Tư duy mới, tiếp cận mới về công nghiệp hóa

Sáng 6/12, tham dự phiên Diễn đàn cấp cao có Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính; Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng ban Kinh tế Trung ương Trần Tuấn Anh; Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Hội đồng lý luận Trung ương, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh Nguyễn Xuân Thắng và lãnh đạo nhiều bộ ngành, địa phương cùng hàng trăm đại biểu tham gia trực tiếp và tới 2.000 đại biểu tham gia trực tuyến.

Với chuỗi 10 phiên Hội thảo chuyên đề (diễn ra từ ngày 9/11-18/11/2021) tập trung về các chủ đề xoay quanh chủ đề chính của Diễn đàn như: Tư duy và cách tiếp cận mới về công nghiệp hóa, hiện đại hóa; phát triển sản xuất thông minh; phát triển đô thị thông minh; phát triển năng lượng xanh và các năng lượng mới; phát triển các mô hình kinh doanh mới; xây dựng chính phủ điện tử tiến tới chính phủ số; phát triển hạ tầng số và thúc đẩy ứng dụng công nghệ số; chuyển đổi lao động và phát triển nguồn nhân lực số; chuyển đổi số nông nghiệp - nông thôn; phát triển ngân hàng thông minh trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045… theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến đã được tổ chức thành công tốt đẹp, thu hút sự tham dự đông đảo đại biểu từ các bộ, ngành Trung ương và địa phương, chuyên gia, nhà khoa học, cộng đồng doanh nghiệp trong nước và quốc tế với tổng số 7.995 đại biểu tham dự (trong đó có 522 đại biểu dự trực tiếp tại hội trường, 3824 đại biểu dự trực tuyến qua phầm mềm zoom và 4171 đại biểu dự qua YouTube).

Trước khi bước vào phiên thảo luận cấp cao, Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng Trưởng ban Kinh tế Trung ương Trần Tuấn Anh và nhiều lãnh đạo cấp cao đã xem triển lãm thực tế ảo.

Phát biểu khai mạc và đề dẫn phiên toàn thể Trưởng ban Kinh tế Trung ương nêu rõ, từ tháng 12/2019 đến nay, Covid-19 đã làm thay đổi sâu sắc kinh tế - xã hội nước ta, sự xuất hiện của biến thể Omicron làm dự báo tăng trưởng trên phạm vi toàn cầu sẽ giảm sâu; riêng GDP của Việt Nam năm 2021 dự báo chỉ đạt 2-2,5%.

Dự báo dịch Covid-19 còn tiếp tục kéo dài, khó lường; nền kinh tế đất nước phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, tiềm ẩn nhiều rủi ro, nguy cơ vượt quá sức chịu đựng của người dân và doanh nghiệp. Nhu cầu cấp bách, khẩn trương hiện nay là tìm kiếm những giải pháp hiệu quả nhằm phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội bền vững thời kỳ hậu Covid-19, đồng thời tạo nền tảng, hỗ trợ các động lực tăng trưởng trong dài hạn thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH, HĐH) phù hợp với bối cảnh và yêu cầu phát triển mới.

Tuy nhiên, quá trình phục hồi kinh tế - xã hội sau dịch Covid 19 và thực hiện CNH, HĐH trên nền tảng công nghiệp 4.0, theo đánh giá thì đang gặp phải những trở ngại lớn, điển hình như mô hình tăng trưởng chưa dựa nhiều trên nền tảng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo; cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng còn chậm; tính tự chủ của nền kinh tế còn thấp; vẫn còn phụ thuộc lớn vào bên ngoài; chưa quan tâm đúng mức đến chuỗi giá trị và cung ứng trong nước nhằm nâng cao năng suất lao động và sức cạnh tranh của nền kinh tế.

Phát triển công nghiệp chưa đáp ứng được yêu cầu CNH, HĐH, chủ yếu phát triển theo mục tiêu ngắn hạn, thiếu tính bền vững. Các chính sách phát triển các ngành công nghiệp chậm được cụ thể hóa. CNH, HĐH nông nghiệp, nông thôn còn thiếu một chiến lược phát triển rõ ràng.

“Thực tiễn 35 năm qua tiếp tục đặt ra nhiều vấn đề về lý luận và thực tiễn về CNH, HĐH cần phải tập trung giải quyết để đạt được các mục tiêu đến năm 2025, Việt Nam là nước đang phát triển có công nghiệp theo hướng hiện đại, vượt qua mức thu nhập trung bình thấp; đến năm 2030, phấn đấu là nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045, trở thành nước phát triển, thu nhập cao.

Yêu cầu cấp bách đặt ra là phải xác định rõ triết lý phát triển, mô hình và chính sách CNH, HĐH phù hợp với bối cảnh và yêu cầu phát triển mới của giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045. Hiện nay, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang diễn biến rất nhanh, đột phá, tác động sâu rộng và đa chiều trên phạm vi toàn cầu, làm thay đổi căn bản tư duy về CNH, HĐH.

Công nghệ sản xuất kỹ thuật số tiên tiến có thể thúc đẩy phát triển bao trùm và bền vững trong tất cả các ngành công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ”, ông Trần Tuấn Anh nêu vấn đề.

Với chủ đề “Phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội bền vững thời kỳ hậu Covid-19 và đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá trong kỷ nguyên số”, Diễn đàn góp phần làm rõ thêm các căn cứ khoa học và thực tiễn, kinh nghiệm quốc tế để đề xuất các giải pháp phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội bền vững thích ứng an toàn với mọi diễn biến của dịch bệnh; thúc đẩy và nâng cao hiệu quả triển khai thực hiện Nghị quyết 52-NQ/TW ngày 27/9/2019 của Bộ Chính trị về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4; Nghị quyết 23-NQ/TW ngày 22/3/2018 của Bộ Chính trị về định hướng xây dựng chính sách phát triển công nghiệp quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; đồng thời gắn với triển khai nghiên cứu, xây dựng Đề án “Chủ trương, chính sách công nghiệp hóa, hiện đại hóa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” trình Hội nghị Trung ương 6 vào tháng 10/2022.