Cơn sốt 'bóng cười'

“Bóng cười” đang được coi là thú chơi, công cụ xả stress của một bộ phận giới trẻ. Vì không bị cấm nên họ cho rằng nó vô hại và sử dụng khá tràn lan tại những tụ điểm giải trí. Song mới đây các bậc phụ huynh đã thực sự hoảng hốt khi biết sau những “tràng cười thả phanh” tại những cuộc chơi, con em họ có thể mắc nghiện.

Cũng giống như ma túy, có thể gây nghiện

Theo các chuyên gia hóa học, bóng cười hay còn gọi là funky ball, thực chất là quả bóng bay được bơm khí Nitrous oxide (N2O). Ở một số nước châu Âu, đây là chất kích thích được bán hợp pháp tại các bar, hộp đêm. Bóng cười du nhập vào Việt Nam khoảng năm 2010, trò hít “bóng cười” được giới trẻ rỉ tai nhau sử dụng tại các quán bar. Giá 1 quả “bóng cười” chỉ từ 35.000 - 70.000 đồng/quả. Vì thế hiện nay rất nhiều bạn trẻ, dù không phải là “dân chơi”, cũng đua nhau mua và sử dụng.

Tìm hiểu được biết loại khí N2O được bơm vào bóng cười bằng những dụng cụ vô cùng đơn giản, chỉ cần một bình khí nén nhỏ, hai chiếc hộp nhựa đựng bóng và một ống sắt là có thể tạo nên một quả bóng cười. Người chơi dùng miệng ngậm vào đầu quả bóng hít khí trong đó rồi lại thổi ngược ra cho quả bóng to lên. Cứ như vậy lặp lại khoảng 4 - 5 lần chất khí Nitrous oxide trong quả bóng sẽ khiến người sử dụng có cảm giác phấn khích, ảo giác gây cười. Và dù đang vui hay buồn đều sẽ cười thả phanh, không kiểm soát.

Băn khoăn trước sự xuất hiện tràn lan và những tác hại chưa biết hết của bóng cười, chị Hà (Thanh Nhàn - Hà Nội) lo lắng kể: Con trai tôi 14 tuổi, mới đây đi dự sinh nhật một bạn trong nhóm về kể rằng bạn ấy được tặng một chùm bóng bay rất kỳ diệu. Mỗi người được chia một quả, ai cũng háo hức, phấn khích và cười rất sảng khoái. Nghe con kể thoáng qua chị cũng thấy lạ nhưng không hề băn khoăn, cũng không tò mò hỏi con về loại bóng ấy. “Nhưng mới đây, nghe truyền thông phân tích tôi mới giật mình truy hỏi con. Tác hại chưa rõ nhưng gia đình lập tức ngăn chặn con tiếp tục sử dụng loại bóng này”, chị Hà chia sẻ.

Mới đây, ghé quán cà phê Funny ở 88 Bà Triệu, Hà Nội, chúng tôi vô cùng ngạc nhiên khi từng nhóm thanh nhiên ngồi uống cà phê, hầu hết trên tay đều cầm một quả bóng bay đủ màu sắc, thỉnh thoảng lại cho lên miệng thổi vào, nhả ra. Một số người còn hồn nhiên lắc lư theo tiếng nhạc vọng ra từ trong quán, có người thì cười rộ lên khoái chí. Hỏi ra mới biết đám thanh niên đang chơi “bóng cười”.

Hiện không khó để tìm mua bóng cười. Trên các tuyến phố Hà Nội như: Mã Mây, Hàng Thùng... với giá 50.000đồng/quả. Càng đáng lo hơn khi lướt qua các trang web là có thể thấy ngay những thông tin hấp dẫn về bóng cười, mặt hàng này được rao bán công khai và không hề có sự kiểm duyệt nào của các cơ quan chức năng. Số điện thoại liên lạc cũng có cả.

