập huyện, xã

Lắng nghe ý kiến của nhân dân trong việc sáp nhập đơn vị hành chính huyện, xã.

Chắt lọc sáng kiến, kiến nghị

Thực tế tại Hà Tĩnh cho thấy, địa phương này tuy nhỏ, hẹp nhưng lại có quá nhiều đơn vị hành chính cấp xã (262 xã), không gian phát triển bị chia cắt. Điều này gây ra nhiều khó khăn, cản trở trong công tác lập quy hoạch dài hạn, kế hoạch định hướng phát triển kinh tế - xã hội tầm vĩ mô cũng như quy hoạch, kế hoạch phát triển vùng nguồn lực cho phát triển kinh tế - xã hội bị phân tán.

Việc tăng số lượng đơn vị hành chính các cấp đã dẫn đến tổ chức bộ máy, biên chế của các cơ quan, đơn vị trong hệ thống chính trị ở địa phương tăng. Hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước, nhất là ở cấp xã chưa đáp ứng được yêu cầu của tình hình phát triển kinh tế- xã hội. Kéo theo đó là ngân sách nhà nước chi cho hoạt động của bộ máy ngày càng lớn. Đại đa số các đơn vị cấp xã thu ngân sách tại địa phương không đủ cân đối chi thường xuyên, chủ yếu cấp trên phải hỗ trợ...

Những bất cập, hạn chế này đặt ra vấn đề cấp thiết là phải tiến hành sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã và có ý nghĩa lớn nhằm tổ chức hợp lý đơn vị hành chính các cấp phù hợp với thực tiễn và xu thế phát triển. Bảo đảm hoàn thiện thể chế về đơn vị hành chính, bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Góp phần phát huy mọi nguồn lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống nhân dân. Xung quanh chủ trương sáp nhập ĐVHC huyện, xã, đa số người dân đồng tình, ủng hộ nhưng vẫn còn nhiều băn khoăn.

Để chuyển tải tâm tư, nguyện vọng của cán bộ chủ chốt, đảng viên và nhân dân, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Hà Tĩnh đã xây dựng Kế hoạch về việc MTTQ tỉnh và các đoàn thể chính trị- xã hội cấp tỉnh phối hợp nắm tình hình nhân dân, dư luận xã hội ở các xã có chủ trương dự kiến sáp nhập trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2019- 2021. Theo đó, 5 đoàn công tác tỏa về các xã dự kiến sáp nhập để thu thập thông tin. Sau 20 ngày làm việc, các đoàn công tác nắm bắt đầy đủ tâm tư, nguyện vọng của người dân về chủ trương sáp nhập ĐVHC cấp huyện và xã.

Vẫn còn nhiều băn khoăn

“Qua nắm tình hình nhân dân, chúng tôi nhận thấy đội ngũ cán bộ, đảng viên và nhân dân cơ bản đã nắm được quan điểm, chủ trương, kế hoạch dự kiến sáp nhập các đơn vị hành chính liên quan ở các địa phương, đơn vị. Đa số các tầng lớp nhân dân bày tỏ đồng thuận và tin tưởng với chủ trương, nghị quyết về thực hiện sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã”, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh Hà Tĩnh Hoàng Anh Đức chia sẻ.

Tuy nhiên, cũng theo ông Đức, bên cạnh những thuận lợi và đồng thuận trong cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân là cơ bản, thì vẫn còn những khó khăn, vướng mắc, những tâm tư, ý kiến, kiến nghị của cán bộ và nhân dân cần được các cấp, các ngành quan tâm tập trung phối hợp giải quyết, tháo gỡ để việc thực hiện các chủ trương, nghị quyết đạt kết quả cao nhất.

Hà Tĩnh là đơn vị có số lượng ĐVHC cấp xã phải sắp xếp, sáp nhập lớn (cao thứ 2 cả nước). Trong lúc thời gian chuẩn bị cho tổ chức Đại hội Đảng bộ cấp cơ sở nhiệm kỳ 2020- 2025 và bầu cử đại biểu HĐND cấp xã nhiệm kỳ 2021- 2026 đang cận kề. Vì vậy, việc triển khai thực hiện các chủ trương, nghị quyết của trung ương trong một thời gian ngắn ít nhiều sẽ có những tác động, khó khăn trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức triển khai thực hiện, nhất là ở cấp cơ sở.

