Thất thu tiền khủng

Cơ quan chức năng tiêu hủy thuốc lá lậu.

Bộ Công an khẳng định, trong những năm qua, tình hình buôn lậu, vận chuyển trái phép mặt hàng thuốc lá điếu diễn biến hết sức phức tạp, khó lường trên cả 3 tuyến biên giới tiếp giáp với Trung Quốc, Lào và Campuchia. Đặc biệt, thời gian gần đây, tình trạng buôn lậu thuốc lá ở các tỉnh phía Nam tiếp giáp khu vực biên giới như: Long An, Tây Ninh, Đồng Tháp... bắt đầu “nóng” trở lại. Thủ đoạn của các đầu nậu ngày càng tinh vi hơn, manh động, liều lĩnh hơn, sẵn sàng chống trả quyết liệt lực lượng chức năng để tẩu tán hàng hóa.

Đáng nói là vì miếng cơm, manh áo, không ít người dân đã tiếp tay cho các đối tượng buôn lậu thuốc lá tuồn hàng sâu vào nội địa. Các đầu nậu thuê người cõng hàng hóa qua các trạm kiểm soát hoặc dùng thuyền máy vận chuyển dọc theo bờ sông, lợi dụng trời tối, địa hình phức tạp để đưa thuốc lá vào điểm tập kết, rồi chia nhỏ, xé lẻ thuốc lá cất giấu trên các phương tiện xe khách, xe tải và các loại phương tiện khác đưa vào tiêu thụ trong thị trường nội địa.

Nhiều người dân không chỉ tham gia vận chuyển thuốc lá lậu qua biên giới, mà còn giúp các đầu nậu cất giấu, chống trả cơ quan chức năng để cướp lại hàng. Nguy hiểm ở chỗ, người dân không chỉ làm “cửu vạn” cho các đối tượng buôn lậu thuốc lá, mà còn nhận tiền thù lao để giúp các đầu nậu... giám sát cơ quan chức năng. Và đương nhiên vì đã nhận tiền của đầu nậu để “giám sát” nên khi lực lượng chức năng có bất cứ động tĩnh gì thì các đối tượng buôn lậu thuốc lá đều đã được người dân báo trước để lẩn tránh, tẩu tán hàng hóa phi tang.

Nhiều người nói, gọi là dân buôn lậu, nhưng thực ra những đối tượng này lại cực kỳ rành rẽ về luật. Họ hiểu buôn số lượng bao nhiêu thì sẽ bị phạt hành chính, bao nhiêu thì sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Do vậy, các đầu nậu lách luật bằng việc chia nhỏ, xé lẻ thuốc lá lậu để nếu có bị bắt thì cũng không bị khởi tố hình sự. Trong trường hợp đang vận chuyển số lượng thuốc lá lậu lớn chưa kịp chia nhỏ mà bị lực lượng chức năng phát hiện thì sẽ chống trả quyết liệt để cướp lại hàng rồi tẩu tán.

Đại diện lãnh đạo Tổng cục Cảnh sát cho rằng, vấn đề thuốc lá lậu “nóng” không chỉ bởi nó gây thiệt hại cho nền kinh tế, thất thu ngân sách, mà còn bởi các đối tượng buôn lậu thuốc lá ngày càng manh động, liều lĩnh chống trả quyết liệt các lực lượng chức năng. Điển hình như mới đây nhất là trường hợp anh Nguyễn Kim Danh (SN 1970, quê ở huyện Đức Hòa, Long An) - cán bộ Đội QLTT số 1 (thuộc Chi cục QLTT tỉnh Long An) đã bị các đối tượng buôn lậu thuốc lá đánh chết khi đang làm nhiệm vụ bắt thuốc lá lậu trên sông Vàm Cỏ (huyện Đức Hòa).

Để lý giải cho việc vì sao một cán bộ QLTT khi thi hành công vụ lại bị các đối tượng buôn lậu thuốc lá đánh chết, lãnh đạo Chi cục QLTT Long An cũng cho rằng tình trạng vận chuyển, tàng trữ, buôn bán thuốc lá điếu nhập lậu trên địa bàn diễn biến phức tạp với nhiều thủ đoạn, tính chất quy mô và mức độ vi phạm ngày càng nghiêm trọng. Các đối tượng buôn lậu thuốc lá hoạt động theo đường dây, ổ nhóm, sử dụng xe máy, xuồng máy, xe ô tô vận chuyển số lượng lớn chạy tốc độ cao. Ngoài ra, các đối tượng đầu nậu còn câu kết, kích động người vận chuyển thuê chống đối, cản trở, hành hung lực lượng làm nhiệm vụ để cướp lại hàng hóa, tang vật vi phạm...

Song, thực chất thì các đối tượng buôn lậu thuốc lá dù có hung hãn đến đâu cũng không thể bằng được các loại tội phạm, giết người, cướp của... Vậy mà các loại tội phạm này vẫn có thể bị lực lượng công an trấn áp không dám công khai chống đối lực lượng thi hành nhiệm vụ.

Có một nguyên nhân khá cơ bản khiến nạn buôn lậu thuốc lá chưa thể làm triệt để, đó là sự thờ ơ, chưa vào cuộc quyết liệt của chính quyền địa phương cùng các cơ quan chức năng được giao nhiệm vụ chống buôn lậu, trong đó có thuốc lá. Đó là chưa kể đôi lúc, ở một số nơi còn có tình trạng một vài cán bộ thoái hóa, biến chất không những không chống buôn lậu, mà còn dung túng, tiếp tay cho các đầu nậu để hưởng lợi cá nhân. Do đó nạn buôn lậu thuốc lá đã trở thành một vấn nạn nhức nhối đang hoành hành gần như là công khai ở một số địa phương giáp biên giới. Nó không chỉ khiến ngành thuốc lá trong nước điêu đứng do không thể cạnh tranh, mà còn khiến thất thu ngân sách tới hàng nghìn tỷ đồng mỗi năm. Vậy nhưng trong hai năm qua, lực lượng công an cả nước mới phát hiện, bắt giữ gần 4.000 vụ buôn lậu thuốc lá, tịch thu hơn 9 triệu bao thuốc lá lậu các loại và khởi tố 327 vụ. Có thể nói đây mới là phần nổi của tảng băng rất lớn.

Sở dĩ hiện tượng buôn lậu thuốc lá ngày một diễn biến phức tạp, khó kiểm soát là do nguồn lợi từ hành vi vi phạm pháp luật này mang lại quá lớn. Bên cạnh đó là sự vào cuộc chưa thật quyết liệt của chính quyền địa phương, sự tiếp tay của một số cán bộ thoái hóa, biến chất trong các ngành được giao nhiệm vụ chống buôn lậu. Ngoài ra, chế tài cũng chưa thực sự nghiêm khiến cho các đối tượng buôn lậu thuốc lá nhờn luật. Vậy nên, muốn giải quyết triệt để vấn nạn này thì cần sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, pháp luật phải đảm bảo sự nghiêm khắc mang tính răn đe không chỉ đối với các đầu nậu, mà còn cả với những người tiếp tay bao che cho họ.