Tranh luận về mức phạt chậm nộp thuế

Toàn cảnh phiên họp Quốc hội. Ảnh: Quang Vinh.

Chậm nộp thuế phạt 0,03%/ngày là quá thấp

Qua thảo luận vấn đề được các ĐB quan tâm xoay quanh quy định xử lý đối với việc chậm nộp tiền thuế. Tại Báo cáo giải trình tiếp thu, chỉnh lý dự án luật, ông Nguyễn Đức Hải, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính ngân sách của Quốc hội cho biết: Nhiều ý kiến cho rằng tiền nộp chậm chỉ 0,03%/ngày là quá thấp với lãi suất ngân hàng và dễ bị các doanh nghiệp lợi dụng. Một số ý kiến đề nghị tăng ít nhất 0,05% đến 1,5% mỗi ngày nhằm tránh trường hợp lợi dụng chính sách nộp chậm.

Trước vấn đề trên, Ủy ban thường vụ Quốc hội giải trình: Trong giai đoạn vừa qua, do biến động của nền kinh tế, nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn vì lý do khách quan, do đó để nuôi dưỡng nguồn thu, tạo điều kiện và tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, Quốc hội đã nhiều lần điều chỉnh giảm mức tiền chậm nộp từ 0,07% xuống 0,05% và hiện nay là 0,03%/ngày. Do đó, Ủy ban thường vụ Quốc hội xin Quốc hội cho phép giữ mức tính tiền chậm nộp bằng 0,03%/ngày tính trên số tiền thuế chậm nộp như dự thảo uật trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 6.

Tuy nhiên, ĐB Dương Minh Tuấn (Bà Rịa Vũng Tàu) cho rằng, mức tiền phạt chậm nộp trong thời gian trong 90 ngày bằng 0,03%/ngày. Lúc trước chúng ta quy định là 0,07, sau đó giảm còn 0,05 và giờ giảm còn 0,03%. Tuy nhiên qua tiếp xúc với các cơ quan thuế thấy rằng, có những doanh nghiệp lớn làm ăn có lãi, số tiền nộp thuế từ 5-7 tỷ đồng. Vì thời gian trong 90 ngày nên thay vì nộp thuế, họ dùng tiền đó để sử dụng cho việc khác. Sau đó qua 90 ngày sau khi cưỡng chế thì nộp phạt. Theo đánh giá của ông Tuấn, như vậy tạo sự không công bằng với các doanh nghiệp chấp hành đúng quy định pháp luật. Do đó nên tính tiền phạt nộp chậm theo lãi suất ngân hàng để đảm bảo tính công bằng.

Theo ĐB Phan Thái Bình (Quảng Nam) việc tiền nộp chậm chỉ 0,03%/ ngày là quá thấp so với trước đây là 0,07%, và lãi suất ngân hàng, dễ bị các doanh nghiệp lợi dụng. Bên cạnh đó lý do trong giai đoạn vừa qua do biến động của nền kinh tế, nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn vì lý do khách quan do đó để nuôi dưỡng nguồn thu, tạo điều kiện và tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp nên để ở 0,03%/ngày là chưa thuyết phục.

“Do đó cần cân nhắc thận trọng vấn đề trên để đảm bảo tính công bằng, tránh doanh nghiệp lợi dụng tiền nộp phạt thấp để chây ì thuế, gây thất thoát cho ngân sách Nhà nước, đồng thời tránh việc doanh nghiệp lợi dụng chính sách”-ông Bình nói và cho rằng, nếu có áp dụng quy định trên cũng nên phân loại đối với từng loại doanh nghiệp, chỉ áp dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa, các hộ kinh doanh cá thể để khuyến khích họ đi lên thành doanh nghiệp, tránh việc áp dụng chung cho tất cả các doanh nghiệp dễ tạo ra kẽ hở để lợi dụng chính sách.

Tổng cục trưởng Tổng cục thuế có được quyền xóa nợ thuế?

Vấn đề phân cấp thẩm quyền quyết định xóa nợ thuế cũng nhận được sự ý kiến trái chiều của các ĐB. Cụ thể, tại khoản 1 Điều 87 của dự thảo luật đã quy định: ”Đối với trường hợp người nộp thuế là cá nhân đã chết, mất tích, doanh nghiệp đã phá sản, hộ gia đình, cá nhân đã bị thu hồi giấy phép và khoản nợ đã quá 10 năm đã áp dụng các biện pháp cưỡng chế mà vẫn không có khả năng thu hồi thì thẩm quyền xóa nợ là Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố”.

Luật cũng quy định: Đối với các trường hợp khác còn lại thì mở rộng thẩm quyền của Chủ tịch UBND cấp tỉnh được xóa nợ thuế đối với khoản nợ dưới 5 tỷ đồng trên cơ sở đề nghị của Cục trưởng Cục thuế, Cục trưởng cục hải quan. Đối với các khoản nợ thuế từ 5 tỷ đồng trở lên thì Tổng cục trưởng Tổng cục thuế, Tổng cục trưởng Tổng cục hải quan quyết định xóa nợ thuế đối với các khoản nợ từ 5 tỷ đồng đến dưới 10 tỷ đồng. Bộ trưởng Bộ Tài chính quyết định xoá nợ đối với doanh nghiệp thuộc trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 85 luật này có khoản nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt từ 10 tỷ đồng đến dưới 15 tỷ đồng. Còn Thủ tướng Chính phủ quyết định xoá nợ đối với doanh nghiệp thuộc trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 85 của luật này có khoản nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt từ 15 tỷ đồng trở lên.

Tuy nhiên, ông Dương Minh Tuấn cho rằng, theo dự thảo trước đây có quy định các người có thẩm quyền tiến hành xóa nợ thuế gồm: Chủ tịch UBND tỉnh; Tổng cục trưởng Tổng cục thuế, Bộ trưởng Bộ Tài chính, và Thủ tướng Chính phủ. “Ở địa phương giao thẩm quyền xóa nợ thuế cho Chủ tịch UBND tỉnh là hợp lý nhưng việc giao thẩm quyền cho Tổng cục trưởng Tổng cục thuế là chưa khách quan”-ông Tuấn nói đồng thời đặt ra vấn đề: có nên để Tổng cục trưởng Tổng cục thuế được quyền xóa nợ thuế hay không bởi đây là tiền của dân cho nên cần hết sức cân nhắc vấn đề này.

Trong khi đó, ĐB Lưu Bình Nhưỡng (Bến Tre) cho rằng, Chính phủ là cơ quan thu, truy thuế và chịu trách nhiệm về thu và truy thuế cho nên không thể là cơ quan xóa nợ thuế. Như Quốc hội không xóa các quyết định thi hành án vậy tại sao lại giao xóa nợ thuế cho Chính phủ. Do đó cần bỏ quy định trên.