Đi tìm không gian văn hóa chung cư

Xuyên Sơn 16/04/2017 10:00

Không gian văn hóa chung cư ở đâu? Câu hỏi tưởng chừng vô lý. Vì khu đô thị mới, chung cư mới ở đâu thì không gian dành cho các hoạt động văn hóa của người dân, các cuộc sinh hoạt cộng đồng sẽ diễn ra ở đó. Thế nhưng chung cư, đô thị mới đã có, mà việc tạo dựng các không gian văn hóa, kiến tạo đời sống văn hóa cũng thật hiếm hoi.

Không gian để “thở” trong các chung cư hiện đại là khá hiếm hoi.

Những khối nhà khô cứng

Việc tạo dựng cảnh quan cây xanh, mặt nước, khuôn viên, công viên để người dân các khu đô thị mới, các tòa chung cư có nơi nghỉ ngơi, dạo chơi, tập thể dục dường như còn khó khăn, liệu các không gian dành cho hoạt động văn hóa ở những nơi đó có là một sự xa xỉ?

Ngược lại với tốc độ dựng lên chóng mặt và mật độ dày đặc của các tòa nhà cao tầng khu vực ven trung tâm Hà Nội, lâu nay có thể thấy, thật hãn hữu có sự xuất hiện, phân bổ một cách tương xứng của hệ thống cây xanh, thảm cỏ, vườn hoa, hồ nước nhỏ, đài phun nước hay những khoảnh nhỏ trồng cây cối nhằm làm đẹp, làm mát cho không gian chung.

Những hạng mục thường thấy, vẫn là hệ thống vỉa hè chật hẹp, thường xuyên trong cảnh bụi bặm, vì nhiều nhà chung cư ở quá sát đường, thời gian qua lại được trưng dụng làm chỗ gửi ô tô, là một số ghế đá đơn điệu. Tất cả, cùng với những tòa nhà, tạo nên một không gian chung bê tông hóa, gạch đá hóa, một khung cảnh thô cứng, gây cảm giác áp chế, thiếu đi sự tươi mát của thiên nhiên.

Trong điều kiện cơ sở hạ tầng phục vụ sinh hoạt cộng đồng còn như thế, thì đòi hỏi, mơ ước đến những công trình, hạng mục phục vụ cho nhu cầu giải trí, thưởng thức văn hóa nghệ thuật của các công dân chung cư, đô thị mới đang ngày càng đông đảo, phải chăng sẽ còn rất xa vời?

Và không gian văn hóa Heritage Space thuộc chung cư Dolphin Plaza ở Tôn Thất Thuyết - Mỹ Đình, café sách Đông Tây ở tòa nhà N11A Trần Quý Kiên - Cầu Giấy… có lẽ vẫn là quá ít trường hợp hiếm hoi thời gian qua tổ chức được các hoạt động, sự kiện văn hóa, nghệ thuật để phục vụ cho đời sống tinh thần không chỉ của cư dân tại đây.

Mà thực tế là đã phần nào trở nên một địa chỉ để có thể tìm đến cho người yêu văn học, nghệ thuật, có nhu cầu tiếp cận các hoạt động văn hóa, nghệ thuật mới.

Địa chỉ văn hóa ở khu vực các khu chung cư, đô thị mới, để kể thêm, có lẽ mới chỉ là số ít hiệu sách phục vụ nhu cầu mua sách, chưa có chức năng, khả năng tổ chức các hoạt động, sự kiện văn hóa cho người dân tại chỗ tham gia. Thời gian qua, tại tòa chung cư Hồ Gươm Plaza Hà Đông xuất hiện rạp chiếu phim CGV, đang trở nên một địa chỉ điện ảnh mới thu hút đông khán giả…

Còn lại, khó lòng tìm thấy ở đâu đó nơi các khu chung cư, đô thị mới một không gian triển lãm tranh, ảnh, tượng trong nhà hay ngoài trời, một nhà hát hoặc sân khấu nhỏ, một thư viện mini hay một phòng đọc nhỏ…

Một vài địa chỉ văn hóa, nghệ thuật có sẵn ở tương đối gần các khu chung cư, đô thị mới như Nhà hát quân đội ở Mai Dịch, Bảo tàng Hà Nội, Cung triển lãm – quy hoạch quốc gia ở liền kề Trung tâm hội nghị quốc gia thì thường ở trong trạng thái, ít hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thiếu sức hút đối với công chúng.

