Sân chơi bình đẳng

Câu chuyện DN tư nhân trong nước bị “ngược đãi” cũng từng được ông Lê Đăng Doanh đề cập. Vị chuyên gia này dẫn chứng, doanh nghiệp trong nước xin mãi không được đất bán hàng, nhưng siêu thị nước ngoài được ưu tiên vị trí đẹp, diện tích rộng. Các DN nước ngoài đang nhỉnh hơn về lợi thế cạnh tranh so với DN nội.

Cảm nhận về việc DN tư nhân trong nước bị đối xử phân biệt cũng từng được đưa ra trong khảo sát năng lực cạnh tranh cấp tỉnh do Phòng thương mại và Công nghiệp Việt Nam tiến hành. Trong con mắt của các DN dân doanh, môi trường kinh doanh tại nhiều tỉnh, thành phố chưa có sự cạnh tranh bình đẳng, sân chơi luôn dành phần to cho DN nhà nước, DN có vốn đầu tư nước ngoài. 39% số DN vẫn cho biết: ‘‘Tỉnh ưu ái cho các TCty, tập đoàn của Nhà nước, gây khó khăn cho DN’’. Gần 49% số DN cho rằng ‘‘tỉnh ưu tiên thu hút đầu tư nước ngoài hơn là phát triển khu vực tư nhân trong nước’’.

Thực tế cũng chỉ ra, khối DN nhà nước gồm các tập đoàn, tổng công ty lớn, nắm giữ phần lớn số vốn Nhà nước, thống lĩnh hoặc chi phối nhiều lĩnh vực, ngành hàng quan trọng. Khối DN này được hưởng nhiều ưu đãi về cơ chế chính sách. Trong khi, DN tư nhân lại không có cơ hội hoặc không thể tham gia và cạnh tranh bình đẳng vì thiếu nguồn lực, thiếu vốn điều kiện hỗ trợ.

Rõ ràng đang có sự không công bằng giữa DN tư nhân với khối DN nhà nước và DN có vốn đầu tư nước ngoài. Điều này khiến cho DN tư nhân mất đi cơ hội tiếp cận các nguồn lực phát triển từ đây thu hẹp hiệu quả hoạt động của DN. Ông Vũ Tiến Lộc - Chủ tịch Phòng thương mại và Công nghiệp Việt Nam dẫn số liệu, trong số các DN đang hoạt động ở thời điểm cuối năm 2015, 42% doanh nghiệp hoạt động có lãi, có cải thiện so với những năm trước, song hơn một nửa (58%) DN thua lỗ hoặc hòa vốn. Việc chỉ có chưa đầy một nửa số DN kinh doanh có lãi trong một nền kinh tế là điều không bình thường, cho thấy hiệu quả kinh doanh của các DN còn thấp và môi trường đầu tư kinh doanh còn nhiều khó khăn.

Rõ ràng, môi trường kinh doanh đang làm khó DN tư nhân, cộng đồng DN tư nhân cần được đối xử công bằng hơn. Và để thực hiện mục tiêu nước ta có 1,5-2 triệu doanh nghiệp vào năm 2020, ngoài việc vừa phải bảo toàn lực lượng DN có tiềm năng cạnh tranh hiện hữu, vừa khuyến khích thúc đẩy phát triển thêm nhiều DN mới.

Chuyên gia kinh tế TS. Đặng Quang Vinh cũng cho rằng, Nhà nước cần hoàn thiện pháp luật cạnh tranh theo thông lệ quốc tế. Bên cạnh đó, cần tạo dựng sân chơi bình đẳng cho các DN.