Bước ngoặt trong quá trình luận tội Tổng thống Mỹ

Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi sau khi kết thúc cuộc bỏ phiếu ở Hạ viện thông qua nghị quyết, chính thức điều tra luận tội Tổng thống Donald Trump, ngày 31/10 ở Washington. Nguồn: Chip Somodevilla/Getty Images.

Ngày 16/12, lãnh đạo phe thiểu số thuộc đảng Dân chủ tại Thượng viện Mỹ Chuck Schumer đã gửi thư cho ông Mitch McConnell- lãnh đạo phe đa số thuộc đảng Cộng hòa, đề nghị gửi trát yêu cầu 4 nhân chứng, trong đó có các ông Mulvaney và Bolton dự phiên xét xử vào tháng 1/2020. Dự kiến, trong tuần này Hạ viện Mỹ sẽ bỏ phiếu thông qua các điều khoản luận tội đối với ông Trump để đẩy tiến trình luận tội lên Thượng viện. Theo ông Schumer, việc xét xử ở Thượng viện có thể bắt đầu vào ngày 7/1, và Chánh án Tòa án tối cao John Roberts sẽ làm chủ tọa. Tới nay, phe Dân chủ tại Hạ viện vẫn giữ nguyên cáo buộc ông Trump tội lạm dụng quyền lực khi gây sức ép để lãnh đạo Ukraine điều tra đối thủ chính trị trong nước là ông Joe Biden, và tội cản trở Quốc hội khi từ chối hợp tác với cơ quan điều tra.

Ông Schumer nói những nhân chứng mà ông yêu cầu “biết trực tiếp những quyết định của chính quyền” liên quan đến cáo buộc đối với ông; đồng thời cũng để ngỏ khả năng gọi thêm nhân chứng và yêu cầu chính quyền cung cấp một số hồ sơ liên quan.

Quá trình luận tội Tổng thống Mỹ không hề đơn giản. Tổng thống chỉ bị phế truất nếu 2/3 trong 100 Thượng nghị sĩ bỏ phiếu đồng ý với các cáo buộc. Tuy nhiên với việc phe Cộng hòa chiếm đa số ở Thượng viện thì khả năng nói trên sẽ khó xảy ra. Phe Dân chủ tại cả Hạ viện lẫn Thượng viện Mỹ hiểu rõ điều đó nhưng vẫn quyết tâm luận tội ông Trump- theo Reuters.

Trước những diễn biến mới, thái độ của ông Trump trước sau vẫn không nhân nhượng bằng việc phủ nhận tất cả những gì phe Dân chủ định buộc tội ông. Ông Trump còn lên tiếng chế giễu Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi “rụng răng” khi bà trả lời câu hỏi của phóng viên về lý do tại sao hối lộ không trở thành điều khoản luận tội. Hôm 15/12, trong một thông điệp đăng tải trên mạng xã hội Twitter, ông Trump viết: “Bởi vì răng của bà ấy bị rụng và bà ấy không có thời gian để suy nghĩ”.

Bà Pelosi sinh ngày 23 tháng 3 năm 1940, năm nay đã ngoài 79 tuổi.

Trên thực tế, bà Pelosi đã là mục tiêu công kích thường xuyên của ông Trump kể từ khi Hạ viện bắt đầu cuộc điều tra luận tội. Ngược lại, bà Pelosi cũng chụp một bức ảnh mà ông Trump đăng tải lên mạng xã hội Twitter - trong đó bà đang đứng và dường như giảng bài cho Tổng thống.

Trước đó, ngày 12/12, Ủy ban Tư pháp Hạ viện Mỹ đã lần lượt tiến hành bỏ phiếu về 2 điều khoản luận tội Tổng thống Donald Trump, bao gồm lạm dụng quyền lực và cản trở Quốc hội. Điều khoản đầu tiên cáo buộc ông Trump gây sức ép buộc Ukraine mở cuộc điều tra đối thủ chính trị là cựu Phó Tổng thống Joe Biden, trong khi điều khoản thứ hai tố cáo nhà lãnh đạo có hành vi cản trở Quốc hội tìm hiểu về vấn đề này. Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Hạ viện Jerrold Nadler nói với báo chí rằng ông Trump đã đe dọa Hiến pháp Mỹ, gây tổn hại tính chính trực của cuộc bầu cử năm 2020 và hủy hoại an ninh quốc gia. “Không có ai, kể cả Tổng thống, đứng trên luật pháp”- ông Nadler nhấn mạnh.

Dự kiến cuộc bỏ phiếu nhằm quyết định có luận tội ông Trump hay không sẽ được tổ chức trước toàn thể Hạ viện vào tuần này. Nếu câu trả lời là có, Thượng viện sẽ mở phiên xử sớm nhất là vào đầu năm 2020 (như đã nói, theo lãnh đạo phe thiểu số thuộc đảng Dân chủ tại Thượng viện Mỹ Chuck Schumer thì điều đó sẽ diễn ra vào ngày 7/1/2020).

Tới nay Nhà Trắng vẫn từ chối tham dự các phiên điều trần liên quan ở Hạ viện, với lập luận quá trình này không công bằng.