Cái chết của nhà báo Khashoggi và khoản 'tiền máu'

Salah (trái), con trai cả ông Khashoggi, bắt tay Hoàng thái tử bin Salman. (Nguồn: CNN).

Món bồi thường khổng lồ

Theo một số nguồn tin mà Hãng CNN dẫn lại, gia đình ông Khashoggi sẽ nhận thêm hàng chục triệu USD sau phiên tòa xét xử những kẻ liên quan tới vụ ám sát nhà báo này, tổ chức ở thủ đô Riyadh (Arab Saudi). Gia đình này có thể nhận được tổng số tiền bồi thường lên tới 70 triệu USD dưới dạng tài sản và tiền mặt.

Chính phủ Arab Saudi khẳng định rằng các khoản chi này là nhằm sửa chữa lỗi của họ trong vụ việc, nhưng nhiều người khác cho rằng đây là khoản tiền chi để con cái của ông Khashoggi ngừng chỉ trích gia đình hoàng gia Arab Saudi liên quan tới cái chết của cha mình - theo nguồn tin của CNN.

Nguồn tin cho hay, mỗi người trong số 4 người con của ông Khashoggi đã nhận được một ngôi nhà có giá 15 triệu riyal (4 triệu USD). Salah - người con trai cả trong gia đình - đã được tặng một ngôi nhà rất lớn ở Jeddah, thành phố nơi anh làm việc. Người em Abdullah cùng 2 em gái của Salah cũng nhận được nhà ở các khu vực khác nhau.

Ngoài bất động sản, mỗi người con của ông Khashoggi cũng nhận được một khoản chi 1 lần là 1 triệu riyal (267.000 USD) và sẽ nhận được khoản tiền hàng tháng khoảng 10.000 – 15.000 USD. Tất cả các khối bất động sản, khoản chi 1 lần và tiền hàng tháng nói trên đều được Quốc vương Salman thông qua - nguồn tin cho hay.

Tờ Washington Post, nơi mà ông Khashoggi từng làm việc trước khi bị sát hại, là hãng tin đầu tiên công bố về các khoản tiền trên.

Hiện nay, giới công tố Arab Saudi dự định sẽ đưa ra hình phạt cao nhất (tử hình) đối với 5 trong số 11 người mà họ cho là có liên quan tới vụ ám sát ông Khashoggi tại Lãnh sự quán Arab Saudi ở Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) hôm 2/10/2018. Nếu những người này bị buộc tội và tuyên án, hệ thống pháp lý của Arab Saudi sẽ cho phép gia đình Khashoggi được thể hiện lòng khoan dung đối với những người đã giết cha mình, thông qua cái gọi là dàn xếp “tiền máu”.

“Tiền máu”

“Tiền máu” là một cơ chế hợp pháp theo Luật Sharia, trong đó những kẻ có tội trả một khoản tiền cho thân nhân của nạn nhân để tránh bị tội chết. Nếu những kẻ này không thể trả khoản tiền mà gia đình nạn nhân yêu cầu, Chính phủ có thể can thiệp và chi trả thay.

Gia đình ông Khashoggi có thể nhận thêm nhiều khoản tiền có thể lên tới 100-200 triệu riyal (26,7 triệu – 53,3 triệu USD) trong các cuộc đàm phán “tiền máu” diễn ra sau phiên tòa xét xử - CNN cho hay.

Tính đến thời điểm này, phía gia đình ông Khashoggi cũng chưa lên tiếng chỉ trích gia đình hoàng gia, bất chấp việc CIA đã ra kết luận rằng Hoàng thái tử Mohammed bin Salman đã ra chỉ thị ám sát ông Khashoggi.

Một số bức ảnh mà Chính phủ Arab Saudi công bố hồi tháng 10 năm ngoái còn cho thấy Salah - con trai cả ông Khashoggi - đang bắt tay với Hoàng thái tử bin Salman. Salah hiện là người con duy nhất của ông Khashoggi có ý định ở lại Arab Saudi, trong khi Abdullah cùng 2 người con gái của ông Khashoggi hiện ở Mỹ và không có dự định trở về nước.

Trong một cuộc phỏng vấn độc quyền với CNN hồi tháng 11 năm ngoái, 2 người con trai của ông Khashoggi đã mô tả cha mình là một người “dũng cảm, phóng khoáng”, và cũng kêu gọi trả lại thi thể cha mình - đến nay vẫn chưa được tìm thấy.

Khi được hỏi rằng ông Khashoggi nên được tưởng nhớ như thế nào, Salah trả lời: “Như một người đàn ông bình thường, có chung nhiều giá trị với mọi người…một người đàn ông yêu nước, và tin tưởng vào tiềm năng của đất nước”.

Chính quyền Riyadh đến nay vẫn khẳng định rằng Quốc vương Salman và Hoàng thái tử bin Salman không hề biết về chiến dịch ngầm nhằm vào ông Khashoggi. Tuy nhiên, giới chức Mỹ nói rằng, một nhiệm vụ phức tạp như vậy - gồm 15 điệp viên đến từ Riyadh - không thể được thực hiện nếu như không có sự cho phép của Hoàng thái tử bin Salman.

* Nhà báo Khashoggi mất tích từ ngày 2/10/2018, sau khi vào Lãnh sự quán Arab Saudi ở thành phố Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ để làm thủ tục kết hôn với một phụ nữ quốc tịch Thổ Nhĩ Kỳ. Arab Saudi lúc đầu phủ nhận việc ông Khashoggi bị sát hại, nhưng sau đó đã phải thừa nhận. Hồi tháng 1 năm nay, Cơ quan công tố Saudi Arabia đề nghị 5 án tử hình đối với 5 bị cáo khi nước này mở phiên tòa đầu tiên xét xử 11 nghi can liên quan đến vụ việc này.