Xử lý xâm nhập mặn gắn với đảm bảo sinh kế cho dân

Thị sát đập thời vụ ngăn mặn của Hậu Giang. Toàn tỉnh này có hơn 100 đập-
là cách làm sáng tạo của hậu giang với chi phí thấp.

Thành công trong ngăn hạn mặn

Mặc dù là địa phương không có biển, nhưng với địa hình trũng nhất trong số các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), lại bị nước mặn uy hiếp ở 2 phương (biển Đông và biển Tây) và 4 hướng, Hậu Giang sẽ là tỉnh chịu thiệt hại nặng nề nhất khu vực nếu không ứng phó kịp thời.

Tuy nhiên, Hậu Giang lại là địa phương có mức độ thiệt hại ít nhất vùng vì đã chủ động ngăn và kiểm soát mặn xâm nhập. Tính tới nay tỉnh này mới chỉ thiệt hại 13 tỷ đồng cho sản xuất nông nghiệp và tiểu thủ công nghiệp, chiếm tỷ lệ nhỏ so với tổng mức độ thiệt hại 4.000 tỷ đồng của các tỉnh trong vùng.

Tại Hậu Giang, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cùng đoàn công tác Chính phủ đã đi thị sát tuyến đê bao Long Mỹ- Vị Thanh là một “phòng tuyến” ngăn mặn xâm nhập vào tỉnh Hậu Giang từ thủy triều của biển Tây (qua Kiên Giang). Dọc tuyến này có hơn 30 công trình Cống ngăn mặn đang được tỉnh tiếp tục đầu tư để ngăn mặn.

Báo cáo với Phó Thủ tướng ngay tại hiện trường, Giám đốc Sở NNPTNT Hậu Giang Nguyễn Văn Đồng cho biết các công trình Cống và đê bao trên địa bàn tỉnh đã góp phần quan trọng chặn lại sự xâm nhập mặn tại địa phương. Tuy nhiên, đóng vai trò “quyết định nhất” tới kết quả này là các đập ngăn mặn thời vụ do chính quyền và nhân dân cùng làm.

Theo ông Đồng, toàn tỉnh có 150 đập thời vụ, được đắp bằng đất và cọc sắt, có cửa sắt để ngăn nước nhiễm mặn xâm nhập sâu thêm vào địa bàn. Khi mưa lớn, độ mặn giảm thì có thể mở cửa đập nên tuy gọi là “đập thời vụ” nhưng có thể sử dụng cho nhiều năm. Hơn nữa, đầu tư một đập thời vụ chỉ tốn khoảng gần 100 triệu đồng, rẻ hơn nhiều so với làm Cống kiên cố (có đơn giá khoảng gần 1 tỷ đồng/mét cửa Cống).

Đi liền với đó, tỉnh Hậu Giang cũng tập trung đầu tư khoan nước ở các vùng dân cư để tìm nguồn nước ngọt phục vụ cho sinh hoạt và hỗ trợ cho tưới tiêu của người dân. “Hậu Giang không bất ngờ về hạn, mặn. Nhờ các biện pháp trên mà hai tháng qua vấn đề nước đã ổn định, sinh hoạt của người dân diễn ra bình thường.”, ông Đồng nói.

Phó Thủ tướng xem độ mặn của thiết bị quan trắc tại khu vực đập cho thấy
độ mặn sau Cống và đập đều ở mức 8 phần nghìn- mức cho phép sản xuất.

Trong tái cơ cấu và phát triển sản xuất nông nghiệp, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Đồng Văn Thanh cho biết mặc dù tăng trưởng toàn ngành đạt thấp nhưng ở Hậu Giang tăng trưởng của ngành năm qua là 3,44%. Có được kết quả này là do tỉnh đã từng bước thí điểm trồng cây đặc sản (cây ăn trái, mía, hoa màu), cho chất lượng cao đi liền với giảm giá thành sản xuất, tạo sự cạnh tranh và gia tăng thu nhập cho nông dân. Như giá thành lúa đông- xuân trước đây là 4.000 đồng/kg, ở mức cao nhất trong vùng thì nay đã được giảm xuống 2.800 đồng/kg.

