Món thịt mắm cơm đỏ

Từ món thịt mắm cơm đỏ, bà con người Tày có nhiều cách chế món ăn khác nhau.

Sống trên non cao, cũng như nhiều dân tộc anh em khác, người Tày ở Lục Yên có nhiều món ăn đơn giản nhưng lại mang tính độc đáo, bắt nguồn từ những sản vật của núi rừng như: Rau măng, cá suối, chim thú, các món ăn như; cơm lam, măng chua nấu cá, thịt cò, thịt trâu nướng với ớt khô cùng với rượu bắp, rượu chuối, rượu gấc, rượu ngô, rượu mật ong rừng. Bên cạnh đó bà con ở đây còn có các loại bánh khẩu thuy, bánh gio, bánh ngải… rất thú vị.

Tuy nhiên, trong mâm cơm của người Tày không thể thiếu được món thịt mắm cơm đỏ. Đây là món ăn được bà con chế biến khá cầu kỳ bởi đó là món ăn để dự trữ quanh năm nên việc lựa chọn sản phẩm cũng như cách làm đòi hỏi phải tuân theo một quy trình nhất định.

Thịt mắm cơm đỏ của người Tày Lục Yên không cầu kỳ như nhiều món ăn khác, được chế biến đơn giản từ các nguyên liệu mang đậm chất quê của người miền núi, thịt mắm cơm đỏ cho người thưởng thức biết tới một hương vị riêng biệt của món ăn dân tộc.

Nguyên liệu để làm món ăn này là thịt lợn, lá cơm đỏ, củ giềng, muối, rượu... Để có món mắm thịt ngon, thì thịt lợn phải tươi, thịt nửa nạc nửa mỡ hoặc chọn lấy phần thịt ba chỉ là ngon nhất. Vào những khi nhà có việc hệ trọng, hay khi Tết đến phải mổ lợn, dù to hay bé, người Tày ở Lục Yên thường dành riêng phần thịt ba chỉ để làm thịt mắm cơm đỏ. Sau đó thịt rửa sạch để ráo nước, thái chỉ ướp với muối và rượu (lưu ý phải là rượu nếp cẩm mới ngon). Giềng thái mỏng, lá cơm đỏ rửa sạch vò dập... Tất cả được trộn đều và cho vào chum đậy kín để chỗ thoáng mát tránh ánh nắng mặt trời, sau 30 ngày sẽ có một chum thịt mắm cơm đỏ thành phẩm.

Để chum mắm thịt cơm đỏ ăn được lâu, sau khi lấy ra ăn cần buộc chặt lại để bảo quản được lâu. Nếu mở ra nhiều chum mắm sẽ cay và không còn vị ngọt. Nếu bảo quản kỹ, món thịt nắm cơm đỏ có thể để được khoảng 5, 6 tháng.

Từ món thịt mắm cơm đỏ, bà con người Tày ở Lục Yên có nhiều cách chế món ăn khác nhau, trong đó, nước của món thịt mắm có thể chưng lên làm nước chấm có hương vị hơi giống mắm tép, rất thơm ngon. Tuy vậy, ngon nhất vẫn là thịt mắm cơm đỏ được xào khan. Khi đó thực khách sẽ thấy có mùi béo ngậy của thịt, màu đỏ tím của rượu nếp và lá cơm đỏ ăn với bát cơm trắng thơm lừng của gạo mới... Thực khách cảm nhận được ngay một hương vị vừa lạ, vừa độc đáo của núi rừng. Đây là món ăn mặn dùng để ăn quanh năm, bên mâm cơm có rau rừng, bát canh măng nấu với cá suối và đĩa mắm thịt lợn thì thật là tuyệt. Chỉ đơn giản vậy thôi nhưng cũng đủ để làm nên một nét văn hóa ẩm thực rất riêng có của người dân tộc Tày trên vùng núi Lục Yên (Yên Bái).