Ứng phó với mùa hè nóng bỏng

Ngoài việc khuyến cáo mọi người hạn chế mặc vest, TPHCM còn đề nghị trường học, cơ sở đào tạo, cơ sở sản xuất, cơ sở công nghiệp, trung tâm thương mại cũng được đề nghị hạn chế sử dụng 50% thang máy. Máy lạnh cần để ở mức 26 độ C, mở trễ hơn giờ làm việc 1 tiếng và tắt sớm hơn 1 tiếng. Đèn chiếu sáng giao thông sẽ mở trễ hơn 30 phút và tắt sớm hơn 30 phút; giảm 50% chiếu sáng sau 22 giờ tại các tuyến đường ít người qua lại. Đèn quảng cáo được yêu cầu giảm 50% sau 22 giờ, tắt toàn bộ đèn trang trí sau 22 giờ.

Việc này được thực hiện từ ngày 16/5 đến 30/6 nhằm ứng phó với nguy cơ thiếu điện mùa hè dữ dội này. Nếu như các địa phương khác cũng làm như TPHCM thì có lẽ cả nước sẽ không nơm nớp lo mất điện.

Trên thực tế, điện đã là vấn đề thu hút sự chú ý của người dân, doanh nghiệp khi EVN tăng giá 3%, đồng thời rất có thể mùa hè này sẽ nắng nóng lịch sử khi mực nước ở các dòng sông, hồ chứa thủy điện xuống thấp. Điện đã trở thành nỗi ám ảnh mùa hè. Vì thế, tiết kiệm điện không chỉ do giá điện tăng mà còn là để bảo đảm hệ thống không quá tải, không bị cắt luân phiên.

Trở lại với việc tăng giá điện khi mùa hè đổ lửa, nguyên nhân chính được EVN viện dẫn là do năm 2022 và quý I/2023 họ lỗ khoảng hơn 40.000 tỷ đồng. Đó là lý do từ phía EVN, còn thì nhiều người cho biết không hiểu được vì sao một tập đoàn “con cưng”, độc quyền mua bán, phân phối điện lại làm ăn kém hiệu quả đến thế. Con số lỗ khổng lồ ấy có đúng không.

Tuy nhiên, rất đáng nói là trái ngược với tình trạng thua lỗ nặng nề của EVN, năm 2022, hầu hết các công ty thủy điện, nhiệt điện đều bội thu, tăng trưởng cao so với năm 2021. Cụ thể là kết thúc năm 2022 Công ty cổ phần thủy điện Vĩnh Sơn - Sông Hinh có doanh thu thuần 3.084 tỷ đồng, tăng trưởng 91% so với năm 2021. Lợi nhuận sau thuế cả năm của công ty đạt 1.264,8 tỷ đồng, tăng gấp 3 lần mức lãi của năm trước đó. Hay Công ty cổ phần thủy điện Thác Bà cũng đạt doanh thu hơn 742 tỷ đồng, tăng 44,2% và lợi nhuận sau thuế hơn 378,7 tỷ đồng, tăng 80,8% so với năm 2021.

Đó là thủy điện, còn nhiệt điện thì năm 2022 Công ty cổ phần Nhiệt điện Quảng Ninh đạt doanh thu thuần 10.417 tỷ đồng, tăng 21% và lợi nhuận sau thuế đạt hơn 760 tỷ đồng, tăng 32% so với năm 2021.

Vậy thì, lỗ của cả hệ thống EVN tới từ đâu? Theo PGS.TS Đinh Trọng Thịnh (Học viện Tài chính) thì trong khi các công ty con, công ty thành viên từ sản xuất đến truyền tải điện đều báo lợi nhuận tăng trong năm vừa qua thì người dân có quyền đặt câu hỏi vì sao công ty mẹ là EVN lại thua lỗ? Khoản lỗ đó đến từ đâu? “Nếu nói rằng do giá đầu vào tăng cao gồm nhiên liệu, lãi vay hay bị lỗ tỷ giá thì các công ty con cũng đối diện với khó khăn này. Hay cái này chủ yếu thuộc về mặt quản lý?” - ông Thịnh đặt vấn đề.

Cùng cách nhìn này, nhiều ý kiến cho rằng việc “con lãi - mẹ lỗ” cần phải được xem lại. Do đó cần thực hiện kiểm tra, kiểm soát, công khai, minh bạch các khoản lỗ của EVN trong thời gian qua. Cần làm rõ quy định giá bán điện cho ngành sản xuất, khối hành chính sự nghiệp thấp hơn giá bán điện bình quân cho các hộ gia đình có phải là nguyên nhân chính gây ra thua lỗ cho EVN và gây tăng giá bán lẻ điện tiêu dùng.

Tuy nhiên, đó là câu chuyện dài dài, còn thì trước mắt đối phó với mùa hè nóng bỏng này không cách nào khác là phải triệt để tiết kiệm điện. Không chỉ các cơ quan hành chính, các cơ sở sản xuất... mà cả người dân cũng cần chắt chiu nguồn điện nếu như không muốn bị cắt điện luân phiên.

Tiết kiệm cần được trở thành nếp sống, không chỉ với riêng chuyện sử dụng điện mà rộng ra là trong mọi mặt cuộc sống. Với điện, tiết kiệm cho mình cũng là cho cộng đồng, cho xã hội là biểu hiện của sự văn minh. Không thể nói rằng bỏ tiền ra mua điện thì muốn sử dụng ra sao mặc lòng, vì còn rất nhiều người khác lập tức rơi vào khó khăn ngay khi điện bị cắt do nơi cung cấp không đáp ứng được. Nhất là trong mùa hè nóng bỏng này.