Sau khi đi thị sát và làm việc với lãnh đạo tỉnh, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đánh giá cao chính quyền và nhân dân tỉnh Hậu Giang đã chủ động khắc phục hiệu quả ảnh hưởng của thiên tai. “Đặc biệt Hậu Giang đã có cách làm sáng tạo khi làm đập thời vụ để ngăn và kiểm soát mặn ít kinh phí mà hiệu quả”, Phó Thủ tướng đánh giá và đề nghị tỉnh Hậu Giang cần tiếp tục dựa vào dân phát huy cách làm này gắn với việc đảm bảo sinh kế của cư dân và tiến trình tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp.

Để kiểm soát hiệu quả hạn, mặn, Phó Thủ tướng cho rằng không thể một mình tỉnh Hậu Giang thực hiện được mà phải có sự phối hợp của nhiều địa phương khác trong vùng. Do đó, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nhấn mạnh việc ưu tiên đầu tư hệ thống Cống Cái Lớn, Cái Bé (do Bộ NNPTNT làm chủ đầu tư) ở khu vực tỉnh Kiên Giang trong những năm tới có ý nghĩa quan trọng trong kiểm soát mặn và thoát lũ đẩy mặn của vùng.

Đi liền với đó, lãnh đạo Chính phủ cũng lưu ý các Bộ, ngành và địa phương trong vùng quan tâm xây dựng cơ chế điều phối nguồn nước phục vụ cho sản xuất nông nghiệp và xử lý hạn mặn đảm bảo hài hòa lợi ích của các tỉnh trong khu vực.

Giải đáp trực tiếp kiến nghị của tỉnh về hỗ trợ vốn cho các công trình chống xâm nhập mặn, Phó Thủ tướng đề nghị Hậu Giang phối hợp với các bộ, ngành lựa chọn các công trình cấp bách có vốn không lớn nhưng có tác động tới nhiều khu vực để sớm bố trí vốn thực hiện. Đồng thời giao Bộ NNPTNT báo cáo Chính phủ việc hỗ trợ đầu tư hồ điều tiết nước ngọt có diện tích 200 ha trên địa bàn tỉnh,…

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ làm việc với lãnh đạo tỉnh Hậu Giang.

Đảm bảo việc kiểm soát lạm phát

Tại cuộc làm việc với lãnh đạo tỉnh Hậu Giang, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ lưu ý chỉ số lạm phát của địa phương sau 4 tháng đầu năm là 1,56%, cao hơn mức bình quân của cả nước và yêu cầu Hậu Giang quan tâm kiểm soát lạm phát theo kế hoạch đặt ra, góp phần cùng cả nước đạt chỉ tiêu lạm phát từ 4- 5%.

“Phải quan tâm tới kiểm soát lạm phát khi giá xăng dầu và các dịch vụ y tế, giáo dục, lương thực được điều chỉnh trong thời gian tới sẽ tác động tới mặt bằng chỉ số giá tiêu dùng”, Phó Thủ tướng nói , đồng thời đề nghị tỉnh quán triệt và thực hiện quyết liệt Nghị quyết số 01 của Chính phủ ban hành đầu năm 2016.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cũng đánh giá cao tỉnh Hậu Giang đã quan tâm tới phát triển doanh nghiệp trên địa bàn nhằm tạo việc làm cho người dân và đề nghị tỉnh thực hiện đầy đủ các chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết số 19 và Nghị quyết số 35 mới được ban hành để tháo gỡ khó khăn và phát triển doanh nghiệp Việt Nam, trong đó lưu ý thu hút mạnh mẽ doanh nghiệp đầu tư phát triển sản xuất nông nghiệp.

Về việc Hậu Giang đăng cai tổ chức Hội nghị xúc tiến đầu tư vào đồng bằng sông Cửu Long trong giữa năm 2016, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đề nghị Ban tổ chức xác định dự án thí điểm liên kết vùng nguyên liệu trong toàn vùng để triển khai Quyết định số 593 mới đây của Thủ tướng Chính phủ về liên kết vùng ĐBSCL.