Đối mặt với buôn lậu vùng biên​

Theo Cục trưởng Cục Hải quan An Giang Trần Quốc Hoàn, đặc thù trên tuyến biên giới An Giang có nhiều đường mòn, lối mở nên các đối tượng thường lợi dụng để vận chuyển hàng lậu. Đối tượng buôn lậu sử dụng nhiều phương thức vận chuyển như vác bộ, sử dụng phương tiện xe gắn máy hoặc xuồng máy công suất lớn, cơ động, chạy với tốc độ cao nên việc bố trí bắt giữ gặp rất nhiều khó khăn. Hàng nhập lậu thường được vận chuyển vào các giờ cao điểm như chập tối, nửa đêm gần sáng bằng nhiều thủ đoạn như chia nhỏ, xé lẻ, thuê người canh dò đường, theo dõi di chuyển của các lực lượng chức năng 24/24 giờ.

Tại tuyến đường sông qua các xã Khánh Bình, Khánh An thuộc huyện An Phú, lợi dụng đường biên giới là dòng sông chung, hàng hóa nhập lậu được vận chuyển bằng ghe máy trên sông thuộc địa phận phía Campuchia, sau đó tìm cách đưa qua biên giới vào nội địa bán kiếm lời.
Đối với mặt hàng đường cát, theo ông Trần Quốc Hoàn, thời gian qua đã xuất hiện thủ đoạn buôn lậu đường bằng cách chở bao bì có in sẵn nhẵn mác “Made in Vietnam” sang bên kia rồi tập kết đường và sử dụng bao bì đó để “tuồn” hàng về, sau đó hợp thức hóa bằng hóa đơn của các công ty mía đường trong nước. Những bất cập từ việc cấp phép cho các cơ sở sang chiết, chế biến đường cát thành đường phèn gần biên giới đã gây nhiều khó khăn trong chống buôn lậu. Trong số đó, có hiện tượng doanh nghiệp mua hóa đơn đầu vào từ các doanh nghiệp kinh doanh đường và các nhà máy, công ty sản xuất đường để hợp thức hóa nguồn đầu vào cho đường nhập lậu, đối phó với các lực lượng chức năng khi bị kiểm tra.

Đặc biệt, hoạt động của các đường dây buôn lậu có sự cấu kết, thỏa thuận, tổ chức chặt chẽ, từ đối tượng là đầu nậu, hộ kinh doanh cá thể, người canh đường, người theo dõi, người tham gia vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, tạo thành đường dây xuyên suốt để đối phó lực lượng chức năng.

Tại cửa khẩu Tịnh Biên, theo Phó chi cục trưởng Chi cục hải quan Tịnh Biên Dương Thị Ngọc Huệ, do địa bàn tuyến biên giới giáp đường biên cánh đồng rộng đã tạo thuận lợi cho buôn lậu vận chuyển hàng hóa qua biên giới bằng xe thô sơ và phương tiện khác. Vào mùa khô, các đối tượng thuê người vác hàng qua biên giới, dùng xe máy chạy tốc độ cao chuyển vào nội địa. Còn vào mùa nước, các đối tượng dùng xuồng máy tốc độ cao để vận chuyển hàng lậu, gây khó khăn cho lực lượng chống buôn lậu trong việc bắt giữ và xử lý.

Lãnh đạo Chi cục Hải quan Tịnh Biên chia sẻ, để bắt giữ các đối tượng đầu nậu, vận chuyển, lực lượng chức năng luôn phải phối hợp với nhau để “đánh án”, chia lẻ hoạt động khi ra khỏi trụ sở và tập trung tại một địa điểm khác, tạo ra những hành động bất ngờ khiến các đối tượng không kịp trở tay.

Bên cạnh đó, các lực lượng tăng cường kiểm tra, kiểm soát cửa khẩu và địa bàn nhằm phát hiện, bắt giữ hàng hóa xuất nhập lậu qua biên giới; trong đó, chú ý đến hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc làm ảnh hưởng đến thị trường và người tiêu dùng.
Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, hải quan An Giang gặp không ít khó khăn như: phần lớn người dân ở khu vực biên giới không có nghề nghiệp ổn định, nhận thức pháp luật còn hạn chế, thiếu việc làm ổn định dẫn đến dễ bị các đối tượng đầu nậu lợi dụng để tham gia đai vác mướn, tiếp tay vận chuyển hàng lậu, sẵn sàng chống trả người thi hành công vụ.

Bên cạnh đó, lực lượng hải quan chống buôn lậu đang thiếu tới ¼ quân số so với yêu cầu. Ông Hoàn cho biết, hiện tại mỗi đơn vị cửa khẩu, lực lượng kiểm soát chuyên trách cũng chỉ từ 3-5 cán bộ công chức. Trong khi ngoài tuần tra, kiểm soát chống buôn lậu còn phải thực hiện các nhiệm vụ khác như: làm thủ tục cho hàng hóa xuất nhập khẩu, phương tiện vận tải xuất nhập cảnh, thực hiện kiểm tra, giám sát tại cửa khẩu, thu thuế…

Ngoài ra, việc phối hợp thông tin nghiệp vụ giữa các lực lượng chức năng chưa chủ động, thường xuyên và kịp thời, đặc biệt là những thông tin liên quan đến hoạt động buôn lậu. Việc phối hợp trong xác lập các chuyên án nhằm đấu tranh, triệt phá những đường dây, ổ nhóm buôn lậu lớn, phức tạp chưa thực hiện được nên hiệu quả chưa cao.

Năm 2019, Cục Hải quan An Giang đã phát hiện, bắt giữ và xử lý 76 vụ xuất nhập lậu trị giá hơn 7,4 tỷ đồng, tăng gần 5,2 tỷ đồng so với năm 2018 và giảm 11 vụ so với năm trước.