Trách nhiệm trong giải ngân vốn đầu tư công

Trung ương quyết liệt

Tỷ lệ giải ngân thấp trong những năm qua đang làm giảm hiệu quả sử dụng vốn đầu tư công, gây lãng phí nguồn lực, ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế. Việc giải ngân chậm vẫn do nguyên nhân chủ quan. Một số bộ, cơ quan, địa phương thiếu quyết tâm, vai trò người đứng đầu chưa được phát huy.

Nhiều ý kiến cho rằng năm 2022 được coi là năm “bứt phá” thì đầu tư công cần phải được tháo gỡ triệt để. Trong 347.000 tỷ đồng của gói chính sách tài khóa tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội vừa được Quốc hội thông qua, nguồn vốn thực hiện nhóm giải pháp phát triển kết cấu hạ tầng lên tới 113.850 tỷ đồng.

Còn trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025, phân bổ vốn cho phát triển hạ tầng giao thông khoảng 570.412 tỷ đồng, chiếm 52% tổng vốn đầu tư từ ngân sách trung ương. Các dự án trọng điểm như cao tốc Bắc-Nam phía Đông, sân bay Long Thành đang được Chính phủ tập trung đẩy mạnh triển khai quyết liệt.

Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết số 12/NQ-CP. Tại Nghị quyết này, Chính phủ đã yêu cầu khẩn trương rà soát phân bổ và giao chi tiết kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước năm 2022 cho các nhiệm vụ, dự án đúng quy định, phù hợp với tiến độ thực hiện và khả năng giải ngân, bảo đảm trọng tâm, trọng điểm, dứt khoát không dàn trải, manh mún, kéo dài. Đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công gắn với việc làm rõ trách nhiệm người đứng đầu trong việc bảo đảm tiến độ và chất lượng. Chủ động có kế hoạch và giải pháp cụ thể tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thi công, thanh toán vốn cho dự án ngay khi có khối lượng nghiệm thu theo quy định.

Trong những ngày đầu năm mới 2022, khi người dân cả nước vẫn còn trong thời gian nghỉ Tết, đích thân Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và đoàn công tác của Chính phủ đã kiểm tra hiện trường, đôn đốc, động viên công nhân thi công các dự án Cảng hàng không Quốc tế Long Thành, Cầu Mỹ Thuận 2 và cao tốc Mỹ Thuận-Cần Thơ. Tại đây, Thủ tướng Chính phủ nêu rõ: “Đề nghị các bộ, ngành, đơn vị bàn rõ việc, rõ trách nhiệm, chậm ở khâu nào, ai chịu trách nhiệm, ai làm được thì quyết tâm, ra sức thực hiện. Ai không làm được thì đứng ra một bên cho người khác làm”.

Địa phương vào cuộc

Sự quyết liệt của Thủ tướng đã lan tỏa tới các bộ ngành, địa phương. Ngay sau chỉ đạo của Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể đã ký công điện yêu cầu đẩy nhanh tiến độ thực hiện, giải ngân kế hoạch đầu tư công năm 2022. Theo đó, yêu cầu thủ trưởng các đơn vị chủ đầu tư, ban quản lý dự án, các cơ quan tham mưu liên quan của bộ quyết liệt tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thi công, đẩy mạnh giải ngân các dự án; đồng thời chú trọng kiểm soát chất lượng các dự án, ngay từ những ngày đầu năm 2022.

Xử lý nghiêm cán bộ, phòng, ban không tuân thủ quy trình giải ngân, gây khó khăn cho đơn vị khi làm thủ tục thanh toán. Kết quả giải ngân kế hoạch đăng ký đầu năm là tiêu chí chủ yếu để đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ công tác năm 2022 của thủ trưởng các cơ quan, đơn vị liên quan, trừ lý do bất khả kháng. Yêu cầu thủ trưởng các cơ quan, đơn vị lấy tiêu chí kế hoạch giải ngân của đơn vị để đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của các cán bộ có liên quan.

Còn ở góc độ địa phương, trong năm 2022 nguồn vốn đầu tư công của Hà Nội là 51.072,9 tỷ đồng. Do đó, để đẩy nhanh tiến độ giải ngân ngay từ đầu năm 2022, UBND TP Hà Nội cho biết sẽ tập trung vào các dự án giao thông trọng điểm. Đặc biệt, sẽ điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án tuyến đường sắt đô thị đoạn Nhổn-Ga Hà Nội; quy hoạch tổng mặt bằng ga ngầm C9 đường sắt đô thị tuyến số 2 (đoạn Nam Thăng Long-Trần Hưng Đạo); phê duyệt chủ trương đầu tư dự án đường sắt đô thị tuyến số 3 (đoạn ga Hà Nội-Hoàng Mai). Đồng thời, báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án tuyến đường sắt đô thị số 5 (Văn Cao-Ngọc Khánh-Láng-Hòa Lạc); thẩm định trình Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư dự án xây dựng tuyến đường vành đai 4-vùng Thủ đô Hà Nội.

Theo đánh giá của ông Hoàng Văn Cường - Ủy viên Ủy ban Tài chính ngân sách của Quốc hội, chúng ta đầu tư vào lĩnh vực then chốt hạ tầng giao thông sẽ không chỉ giúp kết nối giao thông tạo nguồn lực phát triển, mà còn lan tỏa sang các ngành khác của nền kinh tế và phát triển lâu dài. Như vậy, vừa mở cửa kinh tế chủ động vừa tăng cường các nguồn lực cho các ngành lĩnh vực phát triển sẽ tạo bứt phá của nền kinh tế trong năm 2022 cũng như các năm tiếp theo.

Việc tập trung giải ngân đầu tư công ngay sau kỳ nghỉ Tết là “cơ hội vàng” để đất nước phục hồi kinh tế, bắt nhịp lại đà tăng trưởng. Bởi gói chính sách tài khóa tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội vừa được Quốc hội thông qua có giá trị thực hiện trong 2 năm: 2022 và 2023. Nếu để lỡ, sẽ bị lỡ nhịp.

Cũng xin nhắc lại rằng, 1 trong 5 nhóm giải pháp tại Nghị quyết số 11/NQ-CP về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội và triển khai Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ được Chính phủ ban hành đã xác định: “Tập trung vốn cho các dự án quan trọng, cấp thiết, có tác động lan tỏa lớn, có khả năng giải ngân nhanh và hấp thụ ngay vào nền kinh tế, phù hợp với quy hoạch, sử dụng nguồn vốn hiệu quả, bảo đảm khả năng cân đối vốn để hoàn thành dự án trong giai đoạn 2022-2025; ưu tiên hỗ trợ giải phóng mặt bằng đối với một số dự án mới có ý nghĩa quan trọng với phát triển kinh tế-xã hội”.

Trong 347.000 tỷ đồng của gói chính sách tài khóa tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội vừa được Quốc hội thông qua, nguồn vốn thực hiện nhóm giải pháp phát triển kết cấu hạ tầng lên tới 113.850 tỷ đồng. Còn trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025, phân bổ vốn cho phát triển hạ tầng giao thông cỡ khoảng 570.412 tỷ đồng, chiếm 52% tổng vốn đầu tư từ ngân sách Trung ương.