Trung Quốc ‘quan ngại sâu sắc’ về bình luận của ông Trump về Đài Loan

Tổng thống đắc cử Donald Trump trong cuộc phỏng vấn
với Fox News Sunday. (Nguồn: Politico).

“Tôi hoàn toàn hiểu về chính sách “Một Trung Quốc”, nhưng tôi không biết tại sao chúng ta bị giới hạn bởi chính sách một Trung Quốc nếu chúng ta không có một thỏa thuận với Trung Quốc về những vấn đề khác, bao gồm thương mại” - ông Donald Trump nói trong cuộc phỏng vấn hôm 11/2 (giờ Mỹ) với hãng Fox News Sunday.

Tổng thống đắc cử của nước Mỹ đã gây tranh cãi về vấn đề ngoại giao khi ông có cuộc gọi tới lãnh đạo Đài Loan trước đó. Mỹ luôn tôn trọng chính sách “Một Trung Quốc” của Trung Quốc, vậy nên giới chức ở Bắc Kinh tỏ ra không hài lòng về cuộc đàm thoại đầu tiên trong vòng nhiều thập kỷ qua giữa một lãnh đạo Đài Loan với một Tổng thống hoặc Tổng thống đắc cử của Mỹ.

Trong cuộc phỏng vấn, ông Trump còn nói rằng ông không ngại làm Trung Quốc tức giận cho đến khi quốc gia này ngồi lên bàn đàm phán về vấn đề thương mại và mối quan hệ với CHDCND Triều Tiên.

“Chúng ta đang bị ảnh hưởng nặng nề bởi việc kìm giá tiền tệ của Trung Quốc, đánh thuế chúng ta nặng nề trong khi chúng ta không đánh thuế họ, và không giúp đỡ chúng ta về vấn đề Triều Tiên” - ông Trump nói.

Bình luận của ông Trump lập tức làm nảy sinh phản ứng giận dữ từ giới truyền thông Trung Quốc, trong đó có tờ báo nhà nước Global Times chê bai đường lối ngoại giao của ông trong một bài xã luận đăng tải hôm 12/12.

“Chính sách “Một Trung Quốc” không thể bị mua bán. Nhưng dường như ông Trump chỉ hiểu về kinh doanh và cho rằng mọi thứ đều có giá của nó, và rằng ông ấy đủ mạnh để mua và bán” - bài viết trên nêu rõ.

Tác giả bài viết còn thêm rằng nếu ông Trump làm xói mòn chính sách trên, điều đó có thể gây ra “một cuộc khủng hoảng thực sự”.

Tờ Global Times phiên bản tiếng Anh cũng dẫn lời Giáo sư Li Haidong thuộc Học viện Ngoại giao Trung Quốc gọi ông Trump là người không có kinh nghiệm về ngoại giao với kiến thức “hạn chế” về Đài Loan và quan hệ Trung - Mỹ.

Tuy vây, ông Li lưu ý vẫn còn “quá sớm” để kết luận ông Trump có thật sự thực hiện những gì đã tuyên bố hay không: “Trump không kiên định và ông ta có thể sớm rút lại những tuyên bố của mình”.

Trong khi đó, cùng ngày, Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói rằng họ “hết sức quan ngại” về bình luận của ông Trump đối với chính sách này, thêm rằng mối quan hệ hợp tác song phương không nên bị đặt câu hỏi như vậy.

“Tôn trọng chính sách “Một Trung Quốc” là nền tảng chính trị cho sự phát triển của mối quan hệ Mỹ-Trung” - người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc, ông Cảnh Sảng, cho hay.

Theo truyền thông Mỹ, ông Donald Trump đã bắt đầu đưa ra bình luận nhằm vào Trung Quốc kể từ khi còn là ứng viên đảng Cộng hòa và sau đó là trong các chiến dịch tranh cử hướng tới ngày bầu cử Tổng thống. Ông từng cáo buộc Trung Quốc thao túng tỷ giá để giúp hạ thấp giá sản phẩm xuất khẩu, từ đó cạnh tranh hơn trên thị trường Mỹ.

Ông Trump còn kêu gọi áp thuế nhiều hơn đối với các mặt hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, sau đó quay sang chỉ trích các công ty Mỹ, trong đó gồm Boeing, và còn nói rằng điều này có thể làm nảy sinh một cuộc chiến thương mại với Bắc Kinh khiến nước này đóng cửa thị trường đối với các sản phẩm của Mỹ.

Giới bình luận Mỹ cho rằng bình luận của ông Trump đưa ra mới đây có thể cho thấy ông đang có dự định thúc ép một thỏa thuận mới với Trung Quốc, dù chưa rõ liệu ông có thực sự tiêu hủy chính sách “Một Trung Quốc” vốn là một cột mốc quan hệ ngoại giao giữa hai nước kể từ thời Tổng thống Richard Nixon hay không.

Chính sách này, được ghi rõ trong các văn bản liên quan tới sự hình thành mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc, nêu rõ rằng Đài Loan được xem là một phần của Trung Quốc và Mỹ được phép bán vũ khí cho Đài Loan với mục đích tự vệ. Tuy nhiên, việc Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan bấy lâu nay vẫn là mối bất đồng giữa hai nước.

Điều gây căng thẳng hiện nay là ở chỗ, ông Trump đã nêu ra quan điểm của mình đối với chính sách này, cố gắng phớt lờ nó và khiến chính quyền Bắc Kinh giận dữ ngay cả khi chưa chính thức nhậm chức.