Yên Bái: Từng bước ngăn chặn, đẩy lùi hôn nhân cận huyết thống

Theo kết quả rà soát của các huyện, thị, thành phố tỉnh Yên Bái, về tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, từ năm 2016 đến hết quý I năm 2019, toàn tỉnh có 16 cặp hôn nhân cận huyết thống. Số lượng cặp kết hôn cận huyết thống tuy đã giảm song vẫn tiềm ẩn nguy cơ phát sinh trở lại. Tuy nhiên, số cặp vợ chồng tảo hôn lại có xu hướng tăng dần qua các năm. Năm 2017 có 374 cặp, năm 2018 có 442 cặp thì đến quý I năm 2019 có 255 cặp.

Mù Cang Chải là huyện vùng cao đặc biệt khó khăn của tỉnh Yên Bái, trong đó 96% là đồng bào dân tộc Mông. Những năm qua, nhờ đẩy mạnh tuyên truyền nên trên địa bàn không còn tình trạng hôn nhân cận huyết thống, nhưng tảo hôn lại đang gia tăng. Một số em ở tuổi ăn chưa no, lo chưa tới nhưng đã sớm làm cha, làm mẹ.

Theo ông Hảng A Ký- Trưởng ban Dân vận Huyện ủy Mù Cang Chải, nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là do thiếu sự quan tâm của gia đình khi các em ở độ tuổi từ 13 đến 18 tuổi, suy nghĩ chưa được chín chắn lại thích khám phá. Hơn nữa, theo tập tục từ nhiều đời nay của người dân tộc đó là sớm lấy vợ, lấy chồng. “Để thay đổi được thói quen, tập tục đó không dễ dàng vì nó đã ăn sâu vào tiềm thức của bao thế hệ người dân nơi đây. Tuy nhiên, để hạn chế tình trạng này cần phải có sự kết hợp các giải pháp; trong đó cần sự vào cuộc quyết liệt từ gia đình, xã hội và chính quyền địa phương để xử lý các vụ vi phạm về tảo hôn”- ông Ký cho biết.

Còn theo ông Giàng A Tông- Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Yên Bái, tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống là hủ tục lạc hậu, xảy ra chủ yếu ở vùng cao, nơi đồng bào các dân tộc thiểu số sinh sống. Đây là vấn nạn xã hội cần sớm được ngăn chặn tiến tới từng bước loại bỏ tình trạng này. Tuy nhiên, một số địa bàn dân cư vẫn tồn tại nhiều phong tục, tập quán, quan niệm lạc hậu tồn tại nhiều năm đã gây ra những ảnh hưởng tiêu cực trong nhận thức của người dân. Công tác tuyên truyền pháp luật tại địa phương còn hạn chế và hiệu quả chưa cao. Mặt khác, do tác động của những mặt trái trong đời sống hiện đại, các phương tiện thông tin phát triển mạnh, giới trẻ tiếp cận dễ dàng với các phim ảnh không lành mạnh, dẫn đến quan hệ tình dục sớm...

Để giải quyết được tình trạng này, Yên Bái đang nỗ lực thực hiện đồng bộ các giải pháp, trong đó đặc biệt chú trọng đến công tác tuyên truyền; đưa nội dung của đề án vào Nghị quyết của Đảng, HĐND, kế hoạch công tác hàng năm của UBND các cấp và vào hương ước làng, thôn, bản văn hóa, tiêu chuẩn gia đình văn hóa và được triển khai khá hiệu quả trong thực tiễn. “Hiện tại, trong sinh hoạt chi bộ, họp tổ dân phố, thôn, bản, các hoạt động ngoại khóa ở trường học... Yên Bái đã lồng ghép công tác tuyên truyền vận động nhân xây dựng mô hình gia đình, dòng họ không có con, em tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống. Các địa phương tổ chức gặp mặt thường niên già làng, trưởng bản, người có uy tín trong thôn bản để họ tuyên truyền, vận động, thuyết phục đồng bào thực hiện nếp sống văn minh, gia đình văn hóa. Bên cạnh đó, các trường hợp tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống trong 3 năm gần đây được rà soát và thống kê đầy đủ để đánh giá thực trạng, lấy đó làm căn cứ xác định các nội dung tuyên truyền”- ông Giàng A Tông chia sẻ.

Ông Giàng A Tông cho biết, để từng bước đẩy lùi tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, Tỉnh ủy đã có chủ trương, giao Đảng đoàn MTTQ tỉnh chủ trì phối hợp với Ban Dân vận Tỉnh ủy, Công an tỉnh, Ban Dân tộc tỉnh và các địa phương nghiên cứu xây dựng Đề án của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về “Đẩy lùi tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống và xuất cảnh trái phép ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, giai đoạn 2020-2025”.