Ẩm thực của người Thái

Món pa pỉnh tộp thơm ngon, hấp dẫn.

Đầu tiên phải kể đến món rêu nướng (cạy pho), một món ăn có lẽ chỉ lên đây tôi mới có dịp được thưởng thức. Rêu suối sau khi được làm sạch, trộn hạt dổi, hạt mắc khén (những gia vị được lấy từ rừng) cùng ớt, tỏi, gừng, củ xả, lá chanh rồi thêm ít thịt mỡ. Dùng lá dong rửa sạch để gói rêu, buộc lạt tre túm lại hai đầu, vùi vào trong tro ấm. Bao giờ lá dong cháy tý tách thì đem hơ cả gói rêu nướng trên than hoa. Khi lá dong cháy đến lớp trong cùng, mỡ và nước rêu suối rỉ ra thơm lừng tức là khi ấy có thể ăn. Gói rêu nướng chín khi mở ra thơm mùi mắc khén, gừng, tỏi quện vào nhau, miếng rêu ngọt, mềm, , ăn đến đâu thật biết đến đó.

Cùng với rêu suối nướng thì món thịt lợn (nhớ mu) cuốn lá nướng, cá nướng (pa pỉnh tộp) có lẽ là hai món được nhiều người miền xuôi lên đây rất thích. Để có được món thịt nướng cuốn lá thơm ngon, bà con người Thái thường lựa chọn thịt vai, miếng thịt đỏ tươi được rửa sạch, băm nhỏ, tẩm gia vị, thì là, hành tươi trộn đều, ướp khoảng từ 20 - 30 phút rồi cuốn lá chuối hoặc lá dong. Sau đó, dùng kẹp tre tươi đặt lên than hồng. Cứ nướng như vậy cho đến khi lá chuối khô cong, thịt bắt đầu xèo xèo chảy mỡ, thơm lừng thì bắt đầu ăn được.

Món pa pỉnh tộp cá nướng thì phải là các loại cá to, như chép, trôi, trắm... Sau khi mổ cá không rửa lại bằng nước mà sát qua chút muối cùng ớt bột khô để khử mùi tanh rồi ướp gia vị. Bà con người Thái ở đây rất tinh tế khi chọn những loại gia vị tẩm ướp để miếng cá không có chút tanh mà thơm nựng mùi của gừng, sả, hành củ, ớt, rau thơm. Đặc biệt, thứ gia vị không thể thiếu, làm nên một dư vị riêng cho món pa tỉnh tộp chính là mắc khén.

Ướp chừng 30 phút, khi cá ngấm gia vị bắt đầu đem nướng trên than hồng bằng kẹp vỉ hoặc que tre tươi. Khi nướng, gia vị được tẩm ướp và kẹp trong bụng cá sẽ thấm dần, giúp món ăn vừa nhanh chín, lại có hương vị thơm ngon đậm đà hơn. Miếng cá nướng có màu vàng sậm, vị béo ngậy, thơm mùi các loại gia vị vô cùng hấp dẫn. Đây là món ăn rất giàu chất dinh dưỡng cho bữa cơm gia đình của đồng bào vùng cao.

Ăn kèm với các món nướng không thể thiếu xôi nếp. Xôi nếp ăn với cá nướng hay thịt nướng đều rất tuyệt vời. Đối với người Thái, đây vẫn là món ăn truyền thống, không chỉ đãi khách quý phương xa mà khi đi rừng hay lên nương rẫy bà con thường mang theo cơm nếp bởi ăn no lâu, chắc dạ và để lâu cơm vẫn dẻo chứ không bị khô. Người Thái có phương pháp đồ xôi cách thuỷ bằng chõ gỗ rất kỹ thuật nên xôi chín bằng hơi, hạt xôi bóng, căng mọng, để cả ngày vẫn dẻo thơm.