Cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước: Không tạo lợi ích nhóm

Ảnh minh họa.

Chọn nhà tư vấn

Báo cáo mới nhất từ Bộ Tài chính cho biết, lũy kế 5 tháng đầu năm 2016 đã có 37 doanh nghiệp được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án cổ phần hóa trong đó có 6 Tổng công ty là: Tổng công ty Máy và Thiết bị công nghiệp; Tổng công ty Máy động lực và máy nông nghiệp; Tổng công ty Tư vấn xây dựng Việt Nam; Tổng công ty 36 Bộ Quốc Phòng; Tổng công ty Lâm nghiệp; Tổng công ty Vật tư nông nghiệp.

Quá trình cổ phần hóa trong thời gian qua và đến nay vẫn chứng kiến thông điệp cũ “khó lắm” khi lãnh đạo nhiều bộ ngành, địa phương viện đủ lý do để thanh minh cho tiến trình cổ phần hóa chưa đạt yêu cầu. Trong đó, khó khăn trong xác định giá trị doanh nghiệp là vướng mắc được nhắc đến nhiều hơn cả.

Thế nhưng có những doanh nghiệp đã xác định được giá trị rồi, nhưng đến khi chào bán cổ phần lại ế. Một số liệu được cựu Bộ trưởng Bộ Kế hoạch Đầu tư Bùi Quang Vinh đưa ra tại buổi hội thảo “Triển vọng kinh tế Việt Nam - Cơ hội nào cho doanh nghiệp?” diễn ra tại TP HCM vừa qua còn cho biết: Hiện chúng ta đã cổ phần hóa được hàng chục nghìn DNNN, nhưng số vốn cổ phần hóa mới chỉ không quá 5% vốn pháp định, quá bé nhỏ nên không thể thay đổi vấn đề quản trị của doanh nghiệp.

Tại sao quá trình cổ phần hóa DNNN lại quá khó khăn mặc dù quyết tâm của Chính phủ cũng như các hướng dẫn của Bộ Tài chính đưa ra rất rõ? Thời gian tới muốn đẩy nhanh quá trình cổ phần hóa cần có giải pháp gì đột phá?

Ông Đặng Quyết Tiến - Phó Cục trưởng Cục Tài chính doanh nghiệp, Bộ Tài chính cho rằng, doanh nghiệp cần xem xét lại quá trình mời nhà tư vấn cổ phần hóa. “Tôi nghĩ muốn bán được hàng thì hàng tốt hay hàng xấu là một chuyện, nhưng cứ so sánh đơn giản, một anh bán mà lúc nào cũng đon đả, tươi cười thì dù hàng có giá đắt một chút người mua cũng sẽ mua.

Ngược lại, nếu anh bán hàng mặt luôn cau có thì làm sao bán được hàng. Chọn đơn vị tư vấn ở đây là chọn được đơn vị có trình độ, họ đưa ra được lợi thế, cơ hội. Có nhiều doanh nghiệp khi chào bán cổ phần, phần lợi thế, điểm yếu cứ chép y nguyên như sách giáo khoa thì làm sao mà ai mua được” – ông Tiến nói.

Song chính ông Đặng Quyết Tiến cũng khẳng định, đứng ở vai trò là nhà quản lý Bộ Tài chính sẽ tăng cường, kiểm tra việc bán cổ phần tránh thất thoát. Không để doanh nghiệp lợi dụng việc thoái vốn để chạy vốn nhà nước, tạo lợi ích cho những nhóm cổ đông, nhà đầu tư kiếm lời trên cổ phần hóa từ đó bóp méo hình ảnh thông tin tái cơ cấu.

Mời tổ chức độc lập đánh giá các tập đoàn

Để đẩy nhanh quá trình tái cơ cấu, cổ phần hóa DNNN, được biết Cục Tài chính doanh nghiệp cũng đang phối hợp với các Sở giao dịch chứng khoán và một số cơ quan liên quan để có cơ chế bình bầu, đánh giá báo cáo tài chính tập đoàn, tổng công ty Nhà nước.

Cách đánh giá theo dự tính của cơ quan chức năng là sẽ mời thêm tổ chức độc lập để chấm điểm. Các cơ quan liên quan khác bao gồm Bộ Tài chính hay chính các cơ quan báo chí cũng sẽ có quyền cùng bỏ phiếu đánh giá báo cáo tài chính các doanh nghiệp.

Ông Tiến cho rằng, điều này nhằm khẳng định DNNN cũng bình đẳng với các doanh nghiệp khác và công khai, minh bạch thông tin, từ đó thúc đẩy quá trình cổ phần hóa. “Nếu thông tin mù mờ thì nhà đầu tư không thể yên tâm được. Cơ chế này hy vọng sẽ tạo đà đột phá, đổi mới trong quá trình tái cơ cấu, cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước” - ông Đặng Quyết Tiến nói.

Theo nhìn nhận của giới chuyên gia, quá trình tái cơ cấu cổ phần hóa DNNN cần coi trọng chất lượng chứ không nên đặt nặng số lượng.