Đại đa số cán bộ, đảng viên và nhân dân cho rằng từ trước đến nay, đã nhiều lần có chủ trương tách - nhập ĐVHC các cấp, tuy nhiên thực hiện một thời gian sau đó lại tách ra gây xáo trộn, lãng phí tài sản và ảnh hưởng đến quá trình phát triển chung. Vì vậy, việc thực hiện chủ trương sáp nhập lần này cần phải được đánh giá chi tiết, cụ thể, khoa học, tính toán chi tiết tác động mặt tích cực, tiêu cực của việc sáp nhập xã đến đời sống kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh và ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội...

Công tác sắp xếp, bố trí cán bộ là vấn đề trọng tâm, là mối quan tâm hàng đầu của cán bộ, đảng viên và nhân dân trong quá trình thực hiện chủ trương, đề án sáp nhập. Sau khi sáp nhập sẽ dư thừa nhiều cán bộ (theo rà soát số dư thừa sau sáp nhập: 873 cán bộ công chức, 376 cán bộ không chuyên trách, 92 viên chức trạm y tế…). Bên cạnh đó số lượng cấp trưởng, cấp phó dư thừa, đặc biệt là đối với những huyện có số lượng các xã phải sáp nhập lớn, sáp nhập 3 xã với nhau thì việc lựa chọn, bố trí cán bộ, công chức cho xã mới sẽ gặp nhiều rất nhiều khó khăn. Đội ngũ chủ tịch MTTQ và trưởng các đoàn thể chính trị xã hội cấp xã khi giữ chức vụ cấp phó sẽ trở thành cán bộ không chuyên trách… Nếu thực hiện không tốt sẽ tác động lớn đến tâm tư, tình cảm của cán bộ đảng viên và nhân dân, gây bất ổn ở các địa phương.

Nói về cơ sở vật chất sau sáp nhập, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh Hà Tĩnh Hoàng Anh Đức cho rằng, người dân rất băn khoăn vấn đề này. Các xã cũ sau khi sáp nhập nếu không có phương án sử dụng hợp lý sẽ dư thừa nhiều, nhất là trụ sở làm việc của xã, trường học, trạm xá, nhà văn hóa thôn. Sau khi các xã mới được hình thành, sẽ có khó khăn về việc kết nối liên thông giữa các thôn (cầu cống, đường sá...), việc nâng cấp hệ thống cơ sở vật chất hạ tầng đảm bảo đồng bộ cho xã mới (trường học, trạm y tế...) cần có nguồn kinh phí tương đối lớn.

Thực trạng hiện nay, rất nhiều đơn vị cấp xã trong diện dự kiến có phương án sáp nhập còn nợ, nhất là nợ xây dựng cơ bản, thậm chí là nợ đọng kéo dài và có một số chính sách liên quan trực tiếp đến người dân với các mức độ khác nhau chưa được giải quyết dứt điểm. Tình trạng nợ cũ và các chính sách tồn đọng của người dân không được giải quyết dứt điểm dễ dẫn đến mất đoàn kết nội bộ, gây bức xúc, bất bình trong doanh nghiệp và nhân dân.

Sau khi tham vấn ý kiến của nhân dân, song song với việc phản ánh, chuyển tải băn khoăn, tâm tư, nguyện vọng của cán bộ, đảng viên, nhân dân đến Thường trực Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh thì MTTQ và các tổ chức đoàn thể Hà Tĩnh còn đề xuất, kiến nghị nhiều phương án để hoàn thiện phương án sáp nhập ĐVHC huyện, xã. “Khi các đoàn tổng hợp, báo cáo, Thường trực Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đánh giá rất cao những đề xuất, kiến nghị này. Đồng thời căn cứ vào đó để bổ sung, điều chỉnh nhiều vấn đề để hoàn thiện phương án sáp nhập một cách tối ưu nhất” – ông Hoàng Anh Đức cho biết thêm.

* Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hà Tĩnh vừa phê duyệt phương án sắp xếp ĐVHC cấp huyện, xã giai đoạn 2019 -2021, trong đó, năm 2019 có 80 xã thực hiện sắp xếp. Trong đó, 51/63 xã thuộc diện bắt buộc sắp xếp, 19 xã liên quan và 10 xã thuộc diện khuyến khích sắp xếp. Sau khi sắp xếp, toàn tỉnh giảm 46 xã, hình thành 34 xã mới. Có 19 xã mới bảo đảm theo quy định về tiêu chuẩn dân số và diện tích, 15 xã mới chưa đảm bảo theo quy định. Đối với sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, đề xuất chưa thực hiện sắp xếp đối với thị xã Hồng Lĩnh trong giai đoạn 2019 - 2021. Sau sáp nhập, Hà Tĩnh chỉ còn 13 huyện thị, 216 xã (giảm 46 xã).