Tìm ra nhiều thông số kỹ thuật ở thành nhà Hồ

Quá trình gia cố khối đá bị tụt vỡ được các chuyên gia thực hiện một cách tỉ mỉ, cẩn trọng.

Theo đó, dưới sự tài trợ của Đại sứ quán Hoa Kỳ, dự án công trình tu sửa cổng Nam được nghiên cứu, thi công một cách khoa học, chuyên nghiệp, phù hợp với công ước quốc tế và Luật bảo vệ di sản. TS Đỗ Quang Trọng- Giám đốc Trung tâm Bảo tồn di sản thành nhà Hồ đã mời chuyên gia quốc tế Vũ Nam Sơn đến từ Thuỵ Sĩ cùng với các nhà khảo cổ trong nước cùng phối hợp thực diện dự án này.

Sau khi khảo sát, lấy mẫu phân tích, khoanh vùng vệ sinh mẫu, xin ý kiến của chuyên gia trong nước và quốc tế... các đơn vị liên quan thực hiện các mẫu thử làm sạch bằng các phương pháp khác nhau theo kinh nghiệm bảo tồn đã được áp dụng ở Ý, Thuỵ Sĩ, phù hợp với di sản thành nhà Hồ. Tiếp đó, tổ tu sửa cấp thiết xác định mục tiêu, phương pháp thi công gia cố viên đá bị sụt vỡ, gia cố các lớp đá bị muối gây bong tróc bằng keo Epoxy hai thành phần, gắn và chèn mạch dọc. Quá trình làm sạch, loại bỏ các yếu tố gây hại bề mặt đá đã không sử dụng hoá chất, không phun cát ướt, cát không, đảm bảo mặt đá không quá sạch, bảo tồn một màng patine (màu thời gian) rất mỏng.

Đối với viên đá bị tụt, nhóm chuyên gia đã bôi keo Epoxy SJE-3000 một lượng vừa đủ trên toàn bộ diện tích bề mặt mạch ghép, sau đó dùng kích nâng, ép chặt phiến đá về vị trí nguyên thuỷ. Áp dụng phương pháp chèn mạch đá ở châu Âu thời trung cổ, dùng 6kg chì khối chèn 4 góc của mạch dọc phiến đá vừa được gắn nhằm đảm bảo sự an toàn trước một số chấn động địa chấn. Ngoài ra, qua khảo cứu đặc biệt, cổng Nam được xây dựng bằng phương pháp xây khô, tuy nhiên hồ vữa vẫn được sử dụng cho việc kê chèn mạch những khối đá chế tác bị lỗi ở mạch ngang...

Ý kiến của các chuyên gia phát biểu tại buổi báo cáo đều khẳng định: Bằng những kỹ thuật đã làm, viên đá bị tụt có thể kéo dài tuổi thọ. Việc vệ sinh toàn bộ cửa Nam lần đầu tiên sau hơn 620 năm được thực hiện quy mô và rất kỹ. TS Đỗ Quang Trọng nói: “Chúng tôi đã hoàn thành 2 mục tiêu quan trọng của dự án. Qua dự án tu sửa cấp thiết, gần như chúng tôi đã nắm được các thông số kỹ thuật cũng như cách thức những người thợ đã tiến hành trong quá trình xây thành. Các tài liệu, kinh nghiệm đúc rút này có giá trị quan trọng, xác thực nhất trong quá trình phục hưng, bảo tồn trùng tu, tôn tạo di sản tường đá lớn sau này”.