Ở một nơi 10 năm 'đói' điện

Suốt 10 năm qua, dự án điện lưới tại Lang Chánh vẫn dang dở. Ảnh chụp tại thôn Tân Cương, xã Tân Phúc (Lang Chánh).

Nghèo hóa vì điện

Theo người dân xã Tân Phúc, huyện Lang Chánh, diện mạo nông thôn đã có sự thay đổi kể từ khi thực hiện Chương trình quốc gia xây dựng nông thôn mới. Song, một nghịch lý tồn tại hàng thập kỷ ở nơi đây là bà con nhân dân 4 thôn bản của xã vẫn nằm trong tình trạng bị “treo” điện lưới quốc gia!

Chị Trần Thị Lâm- thôn Tân Cương không giấu được nỗi bức xúc: Không chỉ riêng gia đình chị mà cả thôn đều rất mong có điện lưới quốc gia. Khi Dự án bắt tay vào xây dựng, người dân đã hết sức vui mừng. Tuy nhiên, sau tròn 10 năm, Dự án vẫn chỉ dừng lại ở những hàng cột điện sừng sững theo thời gian và các trạm biến áp đã bắt đầu hoen gỉ. “Mong chờ mãi cũng chả có, nên chúng tôi đã phải phải bỏ tiền túi ra kéo điện “chui” từ nơi khác về dùng. Vì phải dùng điện “chui” nên hàng tháng gia đình tôi cũng như hàng chục hộ khác trong thôn vẫn phải mua với giá 4.000 đồng/số điện. Chấp nhận mua đắt, miễn là có điện dùng, con cái có ánh sáng để học hành, gia đình có điện để sinh hoạt những ngày mưa gió, nóng nực. Nhưng vì đường dây xa quá nên điện yếu…

Ngoài việc thắp sáng thì người dân không thể sử dụng điện vào bất kỳ một hoạt động sản xuất, kinh doanh nào. Có điện cũng như không”.

Cùng chung tình cảnh như thôn Tân Cương, tại các thôn Tân Biên, Tân Thuỷ, Tân Bình (xã Tân Phúc), bà con cũng đang phải sống trong cảnh “đèn dầu”. Đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến các thôn bản này nhiều năm qua luôn nằm trong danh sách những thôn chậm phát triển, “nghèo bền vững” của huyện núi Lang Chánh.

Tương tự, tình trạng thiếu điện sinh hoạt cũng đang là thực trạng tại thôn Cắm, Nê (xã Đồng Lương). Hàng trăm hộ dân, chủ yếu là đồng bào dân tộc Mường nhiều năm qua do chưa có điện lưới phục vụ sinh hoạt và sản xuất nên người dân bất đắc dĩ phải sử dụng điện “chui” với giá đắt đỏ. Không có điện, đồng nghĩa với việc người dân mù mịt về thông tin, kiến thức. Con trẻ học hành cũng gặp không ít khó khăn, thiếu thốn…

Tìm hiểu thêm từ phía chính quyền, chúng tôi được biết: Năm 2009, từ nguồn vốn của Chương trình 30a, 135, huyện miền núi Lang Chánh được Nhà nước đầu tư 3 công trình điện lưới phục vụ các thôn Xuốm, Cắm (xã Đồng Lương); thôn Khụ I, Khụ II, xã Giao An và Tân Cương, Tân Biên (xã Tân Phúc). Tuy nhiên, hiện các công trình điện vẫn trong tình trạng dang dở. Số cột điện bê tông được chôn dựng kiên cố, 6 trạm biến áp đang nằm phơi mưa, phơi nắng, “thi gan với thời gian”.

Được biết, hiện tại, huyện Lang Chánh còn 8 thôn, bản với hơn 3 nghìn nhân khẩu ở những vùng đặc biệt khó khăn vẫn chưa có điện lưới quốc gia để phục vụ sinh hoạt, sản xuất. Đối với những xã được thụ hưởng đầu tư của Dự án 30a, 135 nhưng “đắp chiếu” như Tân Phúc, Đồng Lương đã nhiều lần người dân kiến nghị lên phòng ban chức năng huyện, tuy nhiên câu trả lời cho những kiến nghị ấy là lý do “thiếu vốn”, là “chờ đợi!”…

Nghịch lý thủ tục

Vì sao suốt 10 năm qua, đường điện phục vụ cho bà con đồng bào các xã nói trên tại Lang Chánh vẫn dở dang?

Tìm hiểu từ phía UBND huyện Lang Chánh, được biết: Dự án điện này là nguồn tiếp dư của dự án 30a cho các xã 135... Địa phương chọn 5 công trình/5 xã (Giao An, Quang Hiến, Tân Phúc, Đồng Lương, Giao Thiện) mỗi công trình 300 triệu đồng, các xã tự lựa chọn công trình, nhưng đến nay chỉ có Giao An và Quang Hiến là đã đóng điện được. Riêng công trình điện ở xã Tân Phúc theo thiết kế dự toán hơn 1 tỷ đồng nên khi dựng xong cột thì cũng hết kinh phí. Vì vậy, các nhà thầu dừng lại từ năm 2009 đến nay.

Trao đổi với chúng tôi, ông Dương Quang Thế - Phó Giám đốc Điện lực Lang Chánh cho biết: “Tại 2 thôn Nê và thôn Cắm hiện đã có phương án đầu tư sắp tới sẽ triển khai. Riêng thôn Tân Tiến, Tân Bình… được UBND huyện đầu tư từ rất lâu rồi, nhưng đến nay, Dự án triển khai đã hết nguồn vốn nên dừng dang dở, không thể bàn giao cho phía điện lực được. Bất cập ở chỗ, nếu điện lực đầu tư một đường dây mới vào các thôn bản trên thì cùng lúc sẽ có 2 đường dây chạy song song, lãng phí”.

Trong khi đó, để tận dụng những hạng mục đầu tư từ dự án trước đây, ông Thể cho rằng, những thủ tục bàn giao, thanh quyết toán không có nên không có cơ sở để bàn giao cũng như tiếp nhận. Đã nhiều lần phía điện lực kiến nghị vấn đề này nhưng hồ sơ thanh quyết toán không có, công trình đang triển khai dang dở nên không thể bàn giao.

Trước thực trạng trên, huyện Lang Chánh cũng đã kiến nghị Sở Công thương, Công ty Điện lực Thanh Hóa tiếp tục đầu tư các công trình điện. Được biết, lãnh đạo Sở này cũng đã kiến nghị UBND tỉnh và UBND tỉnh cũng đang đề nghị Bộ Công thương xem xét nhưng đến nay vẫn chưa thấy kết quả.