Mỹ bắn hạ máy bay Iran: Căng thẳng gia tăng

Hệ thống tác chiến điện tử trên tàu USS Boxer của Mỹ. (Nguồn: The Drive).

Hệ thống tác chiến điện tử

Trong một buổi họp báo, Tổng thống Trump mới thông báo trước giới truyền thông rằng một chiến hạm của Mỹ đã bắn hạ một máy bay không người lái của Iran trên eo biển Hormuz, sau khi máy bay này phớt lờ các cảnh báo liên tiếp.

Tổng thống Trump cho hay, tàu tấn công lưỡng cư lớp Wasp USS Boxer của Mỹ “đã đưa ra hành động phòng vệ đối với một máy bay không người lái của Iran, do máy bay này ở khoảng cách quá gần, khoảng 900 m, phớt lờ nhiều lời cảnh báo và đe dọa tới sự an toàn của con tàu cùng thủy thủ đoàn”.

Ông Trump nói rằng “chiếc máy bay không người lái đã lập tức bị tiêu diệt”. Động thái này một lần nữa làm dấy lên tình trạng căng thẳng trong khu vực, không khác gì vụ việc Iran bắn hạ máy bay không người lái của Mỹ cách đây đúng 1 tháng.

“Đây là một trong số các hành động thù địch và khiêu khích mới nhất của Iran nhằm vào các tàu đang hoạt động trên vùng biển quốc tế mà Mỹ có quyền bảo vệ nhân sự, các cơ sở và lợi ích của mình. Chúng tôi kêu gọi tất cả các nước lên án âm mưu chống lại sự tự do hàng hải và thương mại toàn cầu của Iran” - ông Trump nói - “Tôi cũng kêu gọi tất cả các nước bảo vệ tàu của họ khi chúng đi qua eo biển (Hormuz) và hợp tác với chúng tôi trong tương lai”.

Theo Hãng tin Sputnik của Nga, Hệ thống Tích hợp Phòng không trên biển hạng nhẹ (LMADIS) lắp đặt trên tàu USS Boxer được tin là đã hạ gục máy bay của Iran. Hệ thống này ban đầu được thiết kể để sử dụng trên mặt đất, và được lắp đặt cho các xe quân sự cỡ nhỏ nhưng sau được lực lượng hải quân Mỹ triển khai trên các chiến hạm để xem xem liệu hệ thống trên có hoạt động được trên biển hay không.

LMADIS bao gồm nhiều thiết bị hình tròn, cấu thành một hệ thống radar có khả năng quay 360 độ và camera để quét bầu trời nhằm phát hiện các máy bay không người lái và phân biệt giữa các hệ thống thân thiện và thù địch. Báo cáo của C4ISR hồi tháng 5 cho biết một khi định vị được mối đe dọa, LMADIS sẽ dùng tần số vô tuyến để gây nhiễu máy bay không người lái.

Tehran đề xuất đối thoại

Thông tin về máy bay Iran bị bắn hạ xuất hiện cùng ngày mà Ngoại trưởng Iran Mohammed Javad Zarif dường như đưa ra một đề xuất giảm thang căng thẳng trong cuộc khủng hoảng với Mỹ, sau khi Washington rút khỏi Thỏa thuận hạt nhân hồi năm ngoái và áp lệnh trừng phạt với Tehran. Dù Tehran vẫn khước từ đàm phán với Mỹ cho đến khi các lệnh trừng phạt nhằm vào họ được gỡ bỏ, nhưng ông Zarif cho rằng đất nước ông sẵn sàng phê chuẩn Nghị định thư bổ sung của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) trước hạn, tiếp tục cho phép thanh sát chương trình hạt nhân của họ.

“Nếu ông Trump muốn thêm nữa, chúng tôi có thể phê chuẩn Nghị định thư bổ sung và ông ta có thể gỡ bỏ các lệnh trừng phạt mà ông ấy áp đặt” - ông Zarif nói - “Ông ấy từng nói sẽ trình mọi biện pháp lên Quốc hội - vậy thì tốt thôi. Gỡ bỏ lệnh trừng phạt và các bạn sẽ có Nghị định thư bổ sung trước năm 2023”.

Nhà ngoại giao hàng đầu Iran nói rằng đây sẽ là “một bước đi đáng kể” và cho rằng “sẽ còn thêm những bước đi đáng kể khác”. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng Iran không hứng thú với kiểu làm việc “tượng trưng” hay “một văn bản 2 trang cùng một chữ ký lớn trên đó”.

Ông Zarif - người hiện đang có chuyến công du tới New York - nói trước báo giới rằng ông “không có thông tin về việc một máy bay không người lái bị hạ”. Tuy nhiên, sau đó ông đăng tải một bức ảnh lên Twitter chỉ ra đường biên giới của nước Mỹ cùng Iran, như lời nhắc nhở rằng Mỹ đang hoạt động ở vị trí rất xa lãnh thổ của họ, trong khi rất gần với Iran.

Mỹ hiện vẫn chưa đáp lại đề xuất mới nhất của Ngoại trưởng Zarif, nhưng trước đây họ từng yêu cầu Iran đưa ra nhiều nhượng bộ đáng kể, như chấm dứt sự hỗ trợ các nhóm vũ trang và ngừng chương trình tên lửa đạn đạo. Trong khi đó, căng thẳng ở Vùng Vịnh tiếp tục gia tăng, khi Mỹ liên tiếp cáo buộc Iran đứng đằng sau các vụ tấn công tàu thương mại di chuyển qua Vịnh Oman, và vụ bắn hạ một máy bay không người lái của Mỹ.