Phổ biến ở các khu chung cư, đô thị mới, vẫn là các siêu thị, và đông đảo các nhà hàng, quán ăn, quán café – đương nhiên là cần thiết để phục vụ các nhu cầu thiết yếu cho đời sống. Nhưng để thỏa mãn nhu cầu chơi, xem, thưởng lãm văn hóa, nghệ thuật…, người dân các khu chung cư, đô thị mới lâu nay có xu hướng giải trí tại nhà hoặc phải đi khá xa, vào khu vực trung tâm thành phố.

Trách nhiệm của ai?

Thực tế thiếu không gian văn hóa, địa chỉ văn hóa nghệ thuật, thiếu các hoạt động, sự kiện văn hóa nghệ thuật tại các khu chung cư, khu đô thị mới, nơi đang chứa một lực lượng công chúng tiềm năng đông đảo, rất đáng để đánh động các đầu mối liên quan.

Trong đó, có các cơ quan cấp sở, cấp phòng của ngành văn hóa thủ đô, các cơ quan ngành kiến trúc – quy hoạch của thành phố, có các chủ đầu tư, ban quản lý khu chung cư, đô thị mới…

Và có lẽ cũng không thừa khi cho rằng các cơ quan văn hóa cấp bộ về điện ảnh, nghệ thuật biểu diễn, mỹ thuật – nhiếp ảnh và triển lãm… cũng rất nên quan tâm đến việc định hướng, phát triển không gian văn hóa tại các khu chung cư, đô thị mới. Công cuộc thiết thực này, cũng là sự mong đợi với các đơn vị, cá nhân kinh doanh văn hóa, nghệ thuật.

Thật sự cần một cuộc nghiên cứu, hoạch định cho các khu chung cư, đô thị mới từ khía cạnh xây dựng đời sống văn hóa, sinh hoạt văn hóa cộng đồng.

Trong hoàn cảnh các địa chỉ văn hóa, nghệ thuật tập trung chủ yếu vào khu vực trung tâm nội thành, các chương trình biểu diễn, chiếu phim, triển lãm, tọa đàm nghệ thuật… do cơ quan nhà nước, hội ngành hay tư nhân tổ chức hầu hết đều hướng vào “phía trong”, thì việc nghiên cứu mở nhiều hơn ra “phía ngoài” là một vấn đề rất nên được thực hiện.

Nó góp phần xóa đi sự mất cân bằng trong tiếp cận, thưởng thức văn hóa, nghệ thuật của người dân nói chung do những ảnh hưởng về không gian địa lý, điều kiện đi lại. Nó tiến đến tạo dựng thêm những không gian văn hóa mới phục vụ nhu cầu vui chơi giải trí, góp phần định hướng thẩm mỹ cho dân cư của các khu chung cư, đô thị mới và người dân địa phương sở tại.

Nó sẽ là những vận động tích cực trong sự phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa khu vực ngoại vi, ngoại thành của thủ đô, tạo xu thế phát triển đồng đều và hạn chế, giảm bớt những áp lực về lượng người, lượng phương tiện giao thông vào khu vực trung tâm thành phố.

Chúng ta đưa vào đường lối, chủ trương, chính sách, đồng thời hay nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đưa văn hóa phát triển song hành với kinh tế, xã hội. Nhưng thực tế cụ thể nhiều khi chưa thúc đẩy tích cực cho điều đó.

Đời sống văn hóa chung, sinh hoạt văn hóa cộng đồng, sự thưởng thức nghệ thuật cho công chúng phổ thông bị chìm đi, mờ đi so với sự nhô cao và chen lấn, che khuất của những khối nhà đồ sộ, những dãy biệt thự bề thế.

Liệu rồi đây, những không gian, khu vực mới trên, sẽ có thể trở nên sự hiện thực hóa sinh động ý tưởng tốt đẹp của đường lối chính sách, hay chỉ cho thấy xu hướng ngược lại? Dĩ nhiên, với vấn đề đặt ra này, nhiều người có thể nói hoặc tự ngẫm: Không liên quan đến tôi!

(0) Bình luận
Nổi bật
    Tin mới nhất
    Đi tìm không gian văn hóa chung cư

    POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO