Thanh tra tại Bộ Y tế: Đại biểu Quốc hội yêu cầu chỉ đích danh sai phạm

Hơn một năm trôi qua, kể từ ngày công bố quyết định thanh tra tại Bộ Y tế, đến nay Thanh tra Chính phủ vẫn chưa thể công bố kết luận thanh tra về 3 nội dung được xã hội cực kỳ quan tâm: sử dụng quỹ bảo hiểm y tế; mua sắm trang thiết bị y tế và vật tư tiêu hao; đấu thầu thuốc chữa bệnh.

Vừa qua, Quốc hội đã thảo luận trực tuyến về các báo cáo công tác của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao; công tác phòng ngừa, chống tội phạm và vi phạm pháp luật; công tác thi hành án và công tác phòng, chống tham nhũng năm 2020.

Từ việc sai phạm trong việc nâng khống giá thiết bị y tế lên gấp nhiều lần giữa lúc dịch Covid-19 bùng phát mạnh, ông Nguyễn Bá Sơn, Ủy viên Ủy ban Tư pháp của Quốc hội đã đề nghị, cần điều tra làm rõ có hay không việc 5 doanh nghiệp có chức năng nhập khẩu và phân phối thiết bị y tế trong vụ việc này hình thành một mặt bằng giá thiết bị y tế để đẩy các trung tâm kiểm soát bệnh tật của các địa phương và tình trạng buộc phải mua với giá cắt cổ vì không còn con đường nào khác. “Vậy những doanh nghiệp đó là ai? Có phải là “sân sau” của một vài người? Tại sao những loại thiết bị y tế đặc biệt quan trọng này Nhà nước không nắm giữ, kiểm soát để điều tiết, để phục vụ cho công tác khám chữa bệnh để cho dân nhờ?” - ông Sơn nêu rõ.

Liên quan đến kiến nghị trên ĐĐK đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Bá Sơn.

PV:Thưa ông, ông kiến nghị tại Quốc hội về việc cần điều tra làm rõ có hay không việc 5 doanh nghiệp có chức năng nhập khẩu và phân phối thiết bị y tế trong vụ việc này hình thành một mặt bằng giá thiết bị y tế để đẩy các trung tâm kiểm soát bệnh tật của các địa phương và tình trạng buộc phải mua với giá cắt cổ. Có lẽ Quốc hội cần làm sáng tỏ những vấn đề trên?

Ông Nguyễn Bá Sơn: ĐBQH đã thông qua diễn đàn Quốc hội nêu vụ việc này lên thì Chính phủ, các cơ quan chức năng cần quan tâm, xử lý rốt ráo. Thứ nhất, vấn đề ở đây là chỉ có 5 doanh nghiệp, và người dân cử tri thắc mắc chỉ có 5 doanh nghiệp nhưng ông nào chào giá cũng như nhau, trong khi đó hệ thống không báo giá ban đầu của chúng ta không rõ ràng.

Thứ hai, rõ ràng có việc rất nhiều doanh nghiệp nhập thiết bị từ nước ngoài về tặng cho các địa phương, giá rẻ hơn nhất nhiều. Vậy có chuyện gì đang diễn ra? Có phải có sự “cấu kết” giữa các doanh nghiệp này với nhau để hình thành mặt bằng giá với mức nâng lên rất nhiều lần. Như cử tri nói là “mua với giá cắt cổ”. Tôi đã nghe nhiều đại diện doanh nghiệp khi đến làm việc với địa phương nói rằng “thuận mua, vừa bán”.

Nhưng làm gì có con đường nào khác mà thuận mua vừa bán? Trong khi dịch bệnh đang tràn lan, tính mạng của nhân dân bị đe dọa, nhiệm vụ của ngành y tế và cả hệ thống chính trị là phải bằng mọi biện pháp, giải pháp để khẩn trương vào cuộc đẩy lùi bệnh dịch. Thế thì làm gì còn có con đường nào khác? Vì thiết bị chỉ có chừng đó.

Như vậy việc đặt vấn đề của cử tri, của nhân dân là có căn cứ. Và cơ quan chức năng có nghĩa vụ phải trả lời việc đó. Tại sao lại chỉ có 5 doanh nghiệp được làm việc đó? Vậy 5 doanh nghiệp đó là ai? Tại sao họ làm chuyện như thế? Cử tri thắc mắc đó là “sân sau”, “lợi ích của nhóm nào đó”. Tôi cho rằng thắc mắc của cử tri, nghi vấn của cử tri là có căn cứ. Đây là điều cần phải trả lời dứt khoát.

Thứ ba, những loại thiết bị y tế quan trọng như vậy, nên chăng Nhà nước phải kiểm soát, phải điều hành, quản lý các loại thiết bị này. Tất nhiên thông qua một số doanh nghiệp nhưng phải khống chế trên một bằng giá tương đối. Chấp nhận trên cơ sở giá xuất xưởng và giá thị trường nơi họ xuất khẩu sang ta, cộng với tất cả các chi phí và một phần của chiết khấu thương mại. Cái quan trọng là thiết bị y tế không chỉ nhằm vào mục tiêu lợi nhuận, thương mại, mà thiết bị y tế nhập về phải đạt được mục tiêu là phục vụ công tác khám chữa bệnh cho người dân. Nếu chúng ta đặt nhẹ mục tiêu đó thì tất cả các hoạt động đó trở thành không còn ý nghĩa gì nữa.

Trước đây chúng ta đã thanh tra tại Bộ Y tế về sử dụng quỹ bảo hiểm y tế; mua sắm trang thiết bị y tế và vật tư tiêu hao; đấu thầu thuốc chữa bệnh nhưng đến nay chưa có kết luận thanh tra. Ông nghĩ sao khi đã hơn 1 năm mà chưa ban hành kết luận?

Tôi đang băn khoăn về việc đó. Chính vì không có một kết luận cụ thể nào về việc đó, chưa chỉ đích danh ai? Vừa rồi sau cơn đại dịch có chuyện nâng giá thiết bị y tế, nếu như có trong tay kết luận của thanh tra thì có lẽ câu chuyện này đã rõ ràng hơn rất nhiều. Chậm trễ, có lý do gì không biết nhưng trách nhiệm công vụ vẫn thuộc về cơ quan thanh tra.

Trong vụ việc trên thời gian thanh tra là 80 ngày. Và theo quy định sau 10 ngày ký kết luận thanh tra thì người ra kết luận thanh tra có trách nhiệm phải công bố kết luận thanh tra. Và chính việc không công bố đã khiến người dân hoài nghi?

Có lẽ người đứng đầu ngành thanh tra có nghĩa vụ phải trả lời câu chuyện đó trước Quốc hội, trước cử tri.

Theo ông, Chính phủ có cần trả lời cho cử tri biết vì vụ việc có hay không có việc 5 doanh nghiệp có chức năng nhập khẩu và phân phối thiết bị y tế trong vụ việc này hình thành một mặt bằng giá thiết bị y tế để đẩy các trung tâm kiểm soát bệnh tật của các địa phương vào tình trạng buộc phải mua với giá cắt cổ vì bản thân cá nhân ông đã nêu ý kiến tại Quốc hội?

Tôi hy vọng và nghĩ rằng nó sẽ được làm sáng tỏ ở thời gian gần nhất. Vì cái đó không thể giấu được đâu. Nó ảnh hưởng đến hoạt động chăm sóc y tế, khám chữa bệnh cho người dân, đặc biệt là trong cơn dịch. Dịch bệnh hiện nay đang được cảnh báo còn kéo dài nữa. Chúng ta đang chuẩn bị tâm thế sống trong hoàn cảnh sống chung với dịch trong trạng thái bình thường mới, vừa đảm bảo phát triển nhưng vẫn phải phòng chống dịch. Như thế, vấn đề thiết bị y tế càng cần phải được coi trọng.

Trân trọng cảm ơn ông!