Dễ mất kiểm soát

Theo PGS.TS Trần Hồng Côn - Giảng viên khoa Hóa, Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội, khí cười hay còn gọi là N2O là một hợp chất vô cơ không màu, vị ngọt nhẹ. Sở dĩ gọi N2O là khí cười bởi có giả thuyết cho rằng, nó tác động lên một điểm của hệ thống thần kinh gây cười. Trong chiến tranh, người ta thường dùng khí N2O như một dạng thuốc gây mê, giảm đau với một liều lượng cực thấp để phẫu thuật. Trong nha khoa, N2O cũng được dùng để gây mê nhưng được giám sát chặt chẽ. Còn hiện giờ khí này hầu như không được dùng.

TS Trần Hồng Côn cũng khẳng định, sử dụng khí cười với tần suất lớn sẽ ảnh hưởng rất lớn tới cơ thể, nhất là hệ thần kinh. Nếu hít nhiều sẽ gây ra nôn ói, rối loạn chuyển hóa cơ thể, thậm chí tạo cảm giác hưng phấn ảo, rất giống với cảm giác phê ma túy. Sử dụng nhiều có thể sẽ gây nghiện. Dù chưa có bất cứ một trường hợp nào tử vong liên quan đến việc sử dụng khí cười một cách quá độ, nhưng TS Trần Hồng Côn cũng khuyến cáo không nên lạm dụng.

Còn TS.BS Vương Văn Tịnh- Trưởng phòng Kế hoạch Tổng hợp (BV Tâm thần Trung ương I) cho biết, sau khi dùng bóng cười, khí N2O sẽ làm cho cơ thể choáng váng, không tự chủ bản thân, miệng nhíu lại, nói năng không rõ. Nhiều khi họ cười phá lên mà không rõ nguyên nhân. Việc hít khí này trong một thời gian dài chắc chắn sẽ gây thương tổn đến não bộ. Người lạm dụng sẽ gây thiếu oxy cục bộ, ảnh hưởng đến tim mạch, hệ thần kinh.

“Khi hít phải một lượng nhỏ, N2O có thể gây phấn khích, kích động nhẹ, gây cười vô cớ. Tuy nhiên tác dụng này chỉ tồn tại trong một thời gian rất ngắn khiến người chơi phải tiếp tục hít thêm nữa để tăng độ “phê”. Việc tích tụ nhiều khí N2O sẽ kích thích thần kinh khiến thần kinh không hoạt động bình thường, thậm chí gây hôn mê sâu. Về lâu dài nó sẽ dẫn tới rối loạn tâm thần, trong đó có chứng mất trí nhớ. Ngay cả khi sử dụng ở nồng độ thấp, khí gây cười cũng sẽ ảnh hưởng đến nhận thức, làm giảm tầm nhìn và thính giác”- BS Vương Văn Tịnh cảnh báo.

Các bạn trẻ vẫn nghĩ, thú chơi này vừa giúp “xả” được stress lại an toàn.

Theo quy định của pháp luật, N2O không nằm trong danh mục hóa chất đặc biệt cần quản lí nghiêm ngặt, không phải chất ma túy, nhưng những tác hại của nó đối với sức khỏe con người có thể nhìn thấy được như gây thiếu oxy cục bộ, ảnh hưởng đến tim mạch, hệ thần kinh, có thể gây co giật, ngất.

Theo quy định của pháp luật, N2O không nằm trong danh mục hóa chất đặc biệt cần quản lí nghiêm ngặt, không phải chất ma túy, nhưng dưới góc nhìn của các nhà khoa học, bác sĩ có thể hiểu được bản chất của “bóng cười” là một thú chơi sử dụng một chất hóa học, có thể gây nghiện và gây hại cho sức khỏe. Một điều đáng nói nữa là chưa có quy định nào cụ thể về việc sử dụng “bóng cười” được cơ quan có thẩm quyền đề cập tới khiến cho nhiều bạn trẻ vô tư lao vào thú tiêu khiển này mà không biết hậu họa tiềm ẩn. Như cảnh báo của BS. Lê Thị Tố Uyên - Bệnh viện Tâm thần Trung ương thì ban đầu có thể chỉ là một trò chơi đơn thuần, nhưng nếu thanh thiếu niên dùng nhiều, dùng lâu thì sẽ gây nghiện.